Hiện tượng gỗ bị lồi lõm, nứt nẻ, biến dạng, co ngót, trương nở, mục nát, cong vênh, sần sùi… là những khuyết điểm ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ và chất lượng của sản phẩm gỗ. Trong đó, tình trạng lồi lõm không chỉ làm mất tính thẩm mỹ của các công trình xây dựng, đồ ngoại thất, đồ nội thất, đồ trang trí và nhiều sản phẩm bằng gỗ khác. Mà đây còn là dấu hiệu cho biết cấu trúc của sản phẩm đang bị hư hại, có thể làm giảm đi sự tiện nghi trong sinh hoạt hàng ngày và đe dọa đến sự an toàn của người sử dụng. Qua bài viết sau đây, chúng ta hãy cùng Timber Phoenix khám phá sâu hơn về lý do tại sao gỗ bị lồi lõm, kể từ khái niệm cho đến nguyên nhân và cách xử lý hiệu quả hiện tượng lồi lõm ở gỗ.
Tại sao gỗ bị lồi lõm? Nguyên nhân và cách xử lý.
Khái niệm gỗ bị lồi lõm?
Tìm hiểu khái niệm gỗ bị lồi lõm là gì? Gỗ bị lồi lõm theo thuật ngữ Tiếng Anh là Wood Warping, nhằm chỉ một loại khuyết điểm làm cấu trúc của gỗ thay đổi một cách không đồng đều. Điều này vừa làm mất thẩm mỹ vừa khiến cho sản phẩm gỗ bị suy giảm độ bền. Nguyên nhân chính xảy ra hiện tượng lồi lõm là do sự thay đổi độ ẩm bên ngoài môi trường diễn ra quá lâu, khiến lượng phân tử nước bên trong cấu trúc gỗ bị thay đổi. Từ đó, tạo nên những vết lồi lên hoặc lõm xuống trên bề mặt gỗ. Ngoài ra, các tác nhân gây hại khác như ánh sáng, nhiệt độ, côn trùng hoặc nấm mốc cũng có thể làm thay đổi cấu trúc và khiến cho gỗ bị biến dạng. Đây là những tác nhân chính khiến cho các công trình xây dựng, đồ ngoại thất, đồ nội thất, đồ trang trí và nhiều sản phẩm bằng gỗ khác dễ bị biến dạng, mất đi tính thẩm mỹ, độ bền và hiệu suất sử dụng.
Tuy nhiên, chúng ta vẫn có thể bảo vệ cho các sản phẩm gỗ tránh khỏi tình trạng bị lồi lõm bằng cách áp dụng nhiều biện pháp khắc phục khác nhau. Điều quan trọng là phải biết cách lựa chọn loại gỗ có đặc tính phù hợp, thực hiện quy trình sấy gỗ, trám gỗ, tẩm bảo vệ hoặc sơn phủ hóa chất bảo vệ một cách kỹ lưỡng trước khi đưa vào sử dụng. Ngoài ra, chúng ta còn có thể áp dụng thêm các loại chống thấm nước, chất chống nấm mốc, chống mối mọt, chống cháy, chống tia UV, cách nhiệt… nhằm tăng cường khả năng chống chịu của gỗ trước điều kiện môi trường khắc nghiệt.
Ngoài ra, hiện nay nhiều doanh nghiệp trong nước đang có xu hướng sử dụng gỗ nhập khẩu, do nguồn cung ổn định, hoạt động khai thác gỗ hợp pháp. Đồng thời, kết hợp việc cải tiến quy trình sản xuất, nhằm tạo ra nhiều sản phẩm không chỉ đáp ứng về chức năng và thẩm mỹ, mà còn hạn chế tình trạng lồi lõm, cong vênh và tăng cường khả năng chống chịu trước nhiều yếu tố gây hại khác. Tuy nhiên, điều quan trọng là chúng ta phải tìm được những nhà cung cấp gỗ uy tín trên thị trường, và đảm bảo nguồn gốc gỗ thông qua kiểm tra các chứng chỉ rừng cần thiết.
Xem thêm: Lồi lõm gỗ là gì? Nhận biết, nguyên nhân và cách khắc phục.
Nguyên nhân khiến gỗ bị lồi lõm.
