Tuổi thọ của gỗ được hiểu là thời gian mà nhà sản xuất và người tiêu dùng kỳ vọng rằng các sản phẩm gỗ có thể đảm bảo thực hiện đầy chức năng và có hiệu suất sử dụng cao. Tuy nhiên, tuổi thọ có thể bị thay đổi trong suốt quá trình sản xuất và sử dụng gỗ, hoàn toàn phụ thuộc vào cách mà chúng ta chăm sóc và bảo quản sản phẩm. Qua bài viết sau đây, chúng ta hãy cùng Timber Phoenix khám phá sâu hơn về lý do tại sao gỗ bị suy giảm tuổi thọ, bao gồm khái niệm, nguyên nhân và cách xử lý hiệu quả hiện tượng suy giảm tuổi thọ ở gỗ.
Tại sao gỗ bị suy giảm tuổi thọ? Nguyên nhân và cách xử lý.
Khái niệm gỗ bị suy giảm tuổi thọ?
Tìm hiểu khái niệm tuổi thọ của gỗ là gì? Tuổi thọ của gỗ theo thuật ngữ Tiếng Anh là Life Expectancy of Wood hay Timber Durability, nhằm chỉ thời gian tối đa mà sản phẩm gỗ có thể duy trì đặc tính cơ học và vẻ đẹp. Tuổi thọ là yếu tố quyết định đến khả năng thực hiện các tính năng của sản phẩm gỗ, bao gồm các công trình xây dựng, đồ ngoại thất, nội thất và đồ trang trí… Nghĩa là, nếu tuổi thọ của sản phẩm gỗ càng dài sẽ càng có lợi hơn đối với người tiêu dùng.
Thông thường, gỗ đạt tuổi thọ cao nhất khi trải qua quy trình sản xuất đúng tiêu chuẩn và được kiểm tra chất lượng nghiêm ngặt trước khi xuất xưởng. Tuy nhiên, nếu trong quá trình sử dụng, chúng ta không chăm sóc và bảo vệ đúng cách sẽ khiến cho sản phẩm nhanh chóng suy giảm về chất lượng cũng như giảm thời gian sử dụng.
Tìm hiểu khái niệm gỗ bị suy giảm tuổi thọ là gì? Trình trạng gỗ bị suy giảm tuổi thọ thường diễn ra khi sản phẩm bị suy giảm độ cứng hoặc độ bền trong quá trình sử dụng. Ngoài ra, tình trạng này còn có thể xuất hiện khi chúng ta tác động lực quá mạnh, tần suất sử dụng cao và cách bảo quản không phù hợp. Điều này đòi hỏi chúng ta cần chăm sóc thường xuyên và bảo trì định kỳ để đảm bảo sản phẩm gỗ có thể thực hiện đúng chức năng, cũng như giữ được tính thẩm mỹ trong thời gian dài.
Tuy nhiên, chúng ta có thể khắc phục tình trạng gỗ bị suy giảm tuổi thọ thông qua quy trình chế biến và gia công cẩn thận, áp dụng các chất phủ bảo vệ, bảo quản sản phẩm ở nơi khô ráo và thực hiện bảo trì thường xuyên. Đồng thời, việc lựa chọn loại gỗ sở hữu các đặc tính cơ học tốt cũng là một biện pháp hiệu quả để tránh tình trạng suy giảm tuổi thọ. Ví dụ các loại gỗ quý như gỗ Lim, Xoan Đào, Gụ hoặc Gõ Đỏ… nổi tiếng vì sở hữu độ cứng, độ bền cao.
Ngoài ra, hiện nay nhiều doanh nghiệp trong nước đang có xu hướng sử dụng gỗ nhập khẩu, do nguồn cung ổn định, hoạt động khai thác gỗ hợp pháp. Đồng thời, kết hợp việc cải tiến quy trình sản xuất, nhằm tạo ra nhiều sản phẩm không chỉ đáp ứng về chức năng mà còn sở hữu vẻ đẹp thẩm mỹ, tăng cường khả năng chống mối mọt và nhiều yếu tố gây hại khác. Tuy nhiên, điều quan trọng là chúng ta phải tìm được những nhà cung cấp gỗ uy tín trên thị trường, và đảm bảo nguồn gốc gỗ thông qua kiểm tra các chứng chỉ rừng cần thiết.
