Độ bền, độ cứng và khả năng co giãn của gỗ là những đặc tính cơ học quan trọng của nguyên liệu gỗ. Trong đó, độ bền của gỗ là yếu tố quan trọng thể hiện khả năng chống chịu của sản phẩm trước nhiều yếu tố gây hại như sự va đập hằng ngày, nhiệt độ, độ ẩm, mối mọt… Qua bài viết sau đây, chúng ta hãy cùng Timber Phoenix khám phá sâu hơn về khái niệm độ bền của gỗ là gì, bao gồm đặc điểm, vai trò và cách bảo quản để sản phẩm gỗ luôn bền đẹp.
Độ bền của gỗ là gì? Đặc điểm, vai trò và cách bảo quản.
Giới thiệu về độ bền của gỗ.
Khái niệm gỗ là gì? Gỗ theo thuật ngữ Tiếng Anh là Wood, nhằm chỉ một loại nguyên liệu được sử dụng trong nhiều lĩnh vực, bao gồm xây dựng nhà cửa hay các công trình kiến trúc, hoặc sản xuất đồ ngoại thất, nội thất, trang trí… Hiện nay trên thị trường ngành gỗ có 02 loại gỗ chính là gỗ tự nhiên và gỗ nhân tạo. Cả hai loại gỗ này đều có độ bền tốt và dễ gia công, giúp tạo ra những thành phẩm có vai trò quan trọng trong cuộc sống như sàn gỗ, bàn, ghế, tủ, giường… và nhiều sản phẩm khác.
Tìm hiểu độ bền của gỗ là gì? Độ bền là một đặc tính cơ học quan trọng của gỗ, ảnh hưởng đến khả năng kháng lực và giúp sản phẩm chống chịu được nhiều tác nhân gây hại từ môi trường như côn trùng, nấm mốc, độ ẩm và ánh sáng… Mỗi loại gỗ sẽ có độ bền khác nhau phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm cấu trúc sợi gỗ, điều kiện sinh trưởng, tuổi thọ và cách bảo quản… Chúng ta nên lựa chọn những sản phẩm gỗ có độ bền phù hợp với nhu cầu sử dụng, nhằm giúp duy trì hiệu suất sử dụng trong thời gian dài, đồng thời góp phần gia tăng tính thẩm mỹ cho không gian sống.
Độ bền của gỗ được đánh giá dựa trên các chỉ tiêu như:
- Độ bền nén dọc (Compressive strength): Khả năng chịu nén dọc thớ của gỗ.
- Độ bền kéo dọc (Tensile Strength): Khả năng chịu kéo dọc thớ của gỗ.
- Độ bền uốn tĩnh (Static bending strength): Khả năng chịu uốn tĩnh của gỗ.
- Độ bền uốn động (Impact bending strength): Khả năng chịu uốn động của gỗ.
- Độ bền va đập (Impact Strength): Khả năng chịu va đập của gỗ.
Xem thêm: Đặc tính của gỗ là gì? Gỗ có những đặc tính nào?
Yếu tố ảnh hưởng đến độ bền của gỗ.
Có những yếu tố nào ảnh hưởng đến độ bền của gỗ? Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến độ bền của gỗ, bao gồm độ cứng hay khả năng chống chịu trước sự va đập, độ ẩm, nhiệt độ, mối mọt và nấm mốc… cụ thể như sau:
- Loại gỗ: Mỗi loại gỗ có độ bền riêng biệt, phụ thuộc vào cấu trúc và mật độ tế bào bên trong. Thông thường, các loại gỗ cứng như Sồi, Gụ, Trắc, và Mun… thường có độ bền cao hơn so với các loại gỗ mềm như gỗ Thông, Tuyết Tùng…
- Độ cứng: Độ cứng thể hiện khả năng của các sản phẩm gỗ có thể chống lại các tác động cơ học như bị va đập, chịu đựng vật nặng… Nhờ đó, góp phần gia tăng sự bền bỉ của gỗ. Gỗ cứng như gỗ Lim thường có độ cứng cũng như độ bền cao hơn so với gỗ Thông (một loại gỗ mềm).
- Độ kháng lực: Độ kháng lực thể hiện khả năng chống chịu của gỗ khi bị tác động bởi các lực kéo dãn, uốn cong, ép chặt…Độ kháng lực càng cao càng giúp tăng cường độ bền và kéo dài tuổi thọ của sản phẩm.
