Để tạo ra những sản phẩm có chất lượng cao, bền đẹp và đáp ứng các yêu cầu đa dạng của người tiêu dùng, gỗ cần phải trải qua quy trình chế biến và gia công. Qua bài viết sau đây, chúng ta hãy cùng Timber Phoenix khám phá sâu hơn về các bước trong quy trình chế biến và gia công gỗ, cũng như tìm hiểu các ứng dụng khoa học trong việc tạo ra những sản phẩm gỗ đẹp và bền bỉ.
Theo Báo Đầu Tư, Thủ Tướng Chính Phủ đã phê duyệt đề án phát triển ngành công nghiệp chế biến gỗ trở thành một ngành kinh tế quan trọng đến năm 2030. Đồng thời, góp phần xây dựng thương hiệu sản phẩm gỗ Việt Nam có uy tín vững mạnh trên thị trường trong nước và quốc tế. Để đạt được mục tiêu này, bên cạnh việc phối hợp đồng bộ của các cơ quan chủ quản, hoạt động chế biến và gia công gỗ cần được chuyển giao công nghệ nhằm nâng cao hiệu quả trong sản xuất, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của khách hàng.
Tìm hiểu các bước trong quy trình chế biến và gia công gỗ.
Bước 1 – Cắt gỗ.
Công đoạn cắt gỗ diễn ra như thế nào? Công đoạn cắt gỗ giúp tạo ra các sản phẩm gỗ có kích thước và hình dáng chính xác, đáp ứng đúng yêu cầu sử dụng. Theo đó, quy trình cắt gỗ được thực hiện một cách cẩn thận, bao gồm:
- Chuẩn bị nguyên liệu: Trước khi cắt, cần lựa chọn loại gỗ phù hợp cho sản phẩm gỗ cuối cùng, đảm bảo đã được kiểm tra kỹ lưỡng để loại bỏ các khuyết điểm như nứt nẻ, mối mọt, lõm gỗ, đốm gỗ, mắt chết…
- Kiểm tra thiết bị: Cắt gỗ có thể được thực hiện bằng nhiều phương pháp và công cụ khác nhau. Các thợ mộc truyền thống thường sử dụng cưa tay hoặc máy cưa để tiến hành cắt gỗ. Tuy nhiên, công nghệ hiện đại như máy cắt CNC điều khiển bằng máy tính đã giúp việc này trở nên thuận tiện và có độ chính xác cao hơn.
- Xác định kích thước: Kích thước chính xác của các phần gỗ cần được xác định dựa trên thiết kế hoặc yêu cầu cụ thể của sản phẩm gỗ cuối cùng. Người thợ mộc cần sử dụng các công cụ đo lường chuyên nghiệp để đảm bảo những thông số chính xác.
- Thực hiện cắt gỗ: Sau khi chuẩn bị xong, quá trình cắt gỗ được thực hiện bằng tay hoặc sử dụng các loại máy móc hiện đại như đã trình bày ở trên.
Tóm lại, cắt gỗ là một bước quan trọng của quy trình chế biến và gia công gỗ. Kỹ thuật này giúp đảm bảo các sản phẩm gỗ có kích thước và hình dáng chính xác, đáp ứng yêu cầu về thẩm mỹ và mục đích sử dụng.
Xem thêm: Sản phẩm gỗ là gì? Vai trò của các sản phẩm gỗ?
Bước 2 – Khoan lỗ.
Công đoạn khoan lỗ diễn ra như thế nào? Công đoạn khoan gỗ là một trong những kỹ thuật cần thiết của quy trình chế biến và gia công gỗ. Các lỗ khoan là những thành phần không thể thiếu cho công việc lắp ráp, nối gỗ, hoặc để tạo ra các chi tiết thẩm mỹ cho sản phẩm gỗ.
Quá trình khoan gỗ được thực hiện lần lượt theo 03 bước như sau:
- Bước xác định vị trí và đánh dấu: Quá trình xác định vị trí và đánh dấu cần sử dụng các dụng cụ đo lường và kỹ thuật xử lý bề mặt gỗ. Người thực hiện cần đảm bảo rằng lỗ khoan phù hợp với việc lắp ráp hoặc nối gỗ sau này.
- Bước sử dụng dụng cụ khoan: Quá trình này cần sử dụng công cụ chuyên biệt để thực hiện. Người thợ có thể dùng máy khoan điện hoặc máy khoan thủ công tùy thuộc vào quy mô và mục tiêu của dự án.
- Bước xử lý lỗ khoan phù hợp: Công đoạn xử lý lỗ khoan bao gồm việc loại bỏ các vụn gỗ, làm cho lỗ khoan trở nên mịn màng và sạch sẽ. Kỹ thuật này sẽ giúp cho việc lắp ráp hoặc nối gỗ dễ dàng.
Tại sao cần tiến hành công đoạn khoan lỗ? Khoan gỗ là kỹ thuật giúp tạo ra các lỗ cần thiết để hoàn thiện một sản phẩm. Quá trình khoan gỗ đóng vai trò cụ thể như sau:
- Giúp sản phẩm chắc chắn và bền bỉ: Các lỗ khoan giúp các bộ phận của sản phẩm gỗ được liên kết với nhau một cách chắc chắn, chịu lực và chịu tải cao.