Xem thêm: Tuổi thọ của gỗ là gì? Lợi ích và cách giúp tăng cường tuổi thọ của gỗ.
Nguyên nhân khiến gỗ bị suy giảm tuổi thọ.
Đâu là những nguyên nhân khiến gỗ bị suy giảm tuổi thọ? Có thể thấy quá trình chế biến và gia công gỗ là yếu tố quan trọng quyết định đến tuổi thọ của sản phẩm gỗ. Vì nếu như nguyên liệu gỗ được xử lý một cách đúng kỹ thuật kể từ lúc chế biến gỗ thô, cho đến cưa xẻ, sấy gỗ, ngâm tẩm, sơn phủ, kiểm tra chất lượng, sẽ tạo ra các sản phẩm gỗ có thời gian sử dụng lâu nhất.
Dưới đây là một số nguyên nhân chính khiến cho gỗ bị suy giảm tuổi thọ, cụ thể như sau:
- Gia công sai kỹ thuật: Như đã đề cập bên trên, nếu quy trình gia công gỗ không được thực hiện đúng kỹ thuật, sản phẩm gỗ không thể đạt được tuổi thọ tối đa. Ví dụ, gỗ được cắt xẻ quá mỏng, sấy quá lâu, ngâm tẩm nhưng không làm khô đúng cách… (Tìm hiểu gia công gỗ là gì?).
- Bị va đập liên tục: Trong quá trình sản xuất hay sử dụng, nếu sản phẩm bị va đập liên tục thì cấu trúc gỗ sẽ dần bị thay đổi, làm mấy đi độ bền và độ cứng. Vì thế mà tuổi thọ của chúng cũng bị suy giảm. (Tìm hiểu độ bền của gỗ là gì?).
- Chịu tác động lực mạnh: Nếu sản phẩm gỗ chịu tác động bởi ngoại lực mạnh có thể khiến cho cho các sợi gỗ bị đứt gãy ngay lập tức, kể từ bên trong ra bên ngoài. Do đó, tuổi thọ của sản phẩm cũng bị suy giảm nếu thường xuyên bị va đập.
- Điều kiện môi trường: Các yếu tố tự nhiên như nhiệt độ, độ ẩm và ánh sáng có thể là những nguyên nhân khiến cho gỗ bị biến dạng, làm xuất hiện các tình trạng co ngót, trương nở và nứt nẻ. Những yếu tố này làm cho sản phẩm bị suy giảm về chức năng nếu không kịp thời sửa chữa. (Tìm hiểu nhiệt độ gây hại cho gỗ là gì?).
- Sinh vật gây hại: Những loài sinh vật phá hoại gỗ như nấm mốc, mối mọt, kiến, ong hoặc bọ… có thể trực tiếp làm cho cấu trúc gỗ bị nứt gãy, dẫn đến mục nát. Nếu chúng ta không kịp thời phát hiện, chi tiết gỗ có thể bị phá huỷ hoàn toàn và không thể sửa chữa. (Tìm hiểu nấm mốc gây hại cho gỗ là gì?).
- Không chăm sóc đúng cách: Việc chúng ta vệ sinh không đúng cách hoặc sử dụng sản phẩm trong thời gian quá lâu mà không tiến hành bảo trì có thể là nguyên nhân làm cho gỗ bị suy giảm tuổi thọ. Bởi vì sản phẩm sẽ nhanh chóng bị đóng bụi và hư hại từ bên trong nếu không được theo dõi tình trạng một cách thường xuyên.