- Độ kháng nước: Độ kháng nước thể hiện khả năng chịu đựng của gỗ khi bị nước xâm nhập và không bị mục nát hay cong vênh khi tiếp xúc với môi trường có độ ẩm quá cao. Thông thường trước khi đến tay người tiêu dùng, gỗ đã được sấy để đạt được độ ẩm lý tưởng nhằm giúp gia tăng độ bền và nâng cao tính thẩm mỹ của sản phẩm.
- Độ kháng bệnh hại: Độ kháng bệnh hại nghĩa là khả năng của gỗ có thể chống lại sự tấn công của mối mọt, nấm mốc hoặc một số sinh vật gây hại khác trong môi trường. Gỗ cứng như gỗ Hương, Hồ Đào, Sồi… thường có cấu trúc tế bào dày đặc nên ít bị sinh vật xấu ảnh hưởng. Nhờ đó, độ bền và tuổi thọ của sản phẩm được gia tăng đáng kể.
- Điều kiện sinh trưởng: Khả năng sinh trưởng và điều kiện chăm sóc cây gỗ ảnh hưởng lớn đến độ bền sản phẩm. Cụ thể, đối với những loại cây được trồng ở vùng đất có nhiều dinh dưỡng, được con người chăm sóc đúng cách thường cung cấp nguyên liệu sở hữu độ bền cao hơn, so với những cây dại mọc trên vùng đất xấu.
- Tuổi thọ của gỗ: Cây gỗ được chăm sóc và bảo vệ càng lâu thì có độ bền càng tốt. Trung bình cây sinh trưởng trong môi trường tự nhiên có thể bắt đầu khai thác gỗ trong khoảng 50 – 70 năm sẽ cho chất lượng gỗ tốt nhất, còn đối với rừng trồng phục vụ cho sản xuất thì thường khai thác từ 15 – 30 năm. Ngoài ra còn phụ thuộc vào đặc điểm của từng loài cây.
- Quy trình xử lý gỗ: Các quy trình xử lý gỗ như sấy gỗ, xử lý bề mặt, tẩm bảo vệ và sơn phủ gỗ… có thể giúp gia tăng khả năng bảo vệ, đồng thời tăng cường độ bền của sản phẩm. Hiện nay có một số phương pháp không chỉ giúp cải thiện hiệu suất sử dụng mà còn nâng cao tính thẩm mỹ cho sản phẩm, như sơn màu, phủ bóng, mài bề mặt…
- Tần suất sử dụng: Nguyên liệu gỗ là một phần không thể thiếu trong cuộc sống của chúng ta, kể từ lĩnh vực xây dựng cho đến sản xuất đồ ngoại thất, nội thất, trang trí, giải trí và thể thao… Do đó, trong quá trình sử dụng có thể xảy ra nhiều tác động ảnh hưởng đến độ bền của gỗ như va chạm, tiếp xúc vật nóng, chất tẩy…
- Phương pháp bảo quản: Các phương pháp bảo quản gỗ cần được thực hiện liên tục và thường xuyên. Điều này đòi hỏi chúng ta phải sử dụng các sản phẩm tại không gian thoáng mát, tránh ánh nắng mặt trời, lau chùi bề mặt một cách đều đặn hoặc sử dụng hóa chất bảo vệ thích hợp… Nếu chúng ta thực hiện đúng quy trình bảo quản sẽ giúp duy trì độ bền và hiệu suất sử dụng của các sản phẩm gỗ trong thời gian dài.
Kết luận, có nhiều yếu tố tác động đến độ bền của gỗ, bao gồm loại gỗ, độ cứng, độ kháng nước, tuổi thọ cây gỗ… Việc hiểu các đặc tính của gỗ và nắm rõ nhu cầu sử dụng của bản thân sẽ giúp chúng ta lựa chọn được sản phẩm có độ bền cao và tính thẩm mỹ cao. Ngoài ra, nhằm phục vụ cho quá trình sản xuất, nhiều doanh nghiệp trong nước hiện nay có xu hướng tìm kiếm các loại gỗ nhập khẩu để phát triển thêm sản phẩm vừa có tuổi thọ cao vừa có vẻ đẹp độc đáo. Tuy nhiên, bạn nên tìm đến các nhà cung cấp gỗ uy tín để đảm bảo nguồn nguyên liệu được quản lý tuân thủ theo các nguyên tắc bền vững, đồng thời sở hữu những chứng chỉ rừng uy tín như FSC, SFI, PEFC… được xem là yếu tố quan trọng hàng đầu. (Tìm hiểu chứng chỉ FSC là gì?).