Đâu là những nguyên nhân khiến gỗ bị lồi lõm? Có thể thấy, nguyên nhân chính khiến cho gỗ bị lồi lõm là do cấu trúc bên trong bị thay đổi. Điều này xảy ra do nhiều yếu tố tác động từ bên ngoài, kể từ độ ẩm bên ngoài môi trường cho đến nhiệt độ, tác dụng lực hoặc do côn trùng gây hại tấn công…
Cụ thể, một số nguyên nhân chính làm cho gỗ bị lồi lõm, bao gồm:
- Độ ẩm: Lượng hơi nước phân bố không đều có thể làm cho gỗ bị lồi lõm. Cụ thể, những vị trí có độ ẩm quá cao sẽ khiến cho gỗ lồi lên, còn ngược lại tại những vị trí có độ ẩm quá thấp thì gỗ sẽ lõm xuống. (Tìm hiểu độ ẩm của gỗ là gì?).
- Nhiệt độ: Bên cạnh độ ẩm, nhiệt độ cũng là một trong những tác nhân bên ngoài có ảnh hưởng trực tiếp đến cấu trúc gỗ. Cụ thể, tại những vị trí tiếp xúc với những vật có nhiệt độ quá cao, các sợi gỗ sẽ bị mất liên kết và nở lên, làm cho bề mặt gỗ bị mất đi độ phẳng. (Tìm hiểu nhiệt độ gây hại cho gỗ là gì?).
- Ánh sáng: Ánh sáng mặt trời có thể tỏa nhiệt và chứa tia UV có thể gây ra biến dạng gỗ. Đặc biệt là tại những vị trí tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng, gỗ có thể bị lồi lên hoặc lõm xuống. (Tìm hiểu ánh sáng gây hại cho gỗ là gì?).
- Nấm mốc: Nấm mốc thường sinh trưởng tại những chi tiết gỗ có độ ẩm cao, chúng sẽ tác động đến cấu trúc gỗ, vừa làm phai màu vừa tạo ra sự lồi lõm trên bề mặt của sản phẩm. (Tìm hiểu nấm mốc gây hại cho gỗ là gì?).
- Mối mọt: Tương tự như nấm mốc, mối mọt là loài côn trùng có thể ăn gỗ, khiến cho gỗ bị rỗng, suy giảm độ bền và dễ bị lồi lõm. (Tìm hiểu mối mọt hại gỗ là gì?).
- Dùng lực mạnh: Dùng lực quá mạnh tác động lên gỗ có thể làm cho các sợi gỗ bị đứt gãy các liên kết, làm cho sản phẩm dễ bị biến dạng và lồi lõm.
- Gia công bị sai sót: Trong quá trình gia công, nếu như chúng ta thực hiện các công đoạn xử lý sai kỹ thuật hoặc sử dụng hoá chất không phù hợp cũng có thể làm cho gỗ bị hư hỏng. Chẳng hạn như sấy gỗ quá lâu, vệ sinh hoặc sơn phủ bằng hoá chất gây hại… (Tìm hiểu gia công gỗ là gì?).
Nhìn chung, gỗ là một nguyên liệu tự nhiên vì thế có nhiều nguyên nhân khiến cho sản phẩm gỗ bị lồi lõm. Những nguyên nhân này bao gồm: sự thiếu sót trong giai đoạn gia công gỗ, do ảnh hưởng tiêu cực từ môi trường, sử dụng loại gỗ kém chất lượng, hoặc do điều kiện sử dụng không đảm bảo, cũng như sản phẩm không được quan tâm chăm sóc thường xuyên. Tuy nhiên, nếu trong quá trình mua sắm và sử dụng sản phẩm, chúng ta hiểu và chú ý đến việc lựa chọn loại gỗ phù hợp, thực hiện gia công cẩn thận và bảo trì định kỳ, thì có thể kịp thời phát hiện khi sản phẩm có dấu hiệu bị hư hại, từ đó giảm thiểu những thiệt hại không đáng có về sau.
Xem thêm: Gia công gỗ là gì? Khái niệm, vai trò và ứng dụng.
Tác hại khi gỗ bị lồi lõm.
Gỗ bị lồi lõm gây ra những tác hại gì? Trình trạng gỗ bị lồi lõm không chỉ làm mất đi tính thẩm mỹ của sản phẩm, mà còn khiến cho độ bền, hiệu suất sử dụng và tuổi thọ bị suy giảm. Điều này làm cho các công trình xây dựng, đồ ngoại thất, đồ nội thất, đồ trang trí và nhiều sản phẩm bằng gỗ khác không còn duy trì được chất lượng, có thể ảnh hưởng đến sự tiện nghi và sức khoẻ của con người.