- Giúp tăng tính thẩm mỹ cho sản phẩm gỗ: Các lỗ khoan có thể tạo ra các điểm trang trí ấn tượng trên bề mặt, giúp sản phẩm gỗ có vẻ ngoài đẹp mắt và bắt mắt hơn.
- Giúp tạo điều kiện cho việc lắp đặt các phụ kiện: Các lỗ khoan giúp việc lắp đặt các phụ kiện như đinh, ốc vít, hoặc bulong trở nên dễ dàng và thuận tiện hơn.
Có thể nói công đoạn khoan lỗ nhằm đảm bảo sản phẩm gỗ cuối cùng đáp ứng đầy đủ yêu cầu về tính thẩm mỹ và sẵn sàng cho các công đoạn tiếp theo trong quy trình chế biến và gia công gỗ.
Bước 3 – Xử lý bề mặt.
Công đoạn xử lý bề mặt diễn ra như thế nào? Công đoạn xử lý bề mặt đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra bề mặt gỗ mịn màng, đẹp mắt, giúp bảo vệ gỗ tránh khỏi các tác động tiêu cực của môi trường và thời tiết sau khi thực hiện quy trình chế biến và gia công gỗ.
Theo đó, quá trình xử lý bề mặt gỗ bao gồm các bước sau:
- Bước chuẩn bị: Bề mặt gỗ cần được xử lý đơn giản như loại bỏ các vết nứt, gợn, hoặc dấu vết bẩn, giúp người thợ dễ thao tác các bước chế biến và gia công tiếp theo.
- Bước mài gỗ: Mài gỗ là bước quan trọng giúp các vị trí có vết nứt hay gợn được bằng phẳng, mịn màng, bằng việc sử dụng các công cụ như máy mài, giấy nhám, hoặc bàn mài. Việc lựa chọn phương pháp phù hợp tùy thuộc vào quy mô công việc và mục tiêu hoàn thiện.
- Bước tạo bề mặt thẩm mỹ: Sau khi bề mặt được mài mịn, người thợ cần thực hiện quá trình xử lý thẩm mỹ để làm cho bề mặt trở nên đẹp mắt và nghệ thuật. Các kỹ thuật được ứng dụng phổ biến như xử lý vân gỗ, làm sáng bề mặt, hoặc tạo các chi tiết độc đáo.
- Bước sơn phủ bề mặt: Sơn phủ gỗ giúp bảo vệ sản phẩm trước các tác động tiêu cực của môi trường, nước, hay các yếu tố khác. Quá trình này đòi hỏi sự sáng tạo và kỹ năng của người thợ mộc, đảm bảo lớp sơn đều, đẹp, mịn… Phù hợp với nhu cầu thẩm mỹ của người dùng.
- Bước phủ bề mặt: Tương tự như sơn, kỹ thuật phủ bề mặt sử dụng một số chất hoặc hợp chất để bảo vệ và tăng hiệu ứng thẩm mỹ cho sản phẩm gỗ. Các lớp phủ có thể tạo hiệu ứng đa dạng như bóng, mờ, hoặc satin, Ngoài ra, phương pháp này còn tạo thêm lớp bảo vệ gỗ trước các tác động tiêu cực của thời tiết, môi trường, và sự va đập hàng ngày.
Như vậy, công đoạn xử lý bề mặt được thực hiện với mục tiêu tạo ra sản phẩm gỗ đẹp mắt và bền bỉ. Quá trình này đòi hỏi sự tỉ mỉ và khả năng sáng tạo của người thợ, giúp đảm bảo hiệu suất sử dụng và tính thẩm mỹ của sản phẩm cuối cùng.
Xem thêm: Xử lý bề mặt gỗ là gì? Vai trò và quy trình xử lý bề mặt.
Bước 4 – Nối gỗ.
Công đoạn nối gỗ diễn ra như thế nào? Nối gỗ là quá trình kết nối hai hoặc nhiều tấm gỗ nhỏ lại với nhau trong quy trình chế biến và gia công gỗ, nhằm mục tiêu tạo ra một sản phẩm gỗ lớn và có cấu trúc phức tạp, đảm bảo tính bền với ổn định.
Các phương pháp nối gỗ phổ biến bao gồm:
- Nối bằng keo dán: Các loại keo dán chuyên dụng cho gỗ thường được sử dụng để tạo ra mối nối vững chắc và không tạo ra các đoạn nối trên bề mặt gỗ.
- Nối bằng mộng: Mộng được tạo ra bằng cách cắt các rãnh hoặc lỗ trên các mảnh gỗ để tạo ra các khớp nối phù hợp. Hai phần gỗ được ghép lại bằng mộng sao cho vừa khít và chắc chắn.