Nhìn chung, gỗ là một nguyên liệu tự nhiên vì thế có nhiều nguyên nhân khiến cho sản phẩm gỗ bị suy giảm tuổi thọ. Những nguyên nhân này bao gồm: sự thiếu sót trong giai đoạn gia công gỗ, do ảnh hưởng tiêu cực từ môi trường, sử dụng loại gỗ kém chất lượng, hoặc do điều kiện sử dụng không đảm bảo, cũng như sản phẩm không được quan tâm chăm sóc thường xuyên. Tuy nhiên, nếu trong quá trình mua sắm và sử dụng sản phẩm, chúng ta hiểu và chú ý đến việc lựa chọn loại gỗ phù hợp, thực hiện gia công cẩn thận và bảo trì định kỳ, thì có thể kịp thời phát hiện khi sản phẩm có dấu hiệu bị hư hại, từ đó giảm thiểu những thiệt hại không đáng có về sau.
Xem thêm: Gia công gỗ là gì? Khái niệm, vai trò và ứng dụng.
Tác hại khi gỗ bị suy giảm tuổi thọ.
Gỗ bị suy giảm tuổi thọ gây ra những tác hại gì? Việc gỗ bị suy giảm tuổi thọ nghĩa là thời gian sử dụng các công trình xây dựng, đồ ngoại thất, nội thất hoặc trang trí sẽ bị giảm đi và khó xác định được thời gian chúng bị hư hại một cách chính xác. Nếu chúng ta không chú ý chăm sóc và quan sát, các sản phẩm này có thể bị nứt gãy bất cứ lúc nào, gây ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ và sự tiện nghi của con người.
Dưới đây là một số tác hại khi gỗ bị suy giảm tuổi thọ, cụ thể như sau:
- Lãng phí nguyên liệu tự nhiên: Thời gian sử dụng của sản phẩm gỗ bị rút ngắn sẽ tăng thêm nhu cầu thay mới. Đồng thời, việc loại bỏ các phế phẩm quá nhanh khiến cho nguyên liệu được sử dụng kém hiệu quả.
- Lãng phí chi phí mua mới: Tuổi thọ của sản phẩm gỗ quá ngắn đòi hỏi chúng ta cần phải đổi sản phẩm mới để đáp ứng nhu cầu sử dụng. Điều này không chỉ gây lãng phí nguồn nguyên liệu gỗ mà còn tốn nhiều thời gian, chi phí để gia công mới.
- Gây nguy hiểm cho người dùng: Gỗ bị suy giảm tuổi thọ cũng có nghĩa là sản phẩm dễ bị mất độ bền, độ cứng và tăng khả năng xuất hiện biến dạng ở gỗ. Nếu chúng ta không chú ý và tiếp tục sử dụng như bình thường có thể sẽ gặp những tai nạn không đáng có.
- Giảm uy tín của thương hiệu: Nếu tuổi thọ của sản phẩm gỗ không đúng như kỳ vọng của người sử dụng sẽ khiến cho uy tín của thương hiệu bị suy giảm trên thị trường, dẫn đến tình trạng kinh doanh không hiệu quả của doanh nghiệp.
Như vậy, một khi gỗ bị suy giảm tuổi thọ sẽ kéo theo nhiều tác động tiêu cực như là suy giảm độ bền, độ cứng, cũng như thu hút thêm nhiều tác nhân gây hại khác tìm đến. Từ đó gây ảnh hưởng đến chức năng và làm cho hiệu suất sử dụng bị rút ngắn. Điều này không chỉ làm giảm giá trị của các công trình mà còn khiến cho sinh hoạt hàng ngày của chúng ta trở nên bất tiện, thậm chí đe dọa đến sự an toàn của người dùng. Và cũng cần phải lưu ý rằng, đối với các loại gỗ tốt thì vẫn có thể bị suy giảm tuổi thọ nếu như chúng ta không biết cách lựa chọn loại gỗ phù hợp với chức năng và áp dụng các biện pháp phòng tránh phù hợp.
Xem thêm: Những kinh nghiệm giúp lựa chọn sản phẩm gỗ chất lượng.
Tại sao dùng gỗ tốt vẫn bị suy giảm tuổi thọ?