Cụ thể, một số tác hại xảy ra khi gỗ bị lồi lõm, bao gồm:
- Giảm vẻ đẹp sản phẩm: Gỗ bị lồi lõm sẽ mất đi vẻ đẹp tự nhiên ban đầu và trở nên kém sang trọng. Điều này có thể ảnh hưởng đến các không gian sinh hoạt và làm việc, khiến cho người sử dụng cảm thấy khó chịu và bất tiện. (Tìm hiểu tính thẩm mỹ của gỗ là gì?).
- Giảm chất lượng sản phẩm: Hiện tượng lồi lõm sẽ làm suy giảm khả năng chịu lực của sản phẩm gỗ, khiến chúng dễ bị hư hỏng và suy giảm hiệu suất sử dụng. Điều này cần đặc biệt chú ý đối với những sản phẩm yêu cầu mức độ chịu lực cao, như cột nhà, cầu thang, lan can, giường ngủ hoặc bàn ghế… (Tìm hiểu hiệu suất sử dụng là gì?).
- Ảnh hưởng đến sức khỏe con người: Những vị trí gỗ bị lồi lõm có thể là do nấm mốc hoặc côn trùng gây ra. Nếu như chúng ta tiếp xúc trực tiếp với các tác nhân này có thể bị dị ứng, xuất hiện mẩn đỏ, gây ngứa rát và khó chịu. Ngoài ra, việc suy giảm độ bền của các đồ vật như sàn gỗ, cột nhà, vách gỗ hoặc ghế ngồi có thể gây ra những tai nạn không mong muốn. (Tìm hiểu tác nhân gây hại cho gỗ là gì?).
- Giảm tuổi thọ sản phẩm: Hiện tượng lồi lõm xuất hiện là dấu hiệu cấu trúc gỗ đã bị thay đổi bởi nhiều yếu tố như nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng, nấm mốc hoặc côn trùng… Vì vậy, nếu như chúng ta không kịp thời xử lý, các khuyết điểm sẽ dần lan rộng, tăng nguy cơ mục nát và hư hại một cách nhanh chóng. (Tìm hiểu tuổi thọ của gỗ là gì?).
- Giảm giá trị thương mại: Như đã được trình bày, tình trạng lồi lõm không chỉ làm cho sản phẩm gỗ bị mất đi tính thẩm mỹ, mà còn suy giảm độ bền, hiệu suất sử dụng và tuổi thọ của gỗ. Thậm chí còn gây nguy hiểm cho sức khỏe của người dùng. Điều này làm cho các sản phẩm đồ nội thất hoặc ngoại thất bị suy giảm về giá trị thương mại và khó bán, gây thiệt hại cho đơn vị sản xuất hoặc kinh doanh. (Tìm hiểu sản phẩm gỗ là gì?).
Như vậy, một khi gỗ bị lồi lõm sẽ kéo theo nhiều tác động tiêu cực như là mất thẩm mỹ, suy giảm độ bền, độ cứng, cũng như thu hút thêm nhiều tác nhân gây hại khác tìm đến. Từ đó gây ảnh hưởng đến chức năng và làm cho tuổi thọ của sản phẩm bị rút ngắn. Điều này không chỉ làm giảm giá trị của các công trình mà còn khiến cho sinh hoạt hàng ngày của chúng ta trở nên bất tiện, thậm chí đe dọa đến sự an toàn của người dùng. Và cũng cần phải lưu ý rằng, đối với các loại gỗ tốt thì vẫn có thể bị lồi lõm nếu như chúng ta không biết cách lựa chọn loại gỗ và áp dụng các biện pháp khắc phục phù hợp.
Xem thêm: Những kinh nghiệm giúp lựa chọn sản phẩm gỗ chất lượng.
Tại sao dùng gỗ tốt vẫn bị lồi lõm?
Lý giải tại sao sử dụng sản phẩm bằng gỗ tốt vẫn bị lồi lõm? Nhìn chung, gỗ tốt là những loại nguyên liệu tự nhiên có thể giúp các sản phẩm gỗ như công trình xây dựng, đồ ngoại thất, đồ nội thất, đồ trang trí… đạt được hiệu suất sử dụng tối đa. Điều này có nghĩa là chúng không chỉ đáp ứng được yêu cầu thẩm mỹ của người dùng, mà còn giúp đảm bảo độ bền, độ cứng và khả năng chống chịu trước nhiều yếu tố gây hại. Ví dụ, nhóm gỗ quý như gỗ Lim, Hương, Cẩm Lai hoặc Gõ Đỏ…
Tuy nhiên, do một số nguyên nhân như sử dụng trong thời gian dài, điều kiện thời tiết khắc nghiệt, nhiều loại sinh vật tấn công và không được vệ sinh, bảo trì thường xuyên… Do đó mà gỗ tốt vẫn có thể bị lồi lõm, cụ thể như sau:
- Do sản phẩm gỗ bị oxy hóa: Mỗi loại sản phẩm gỗ đều có tuổi thọ khác nhau, được xác định dựa trên nhiều yếu tố bao gồm cấu trúc gỗ, cách gia công, chất lượng của lớp phủ bảo vệ hoặc cách chăm sóc khi sử dụng… Vì vậy, nếu như gỗ được sử dụng càng lâu thì càng dễ bị bào mòn, tăng nguy cơ bị biến dạng và hư hại.