Xem thêm: Những kinh nghiệm giúp lựa chọn nhà cung cấp gỗ uy tín.
Lợi ích khi sử dụng sản phẩm có độ bền cao.
Lợi ích khi sử dụng sản phẩm có độ bền cao là gì? Lựa chọn sản phẩm có độ bền cao không chỉ mang lại nhiều lợi ích cho người tiêu dùng, mà còn cho môi trường và xã hội, bao gồm:
- Tiết kiệm chi phí: Việc sử dụng sản phẩm có độ bền tốt không chỉ là một khoảng đầu tư cho hiện tại mà còn mang lại nhiều lợi ích cho tương lai. Cụ thể là các sản phẩm bền bỉ không dễ bị hư hại, nhờ đó giúp chúng ta tiết kiệm chi phí thay thế hoặc sửa chữa.
- Nâng cao độ an toàn: Sản phẩm có độ bền cao thường cứng cáp, chịu lực tốt, không bị mục hay hư hại và dễ bảo quản… Nhờ đó, giúp đảm bảo an toàn cho người sử dụng. Đặc biệt, gỗ có độ bền tốt thường có khả năng kháng mối mọt vượt trội, góp phần bảo vệ sức khỏe của chúng ta tránh khỏi những căn bệnh như ho, hen suyễn, khó thở, nhức đầu…
- Bảo vệ môi trường: Sử dụng sản phẩm bền bỉ trong thời gian dài đồng nghĩa với việc giảm thiểu sự hư hại và chúng ta không cần phải thay đổi các vật dụng thường xuyên. Việc này làm giảm áp lực lên tài nguyên rừng, giúp bảo vệ môi trường và giảm tình trạng mất rừng.
- Giá trị gia tăng: Những sản phẩm được sản xuất từ các loại gỗ quý như gỗ Mun, Trầm Hương, Gụ… thường có độ bền rất tốt. Nếu như được bảo quản một cách cẩn thận, chúng có thể duy trì được hiệu suất sử dụng và gia tăng độ quý hiếm theo thời gian. Nhờ vậy, làm tăng thêm giá trị thương mại và văn hóa. (Tìm hiểu gỗ quý là gì?).
- Kết nối với lịch sử: Các sản phẩm bền bỉ được sử dụng lâu dài thường gắn liền với những câu chuyện lịch sử giá trị, như công trình Chùa Một Cột, bộ bàn, ghế xưa, các bức tượng Phật cổ… Những sản phẩm này giúp chúng ta kết nối với quá khứ, đồng thời góp phần nâng cao ý thức bảo tồn những giá trị văn hóa và lịch sử.
Tóm lại, việc lựa chọn sử dụng sản phẩm có độ bền cao không chỉ giúp chúng ta tiết kiệm chi phí, mà còn đảm bảo an toàn sức khỏe, góp phần bảo vệ môi trường và kết nối các giá trị văn hóa, lịch sử quý giá…
Xem thêm: Bảo vệ môi trường là gì? Các giải pháp bảo vệ môi trường.
Những phương pháp làm tăng độ bền của gỗ.
Có những phương pháp nào giúp cải thiện độ bền của sản phẩm gỗ? Nhằm tăng cường độ bền, góp phần nâng cao ý thức sử dụng gỗ một cách bền vững, chúng ta có thể áp dụng một loạt biện pháp như sau:
- Lựa chọn gỗ bền vững: Hãy ưu tiên lựa chọn nguyên liệu từ các nguồn cung cấp gỗ uy tín, giúp đảm bảo rằng việc khai thác gỗ được thực hiện theo các nguyên tắc bền vững, góp phần bảo vệ môi trường và tài nguyên tự nhiên.
- Thực hiện sấy gỗ: Quá trình sấy gỗ là một bước quan trọng giúp tăng cường độ bền, loại bỏ độ ẩm và ngăn chặn sự gây hại của nấm mốc hay mối mọt. Ngoài ra, gỗ sấy có khả năng chống cong vênh và biến dạng, góp phần nâng cao tuổi thọ của sản phẩm. (Tìm hiểu quy trình kỹ thuật sấy gỗ).
