Các sản phẩm từ gỗ hiện nay rất đa dạng cũng như sở hữu tính thẩm mỹ cao, do đó, chúng thường được sử dụng để làm cột, cửa, sàn, giường, bàn, ghế… Hãy cùng Timber Phoenix tìm hiểu sản phẩm gỗ là gì, kể từ khái niệm, đặc tính, cho đến vai trò của các sản phẩm gỗ, qua đó biết thêm nhiều lợi ích mà loại vật liệu này có thể mang lại. Đồng thời, chúng ta có thể hiểu được nếu như quản lý rừng bền vững, không chỉ có ý nghĩa duy trì nguồn gỗ ổn định để sử dụng trong tương lai, mà còn góp phần vào việc bảo vệ môi trường, nâng cao chất lượng cuộc sống.
Sản phẩm gỗ là gì? Vai trò của các sản phẩm gỗ?
Giới thiệu về sản phẩm gỗ.
Tìm hiểu sản phẩm gỗ nghĩa là gì? Sản phẩm gỗ hay thuật ngữ Tiếng Anh là Wood Product hay Forest Product, được dùng để gọi chung cho tất cả các sản phẩm bằng gỗ. Chúng có thể bao gồm: đồ nội thất, đồ gia dụng, vật liệu xây dựng, vật liệu đóng gói, năng lượng tái tạo và nhiều loại sản phẩm khác. Hầu hết, các sản phẩm gỗ đều được thị trường ưa chuộng vì khả năng ứng dụng đa dạng trong đời sống và mang giá trị thương mại cao.
Tùy thuộc từng loại gỗ với những đặc tính riêng, mà chúng sẽ được áp dụng cho các mục đích phù hợp và hiệu quả khác nhau. Chúng ta có thể tham khảo số lượng và giá trị thương mại của từng sản phẩm gỗ trên thế giới, thông qua bảng niên giám (FAO Yearbook of Forest Products) do Tổ Chức Lương Thực Và Nông Nghiệp của Liên Hợp Quốc (Food and Agriculture Organization – FAO) cập nhật hàng năm.
Tuy nhiên, việc sử dụng nhiều sản phẩm gỗ sẽ làm tăng hoạt động khai thác gỗ, và có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường, kinh tế và xã hội. Một khi chúng ta mua các sản phẩm gỗ nhưng không quan tâm đến nguồn gốc, sẽ dung túng cho việc khai thác gỗ trái phép tiếp diễn, và điều này gây tác động tiêu cực lâu dài đến môi trường, hệ sinh thái, khí hậu và con người. Do đó, cả thế giới đang rất quan tâm đến việc bảo vệ môi trường, đồng thời đề xuất những biện pháp nhất định, chẳng hạn khuyến khích người tiêu dùng lựa chọn những sản phẩm gỗ có nguồn gốc từ rừng được quản lý bền vững. Hiện nay, có một số chứng nhận quốc tế nhằm xác minh nguồn gốc của gỗ phổ biến như FSC, SFI, PEFC… được xem là yếu tố quan trọng hàng đầu. (Tìm hiểu chứng chỉ FSC là gì?).
Xem thêm: Chứng chỉ rừng là gì? Các tổ chức quản lý chứng chỉ rừng phổ biến.
Các loại hình sản phẩm gỗ.
Sản phẩm gỗ được chia thành những nhóm nào? Sản phẩm gỗ được chia thành nhiều nhóm khác nhau dựa theo mục đích sử dụng và cách xử lý sau khi khai thác và chế biến. Sự phân nhóm này giúp người tiêu dùng hiểu rõ hơn về tính chất, chức năng, và ứng dụng của từng loại sản phẩm.
Sản phẩm của gỗ là gì? Từ gỗ, con người có thể chế tạo thành nhiều loại sản phẩm khác nhau như là gỗ thô, gỗ nguyên liệu, gỗ đã trải qua quá trình gia công, chế biến để tạo thành sản phẩm hoàn thiện, cho đến gỗ sử dụng trong các công trình xây dựng, kiến trúc, và bao gồm cả các sản phẩm gỗ nhân tạo (hay Engineered Wood Product) thì cũng cần sử dụng nguyên liệu thô lấy từ các loại gỗ tự nhiên. Cụ thể như sau:
- Sản phẩm gỗ thô và nguyên liệu: Nhóm này bao gồm gỗ nguyên liệu chưa qua gia công, chế biến đáng kể, thường dành cho việc sản xuất các sản phẩm khác sau khi qua gia công. Các sản phẩm từ gỗ thô bao gồm gỗ tròn, gỗ xẻ, gỗ cưa, gỗ sấy, gỗ nguyên tấm, gỗ hộp, gỗ ghép thanh, ván sàn, ván ốp… và nhiều sản phẩm khác. (Tìm hiểu ván sàn là gì?).
- Sản phẩm gỗ gia công: Đây là sản phẩm gỗ sau khi đã trải qua các công đoạn gia công, xử lý và sẵn sàng để sử dụng trong nhiều lĩnh vực. Các sản phẩm gỗ gia công bao gồm đồ nội thất, trang trí, những vật dụng hàng ngày, cho đến sản phẩm dùng để đóng gói và vận chuyển. (Tìm hiểu gia công gỗ là gì?).