- Sinh vật tấn công quá mạnh: Mặc dù gỗ tốt có khả năng chống chịu sự tấn công của mối mọt hoặc nấm mốc cao, nhưng nếu như chúng phát triển và gây hại với cường độ mạnh mẽ vẫn có thể làm cấu trúc gỗ bị biến đổi. Điều này làm tăng nguy cơ gỗ bị lồi lõm và biến dạng. (Tìm hiểu biến dạng gỗ là gì?).
- Điều kiện môi trường khắc nghiệt: Gỗ tốt là vật liệu có khả năng chịu lực, chịu nhiệt và chịu ẩm tốt, nhưng lại khó thể giữ nguyên chất lượng khi tiếp xúc trực tiếp với các yếu tố gây hại có cường độ quá cao. Do đó, nếu như chúng ta sử dụng sản phẩm được làm từ gỗ tốt trong môi trường không phù hợp vẫn có thể xuất hiện tình trạng lồi lõm ở gỗ.
- Không áp dụng chất bảo vệ gỗ: Nếu như sản phẩm gỗ không được áp dụng các chất chống ẩm, chống nước, cách nhiệt, chống tia UV, chống côn trùng hoặc mối mọt có thể nhanh chóng bị hao mòn và suy yếu chất lượng. Vì vậy, chúng ta nên đảm bảo các lớp chất bảo vệ có thể thực hiện đúng chức năng, nhằm duy trì giá trị của các loại gỗ quý, hiếm. (Tìm hiểu chất bảo vệ gỗ là gì?).
- Sử dụng hóa chất không hợp: Mặc dù dùng chất bảo vệ và chất tẩy rửa, vệ sinh cho gỗ là rất tốt, nhưng nếu các hoá chất này có các thành phần sở hữu tính axit hoặc kiềm quá cao vẫn có thể làm cho sản phẩm dễ bị hư hại. Điều này làm cho các chi tiết gỗ vừa mất đi vẻ đẹp tự nhiên, vừa mất đi chức năng vốn có, yêu cầu phải sửa chữa hoặc thay thế.
- Không bảo trì định kỳ: Việc bảo trì định kỳ sẽ giúp chúng ta phát hiện và khắc phục kịp thời những vị trí bị lồi lõm, giúp gỗ luôn bền đẹp và có tuổi thọ lâu dài. Vì vậy, nếu không được bảo trì định kỳ, sản phẩm gỗ có thể dần bị hư hỏng và trở năng do không được xử lý kịp thời.
Có thể thấy rằng, dù cho sản phẩm được làm bằng gỗ tốt hay các loại gỗ quý hiếm như thế nào thì khâu xử lý trong quá trình gia công, cũng như hoạt động chăm sóc và bảo quản gỗ trong quá trình sử dụng mới là quan trọng hơn cả. Điều này đòi hỏi chúng ta phải thường xuyên vệ sinh và quan sát sản phẩm, nhờ đó kịp thời phát hiện những dấu hiệu chứng tỏ gỗ đang bị lồi lõm hoặc các tác nhân gây hại khác tấn công, để rồi áp dụng biện pháp khắc phục và sửa chữa hiệu quả.
Xem thêm: Gỗ quý là gì? Khái niệm, đặc điểm và ứng dụng.
Các cách xử lý khi gỗ bị lồi lõm.
Có những cách xử lý gỗ bị lồi lõm nào hiệu quả? Để có thể xử lý tình trạng gỗ bị lồi lõm một cách hiệu quả, chúng ta nên đánh giá hiện trạng của sản phẩm và tìm ra nguyên nhân gây thiệt hại. Điều này giúp việc quyết định những biện pháp khắc phục trở nên dễ dàng và chính xác hơn.
Một số biện pháp khắc phục tình trạng gỗ bị lồi lõm phổ biến, cụ thể như sau:
- Loại bỏ nguyên nhân gây hại: Có nhiều nguyên nhân khiến cho gỗ bị lồi lõm và làm cho tình trạng này ngày càng trở nặng, bao gồm nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng, côn trùng và nấm mốc… Do đó chúng ta cần nhanh chóng nhận biết những nguyên nhân này để loại bỏ, nhằm ngăn chặn tình trạng gỗ bị hư hỏng nặng và không thể sử dụng được.