Lý giải tại sao dùng sản phẩm bằng gỗ tốt vẫn bị suy giảm tuổi thọ? Nhìn chung, gỗ tốt là những nhóm nguyên liệu tự nhiên có thể giúp cho các công trình xây dựng, đồ ngoại thất, đồ nội thất, đồ trang trí và nhiều sản phẩm bằng gỗ khác đạt được hiệu suất sử dụng tối đa. Điều này có nghĩa là gỗ không chỉ đáp ứng các yêu cầu về thẩm mỹ, mà còn giúp đảm bảo độ bền, độ cứng và khả năng chống chịu trước nhiều yếu tố gây hại. Ví dụ, nhóm gỗ quý như gỗ Lim, Hương, Cẩm Lai hoặc Gõ Đỏ…
Tuy nhiên, do một số nguyên nhân như sử dụng trong thời gian dài, điều kiện thời tiết khắc nghiệt, nhiều loại sinh vật tấn công và không được vệ sinh, bảo trì thường xuyên… Do đó mà gỗ tốt vẫn có thể bị suy giảm tuổi thọ, cụ thể như sau:
- Sinh vật tấn công liên tục: Dù cho cấu trúc gỗ có vững chắc thế nào thì nếu như bị nấm mốc hoặc côn trùng gây hại tấn công, mà vừa liên tục vừa với số lượng lớn, thì sản phẩm cũng sẽ dần dần bị hư hại và tuổi thọ cũng không còn được như ban đầu.
- Môi trường quá khắc nghiệt: Sản phẩm được làm từ gỗ tốt vẫn có thể bị suy giảm tuổi thọ nếu sử dụng trong môi trường có cường độ ánh sáng mặt trời, nhiệt độ hoặc độ ẩm khắc nghiệt trong thời gian dài.
- Lực va chạm quá mạnh: Nếu gỗ tốt bị va chạm liên tục trong thời gian dài hoặc phải chịu đè nén bởi một lực quá mạnh thì vẫn có thể khiến cho cấu trúc suy yếu, dẫn đến việc suy giảm tuổi thọ.
- Tiếp xúc với chất hoá học: Các chất hoá học có tính kiềm và axit quá cao có thể vừa làm lớp bảo vệ trên bề mặt gỗ bị hư hỏng, vừa khiến cho độ cứng, độ bền và tuổi thọ suy giảm.
Có thể thấy rằng, dù cho sản phẩm được làm bằng gỗ tốt hay các loại gỗ quý hiếm như thế nào thì khâu xử lý trong quá trình gia công, cũng như hoạt động chăm sóc và bảo quản gỗ trong quá trình sử dụng mới là quan trọng hơn cả. Điều này đòi hỏi chúng ta phải thường xuyên vệ sinh và quan sát sản phẩm, nhờ đó kịp thời phát hiện những dấu hiệu chứng tỏ gỗ đang bị suy giảm tuổi thọ hoặc các tác nhân gây hại khác tấn công, để rồi áp dụng biện pháp khắc phục và sửa chữa hiệu quả.
Xem thêm: Gỗ quý là gì? Khái niệm, đặc điểm và ứng dụng.
Các cách xử lý khi gỗ bị suy giảm tuổi thọ.
Có những cách xử lý gỗ bị suy giảm tuổi thọ nào hiệu quả? Như đã đề cập ở trên, việc sản phẩm gỗ bị suy giảm tuổi thọ không chỉ ảnh hưởng đến sự tiện nghi hay sức khoẻ của người sử dụng, mà còn làm lãng phí nguồn nguyên liệu gỗ và tốn chi phí cho việc sửa chữa. Vì thế, ngay khi phát hiện gỗ có dấu hiệu hư hại, chúng ta nên thực hiện ngay các biện pháp khắc phục hợp lý.
Cụ thể, một số công tác giúp khắc phục tình trạng gỗ bị suy giảm tuổi thọ, bao gồm:
- Sửa chữa sản phẩm kịp thời: Khi phát hiện gỗ xuất hiện những dấu hiệu bị phai màu, biến dạng, co ngót hoặc sần sùi, chúng ta cần tiến hành khắc phục ngay bằng cách mài, chà nhám, cắt bỏ, trám hoặc ghép gỗ… Việc này giúp ngăn ngừa những vị trí hư hỏng trở nên nghiêm trọng hơn.