- Sản phẩm gỗ công trình, xây dựng, kiến trúc: Sản phẩm gỗ trong nhóm này cần đảm bảo kỹ thuật và khả năng chống chọi với điều kiện thời tiết thay đổi thường xuyên. Chúng thường dùng trong xây dựng công trình và kiến trúc như cửa, cửa sổ, vách ngăn, sàn gỗ, và các bộ phận cấu trúc khác. (Tìm hiểu sàn gỗ là gì?).
- Sản phẩm gỗ công nghiệp: Các sản phẩm gỗ công nghiệp được ứng dụng trong lĩnh vực xây dựng, sản xuất đồ nội thất, và các dự án công nghiệp. Bao gồm gỗ dán, gỗ ghép, ván ép, ván MDF (Medium Density Fiberboard), ván HDF (High Density Fiberboard), và ván OSB (Oriented Strand Board).
- Sản phẩm khác từ gỗ: Hiện nay gỗ được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác như bột giấy, giấy dùng trong in ấn, bao bì… hoặc chuyển thành năng lượng tái tạo như nhiên liệu gỗ (Wood Pellets) hoặc thanh gỗ (Wood Logs).
Xem thêm: Danh sách các loại sản phẩm gỗ phổ biến và ứng dụng.
Đặc tính của các sản phẩm gỗ.
Đâu là các đặc tính của sản phẩm gỗ? Theo TCVN 12619:2019, Việt Nam hiện đang phân loại gỗ thành 06 nhóm với các tiêu chí: độ quý hiếm, độ cứng, độ bền, hình dạng, bề mặt gỗ và một số loại có mùi hương tự nhiên… nhờ đó mà chúng ta có thể dễ dàng lựa chọn và áp dụng vào các thành phẩm có yêu cầu cụ thể.
Nhìn chung các sản phẩm gỗ thường sở hữu những đặc điểm nổi trội như sau:
- Độ bền và chắc chắn: Gỗ có tính chất bền và chắc, đặc biệt trong việc chịu tải trọng và áp lực. Sự kết cấu tổ chức của gỗ giúp chúng chống lại trước biến đổi về nhiệt độ, độ ẩm và tác động môi trường. (Tìm hiểu độ bền của gỗ là gì?).
- Dễ gia công và xử lý: Gỗ có khả năng dễ dàng được cắt, xẻ, khoan, mài nhẵn và làm việc bằng các công cụ đơn giản. Điều này làm cho gỗ trở thành một vật liệu lý tưởng cho việc sản xuất đồ nội thất, xây dựng, và nhiều ứng dụng khác. (Tìm hiểu các sản phẩm đồ nội thất phổ biến).
- Thân thiện với môi trường: Gỗ là một nguyên liệu tái tạo, tức là chúng có thể tái sinh sau khi được khai thác nếu như được quản lý và áp dụng các hình thức khai thác gỗ bền vững. Sử dụng gỗ trong sản xuất cũng giúp hạn chế gây tác động đến môi trường hơn nếu so với các vật liệu khác như: kim loại, nhựa… (Tìm hiểu khai thác gỗ bền vững là gì?).
- Có giá trị thẩm mỹ cao: Gỗ thường có vẻ đẹp tự nhiên, với kiểu vân gỗ và màu sắc đa dạng khác nhau tùy thuộc vào loại cây và điều kiện phát triển. Gỗ có khả năng tạo ra những sản phẩm sở hữu vẻ đẹp ấn tượng, đồng thời có thể ứng dụng trong nhiều phong cách thiết kế khác nhau. (Tìm hiểu màu sắc của gỗ là gì?).
Tóm lại, các đặc tính của gỗ còn phụ thuộc vào loại cây gốc, môi trường và điều kiện phát triển, cơ chế quản lý và quá trình chế biến. Do đó, việc chúng ta hiểu rõ về đặc tính của từng loại cây kết hợp với sử dụng gỗ dựa theo các nguyên tắc bền vững, sẽ là yếu tố quan trọng giúp bảo vệ môi trường và nguồn tài nguyên hiệu quả.
Xem thêm: Đặc tính của gỗ là gì? Gỗ có những đặc tính nào?
Vai trò của các sản phẩm gỗ.
Đâu là ý nghĩa quan trọng của các sản phẩm gỗ? Gỗ là nguồn tài nguyên có thể tái tạo và mang giá trị lớn cho môi trường, kinh tế và xã hội. Không chỉ đáp ứng các nhu cầu thiết yếu trong cuộc sống hàng ngày, mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững.
Nhờ đó, các sản phẩm gỗ có ý nghĩa quan trọng đối với đời sống con người, bao gồm:
- Cung cấp vật liệu xây dựng: Sản phẩm gỗ đóng vai trò quan trọng trong hoạt động xây dựng, kể từ các công trình nhà ở cá nhân, văn phòng, công trình tâm linh như đình, đền, chùa, nhà thờ cho đến nhiều công trình công cộng khác. Gỗ được xem là một trong các vật liệu xây dựng bền vững và thường dùng để làm khung nhà, cột, dầm, sàn, và nhiều thành phần cấu trúc chịu lực khác. (Tìm hiểu các vật liệu xây dựng bền vững).