- Tái áp dụng chất bảo vệ: Sau khi đã loại bỏ được các tác nhân gây hại và nếu xác nhận được tình trạng biến dạng gỗ không quá nghiêm trọng, chúng ta có thể tái xử lý và áp dụng lại lớp chất bảo vệ. Việc này sẽ giúp sản phẩm duy trì được chất lượng trong một thời gian nữa. Một số dung dịch phủ bảo vệ thường được sử dụng như chất chống côn trùng, chất chống mối mọt, chống nấm mốc, chống nước, chống cháy, cách nhiệt… cũng như nhiều loại chất bảo vệ khác để giúp sản phẩm gỗ duy trì độ bền, hiệu suất sử dụng cũng như tính thẩm mỹ trong thời gian dài.
- Thực hiện mài bề mặt gỗ: Đối với những vị trí xuất hiện các vết lồi lõm nhỏ, chúng ta có thể sử dụng công cụ mài để xử lý, giúp cho bề mặt gỗ giữ được độ phẳng. Ngoài ra, chúng ta nên lau chùi và sơn phủ lớp bảo vệ để tái tạo lại vẻ đẹp và khả năng chống chịu của sản phẩm.
- Thực hiện kỹ thuật trám gỗ: Bên cạnh mài gỗ, chúng ta có thể thực hiện kỹ thuật trám gỗ đối với những vị trí bị lõm nhẹ xuống so với độ phẳng của gỗ. Một số vật liệu mà chúng ta có thể sử dụng như sáp ong, keo chuyên dụng hoặc gỗ vụn…
- Tìm đến đơn vị gia công uy tín: Nếu như gỗ bị lồi lõm nghiêm trọng hoặc chúng ta không thể xác định tình trạng hư hại của sản phẩm, việc tìm đến các đơn vị gia công gỗ uy tín để sửa chữa là cần thiết. Vì tại đây sẽ có đội ngũ kỹ thuật lành nghề và kinh nghiệm giúp xử lý các vấn đề một cách nhanh chóng, hiệu quả. (Tìm nơi gia công gỗ uy tín, chất lượng ở đâu?).
Tóm lại, gỗ là một vật liệu tự nhiên sở hữu nhiều ưu điểm nổi bật, kể từ màu sắc, vân gỗ, mùi hương cho đến độ cứng, độ bền… chúng giúp mang đến sự chắc chắn, vẻ đẹp thẩm mỹ cho công trình và các sản phẩm đồ nội thất, ngoại thất, trang trí và nhiều ứng dụng khác.
Bên cạnh đó, gỗ cũng tồn tại những khuyết điểm nhất định, đòi hỏi chúng ta cần phải chú ý như: sự biến dạng, co ngót, cong vênh, nứt nẻ, phai màu, mục nát… xảy do các tác động tiêu cực của yếu tố môi trường, nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng mặt trời, nấm mốc, mối mọt và các loại côn trùng gây hại khác, hoặc do va đập trong quá trình sử dụng. Mặc dù vậy, chúng ta có thể khắc phục tất cả dấu hiệu nguy hại kể trên thông qua quy trình chế biến, gia công, tẩm sấy, xử lý bề mặt và sơn phủ bảo vệ một cách tỉ mỉ, kết hợp với công tác vệ sinh, bảo trì định kỳ.
Xem thêm: Tổng quan về quy trình sản xuất và chế biến gỗ.
Kết luận.
Thông qua sự tìm hiểu lý do tại sao gỗ bị lồi lõm, kể từ khái niệm, nguyên nhân và cách xử lý mà Timber Phoenix đã trình bày ở trên. Hy vọng bạn đã nhận ra tình trạng gỗ bị lồi lõm xuất hiện do nhiều yếu tố trong môi trường gây ra, như nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng, nấm mốc, mối mọt hoặc một số loài côn trùng gây hại khác. Những tác nhân này thậm chí có thể gây hại đối với những sản phẩm được làm từ gỗ có chất lượng tốt. Vì vậy, bên cạnh việc chú tâm lựa chọn loại gỗ phù hợp với mục đích sử dụng, chúng ta nên thường xuyên chăm sóc và bảo trì sản phẩm gỗ đều đặn. Nhằm duy trì tính năng và hiệu suất sử dụng của sản phẩm trong thời gian dài.