- Nối bằng đinh, ốc vít: Đinh và ốc vít là những phương pháp nối gỗ đơn giản và dễ thực hiện. Tuy nhiên, kỹ thuật này có thể làm mất đi vẻ đẹp của sản phẩm gỗ.
- Nối bằng máy móc và công nghệ hiện đại: Máy móc và công nghệ hiện đại, thường được tính toán và gợi ý những phương pháp nối gỗ tối ưu nhất, đảm bảo tính chính xác và thẩm mỹ cho các đoạn gỗ được kết hợp.
Hiện nay có nhiều phương pháp nối gỗ khác nhau với những ưu, nhược điểm riêng. Người thợ nên hiểu các đặc tính của gỗ và nắm rõ yêu cầu sử dụng để lựa chọn kỹ thuật phù hợp, giúp tạo ra những sản phẩm gỗ có kết cấu phức tạp, độ bền tốt, đồng thời sở hữu vẻ đẹp ấn tượng.
Bước 5 – Kiểm tra chất lượng.
Công đoạn kiểm tra chất lượng diễn ra như thế nào? Kiểm tra chất lượng là công đoạn cuối cùng trong quy trình chế biến và gia công gỗ. Qua sự đánh giá kỹ lưỡng, các sản phẩm được đảm bảo về tính thẩm mỹ, chức năng và độ bền.
Hiện nay, có 03 phương pháp kiểm tra chất lượng phổ biến, bao gồm:
- Kiểm tra bằng mắt: Người kiểm tra sẽ sử dụng mắt và dựa theo kiến thức, kinh nghiệm để đánh giá các khuyết điểm như sự cong vênh, nứt nẻ hay lõm gỗ, đốm gỗ, mắt chết… cũng như mức độ hoàn thiện của sản phẩm gỗ.
- Kiểm tra bằng máy: Máy kiểm tra chất lượng chuyên dụng có thể được dùng để phân tích và đánh giá các tính chất vật lý của sản phẩm gỗ như độ dày, độ cứng hoặc khả năng chống thấm nước.
- Kiểm tra bằng hóa chất: Một số hóa chất chuyên dụng có thể được dùng để kiểm tra chất lượng sản phẩm gỗ có độ bền cao hoặc có khả năng chống mối mọt tốt hay không.
Công đoạn kiểm tra chất lượng thường được thực hiện xuyên suốt qua mỗi bước trong quy trình chế biến và gia công gỗ. Việc này giúp đảm bảo yêu cầu về chất lượng và thẩm mỹ, đồng thời phát hiện, cũng như khắc phục kịp thời những hạn chế của sản phẩm gỗ trước khi đến tay người tiêu dùng. Hiện nay, nhằm nâng cao chất lượng cho quá trình sản xuất thì các doanh nghiệp trong nước thường có xu hướng sử dụng các loại gỗ nhập khẩu (Châu Âu, Châu Phi, Châu Mỹ, Lào và Nhật Bản…). Tất nhiên, điều quan trọng là phải biết cách lựa chọn nhà cung cấp gỗ uy tín, giúp đảm bảo rằng các sản phẩm gỗ có khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
Kết luận.
Thông qua sự tìm hiểu các bước trong quy trình chế biến và gia công gỗ, mà Timber Phoenix đã trình bày ở trên. Hy vọng chúng ta đã thấy được những công đoạn phức tạp trong quy trình chế biến và gia công gỗ. Mỗi bước thực hiện đều được kiểm tra và đánh giá nghiêm ngặt về tính thẩm mỹ, công dụng, cũng như độ bền của sản phẩm. Ngoài ra, bài viết chế biến và gia công gỗ này còn nằm trong chuỗi bài về quy trình sản xuất gỗ, bao gồm: thu thập gỗ, xử lý bề mặt gỗ, kỹ thuật sấy gỗ, tẩm bảo vệ gỗ, sơn phủ gỗ và bảo quản gỗ… hy vọng đã mang đến cho bạn góc nhìn tổng quan hơn về ngành chế biến gỗ hiện nay.
—
Ngoài ra, từ bài viết này bạn có thể xem xét thêm các chủ đề liên quan sau đây:
- Quy trình sản xuất và chế biến gỗ.
- Thu thập gỗ là gì?
- Thu hoạch gỗ là gì?
- Thu mua nguyên liệu gỗ là gì?
- Chế biến gỗ thô là gì?
- Sấy Gỗ là gì?
- Quy trình kỹ thuật sấy gỗ.
- Chế biến và gia công gỗ là gì?
- Quy trình chế biến và gia công gỗ.
- Hoàn thiện và bảo vệ gỗ là gì?
- Quy trình hoàn thiện và bảo vệ gỗ.
- Quy trình xử lý và bảo quản gỗ.
- Xử lý bề mặt gỗ là gì?
- Quy trình xử lý bề mặt gỗ.
- Tẩm bảo vệ gỗ là gì?
- Quy trình kỹ thuật tẩm bảo vệ gỗ.
- Sơn phủ gỗ là gì?
- Quy trình kỹ thuật sơn phủ gỗ.
- Bảo quản gỗ là gì?
- Quy trình bảo quản gỗ.