- Sơn phủ chất bảo vệ gỗ: Ngay khi phát hiện gỗ bị hư hại, hoặc trong quy trình xử lý bề mặt gỗ, chúng ta có thể áp dụng các dung dịch phủ bảo vệ như chất chống côn trùng, chất chống mối mọt, chống nấm mốc, chống nước, chống cháy, cách nhiệt… cũng như nhiều loại chất bảo vệ khác để giúp sản phẩm gỗ duy trì độ bền, hiệu suất sử dụng cũng như tính thẩm mỹ trong thời gian dài. (Tìm hiểu xử lý bề mặt gỗ là gì?).
- Thường xuyên vệ sinh sản phẩm: Vệ sinh sản phẩm gỗ thường xuyên sẽ giúp chúng ta kịp thời phát hiện và loại bỏ các tác nhân gây hại đang bám trên bề mặt gỗ như bụi bẩn, nấm mốc hoặc côn trùng… Ngoài ra, đây là công tác quan trọng giúp cho sản phẩm gỗ luôn giữ được vẻ đẹp tự nhiên.
- Bảo trì sản phẩm đều đặn: Bảo trì sản phẩm gỗ đều đặn mỗi năm từ 1 đến 2 lần sẽ giúp chúng ta phát hiện sớm các dấu hiệu hư hỏng. Từ đó có thể đưa ra những biện pháp xử lý kịp thời. Bên cạnh đó, chúng ta nên nhờ đến các chuyên gia để đánh giá tình trạng sản phẩm tại giai đoạn này. Bởi vì họ có thể tư vấn và gợi ý những biện pháp giúp gia tăng tuổi thọ của gỗ.
Tóm lại, gỗ là một vật liệu tự nhiên sở hữu nhiều ưu điểm nổi bật, kể từ màu sắc, vân gỗ, mùi hương cho đến độ cứng, độ bền… chúng giúp mang đến sự chắc chắn, vẻ đẹp thẩm mỹ cho công trình và các sản phẩm đồ nội thất, ngoại thất, trang trí và nhiều ứng dụng khác.
Bên cạnh đó, gỗ cũng tồn tại những khuyết điểm nhất định, đòi hỏi chúng ta cần phải chú ý như: sự biến dạng, co ngót, cong vênh, nứt nẻ, phai màu, mục nát… xảy do các tác động tiêu cực của yếu tố môi trường, nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng mặt trời, nấm mốc, mối mọt và các loại côn trùng gây hại khác, hoặc do va đập trong quá trình sử dụng. Mặc dù vậy, chúng ta có thể khắc phục tất cả dấu hiệu nguy hại kể trên thông qua quy trình chế biến, gia công, tẩm sấy, xử lý bề mặt và sơn phủ bảo vệ một cách tỉ mỉ, kết hợp với công tác vệ sinh, bảo trì định kỳ.
Xem thêm: Tổng quan về quy trình sản xuất và chế biến gỗ.
Kết luận.
Thông qua sự tìm hiểu lý do tại sao gỗ bị suy giảm tuổi thọ, kể từ khái niệm, nguyên nhân và cách xử lý mà Timber Phoenix đã trình bày ở trên. Hy vọng bạn đã nhận ra tuổi thọ của gỗ đã được quyết định ngay khi sản phẩm hoàn thành công đoạn gia công hoàn thiện. Tuy nhiên, trong quá trình sử dụng, tuổi thọ vẫn có thể thay đổi do nhiều nguyên nhân khác nhau, chẳng hạn như lực tác động mạnh, thường xuyên bị va đập, điều kiện thời tiết trong môi trường khắc nghiệt… Do đó, bên cạnh việc chú trọng đến các kỹ thuật xử lý gỗ, chúng ta nên thường xuyên chăm sóc và thực hiện những biện pháp khắc phục kịp thời.