- Tẩm bảo vệ gỗ: Quá trình thực hiện các biện pháp tẩm bảo vệ gỗ như ngâm, nhúng, phương pháp chân không… Nhằm áp dụng các chất hóa học giúp bảo vệ gỗ trước nhiều yếu tố gây hại như nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng, mối mọt… (Tìm hiểu quy trình tẩm bảo vệ gỗ).
- Sơn và phủ bảo vệ: Quy trình sơn phủ và tẩm bảo vệ cho bề mặt gỗ không chỉ giúp sản phẩm tăng cường độ bền bằng cách nâng cao khả năng chống nước, tia UV, trầy xước do va đập… Mà còn giúp nâng cao vẻ đẹp của gỗ, đáp ứng sở thích và nhu cầu sử dụng của nhiều người. (Tìm hiểu sơn phủ gỗ là gì?).
- Thiết kế chắc chắn: Hiện nay, nhiều sản phẩm có thiết kế thông minh, giúp đáp ứng được nhu cầu sử dụng đa dạng của thị trường. Chúng ta nên tham khảo và lựa chọn các sản phẩm có cấu trúc chắc chắn, giúp đảm bảo độ cứng, cũng như độ bền và duy trì hiệu suất sử dụng trong suốt thời gian dài.
- Bảo quản đúng cách: Sản phẩm gỗ cần được sử dụng và bảo quản trong môi trường khô ráo, thoáng mát, tránh tiếp xúc trực tiếp với độ ẩm, nhiệt độ cao hoặc các tác nhân gây hại khác. Đồng thời, chúng ta nên vệ sinh chúng thường xuyên để ngăn ngừa những tác động xấu từ môi trường. (Tìm hiểu tác nhân gây hại cho gỗ là gì?).
- Bảo trì thường xuyên: Hãy thực hiện bảo trì đều đặn cho sản phẩm gỗ, bao gồm kiểm tra, làm sạch, và sửa chữa khi cần, giúp duy trì độ bền và gia tăng tuổi thọ của sản phẩm.
Tóm lại, có nhiều biện pháp giúp nâng cao độ bền của sản phẩm gỗ, bao gồm lựa chọn nguồn gỗ, thực hiện các quy trình xử lý bề mặt và bảo quản hợp lý…
Xem thêm: Tìm hiểu các bước trong quy trình xử lý bề mặt gỗ.
Xu hướng sử dụng gỗ bền vững.
Độ bền có ảnh hưởng thế nào đến xu hướng sử dụng gỗ bền vững? Độ bền của gỗ đóng một vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy xu hướng sử dụng gỗ một cách bền vững. Các sản phẩm có độ bền càng cao, sẽ có khả năng giảm thiểu sự hư hại, góp phần hạn chế lượng rác thải gỗ được đưa ra môi trường. Từ đây, chúng ta có thể thấy việc sử dụng gỗ một cách bền bỉ không chỉ giúp tối ưu hóa tài nguyên tự nhiên, làm giảm áp lực lên nguồn rừng mà còn tham gia vào công tác bảo vệ môi trường và hệ sinh thái.
Hơn nữa, các công nghệ sản xuất gỗ bền vững đang được các doanh nghiệp tập trung cải tiến và phát triển. Việc này vừa có thể giúp nâng cao chất lượng sản phẩm, lại vừa thể hiện cam kết của các nhà sản xuất gỗ đối với vấn đề tuân thủ những nguyên tắc bảo vệ môi trường và đảm bảo ngành gỗ được phát triển bền vững. Nhờ đó, nâng cao uy tín và vị thế của sản phẩm gỗ Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Xem thêm: Phát triển bền vững là gì? Các ví dụ về phát triển bền vững.
Kết luận.
Thông qua sự tìm hiểu khái niệm độ bền của gỗ là gì, thông qua các đặc điểm, yếu tố ảnh hưởng, vai trò và phương pháp bảo quản gỗ bền vững, mà Timber Phoenix đã trình bày ở trên. Hy vọng bạn đã nhận ra độ bền của gỗ có đóng góp quan trọng trong cuộc sống của chúng ta, giúp tiết kiệm chi phí, đảm bảo an toàn, bảo vệ sức khỏe và bảo vệ môi trường… Do đó, khi lựa chọn những sản phẩm gỗ bền bỉ và bảo quản tốt có thể giúp cuộc sống của chúng ta trở nên tiện nghi, an toàn và tiết kiệm chi phí hơn