- Sản xuất đồ nội thất: Đồ nội thất từ gỗ không chỉ làm cho không gian sống trở nên tiện nghi và đẹp mắt mà còn thể hiện cá tính và phong cách của chủ nhân. Gỗ được sử dụng để sản xuất đồ nội thất bao gồm bàn, ghế, tủ, giường và nhiều vật dụng khác. (Tìm hiểu nội thất là gì?).
- Sản xuất đồ gia dụng: Gỗ được sử dụng để sản xuất đồ gia dụng như bát đĩa, đồ nấu nướng, hộp đựng và nhiều vật dụng hữu ích khác trong cuộc sống hàng ngày. (Tìm hiểu đồ gia dụng là gì?).
- Năng lượng tái tạo: Việc sử dụng gỗ làm nguồn năng lượng có thể giúp giảm phát thải khí nhà kính so với nhiên liệu hóa thạch. Năng lượng tái tạo từ gỗ như nhiên liệu sinh học và bếp than gỗ.
- Góp phần tạo nên môi trường sống xanh, sạch, đẹp: Việc sử dụng sản phẩm gỗ được khai thác từ nguồn bền vững có thể đóng góp vào việc bảo vệ môi trường và duy trì cân bằng sinh thái.
Xem thêm: Vai trò của các sản phẩm gỗ trong đời sống và kinh tế.
Quá trình sản xuất sản phẩm gỗ.
Quy trình sản xuất sản phẩm gỗ gồm những giai đoạn nào? Quy trình sản xuất và chế biến gỗ bao gồm nhiều công đoạn, kể từ quá trình thu thập gỗ cho đến chế biến gỗ thô, thiết kế sản phẩm, gia công, hoàn thiện và bảo quản. Tất cả các giai đoạn này cùng tham gia vào việc tạo ra nhiều sản phẩm gỗ đa dạng, chất lượng tốt, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường.
Một số công đoạn cơ bản trong quy trình sản xuất và chế biến gỗ cụ thể như sau:
- Quá trình khai thác gỗ: Đây là giai đoạn thu thập gỗ từ nguồn tài nguyên rừng. Quá trình này đòi hỏi sự bảo vệ môi trường, tuân thủ các quy định về khai thác gỗ bền vững, và đảm bảo tài nguyên rừng không rơi vào tình trạng suy thoái. (Tìm hiểu khai thác gỗ bền vững là gì?).
- Phương pháp chế biến gỗ: Gỗ sau khi khai thác cần trải qua quá trình chế biến để tạo các thành sản phẩm hữu ích. Quá trình này bao gồm cưa, xẻ gỗ, tẩm, sấy gỗ, làm gỗ thô, cuối cùng là giai đoạn xử lý để tạo ra các thành phần và bề mặt phù hợp với mục đích sử dụng. (Tìm hiểu chế biến và gia công gỗ là gì?).
- Ý tưởng và thiết kế sản phẩm: Giai đoạn này liên quan đến việc tạo ra thiết kế cho sản phẩm gỗ dựa trên mục đích sử dụng và yêu cầu của khách hàng. Thiết kế có thể bao gồm việc vẽ bản thiết kế, lựa chọn kiểu dáng, kích thước, màu sắc và các chi tiết khác.
- Gia công và hoàn thiện: Sản phẩm gỗ sẽ được gia công và hoàn thiện theo thiết kế đã chọn. Quá trình này bao gồm việc cắt, xẻ, ghép, lắp ráp, đánh bóng và áp dụng các lớp hoàn thiện như sơn phủ bảo vệ, phủ bóng, phủ mờ…
- Bảo quản sản phẩm gỗ: Để đảm bảo sản phẩm gỗ có tuổi thọ cao và đẹp bền, cần thực hiện các biện pháp bảo quản như kiểm tra định kỳ, vệ sinh, bảo dưỡng, và bảo quản đúng điều kiện môi trường thích hợp. (Tìm hiểu bảo quản gỗ là gì?).
Xem thêm: Tổng quan về quy trình sản xuất và chế biến gỗ.
Kết luận.
Thông qua nội dung tìm hiểu về sản phẩm gỗ là gì, các vai trò của sản phẩm gỗ, mà Timber Phoenix trình bày ở trên. Hy vọng đã mang đến những thông tin bổ ích về sự đa dạng, tính ứng dụng của các sản phẩm gỗ trong cuộc sống hằng ngày. Từ đây, chúng ta có thể ưu tiên lựa chọn những sản phẩm gỗ bền vững, không chỉ có chất lượng phù hợp với nhu cầu, mà còn có thể góp phần bảo vệ môi trường, giảm phát thải carbon, cũng như thúc đẩy phát triển kinh tế, đời sống và xã hội tại địa phương.
