Bên cạnh cong vênh, nứt nẻ, co ngót, mục nát thì thâm đen, lồi lõm, trương nở, sần sùi, phai màu, đốm gỗ… cũng được xem là những khuyết điểm thường thấy ở các sản phẩm gỗ. Trong đó, thâm đen là hiện tượng gỗ bị đổi màu, làm mất thẩm mỹ của các công trình xây dựng, đồ ngoại thất, nội thất hoặc trang trí… Qua bài viết sau đây, chúng ta hãy cùng Timber Phoenix khám phá sâu hơn về thâm đen gỗ là gì, bao gồm khái niệm, cách nhận biết, nguyên nhân và biện pháp khắc phục khi gỗ bị thâm đen.
Thâm đen gỗ là gì? Nhận biết, nguyên nhân và cách khắc phục.
Định nghĩa về thâm đen gỗ.
Tìm hiểu khái niệm thâm đen gỗ là gì? Thâm đen gỗ là một biểu hiện của tình trạng phai màu, theo thuật ngữ Tiếng Anh là Wood Discoloration, nhằm chỉ trạng thái các sợi gỗ bị đổi sang màu đen hoặc nâu đen, làm mất đi vẻ đẹp ban đầu. Đồng thời, đây còn là dấu hiệu của nhiều khuyết điểm khác xảy ra ở gỗ, như co ngót, cong vênh, lồi lõm, nứt gãy hoặc mục nát. Điều này làm cho các công trình xây dựng, đồ ngoại thất, nội thất hoặc đồ trang trí nhanh chóng bị xuống cấp, giảm giá trị thương mại và tuổi thọ của sản phẩm bị rút ngắn. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến hiện tượng thâm đen ở gỗ, như ánh sáng mặt trời, độ ẩm, nấm mốc hoặc côn trùng…
Tuy nhiên, chúng ta vẫn có thể bảo vệ cho các công trình xây dựng, đồ ngoại thất, nội thất hoặc đồ trang trí tránh khỏi tình trạng bị thâm đen bằng cách áp dụng nhiều biện pháp khắc phục khác nhau. Cụ thể như: lựa chọn loại gỗ có tính năng phù hợp, thực hiện quy trình sấy gỗ, tẩm bảo vệ hoặc sơn phủ hóa chất bảo vệ một cách kỹ lưỡng trước khi đưa vào sử dụng. Ngoài ra, chúng ta còn có thể bổ sung thêm các loại chống thấm nước, chất chống nấm mốc, chống mối mọt, chống cháy, chống tia UV, cách nhiệt… nhằm tăng cường khả năng tự bảo vệ của gỗ
Xem thêm: Khuyết điểm của gỗ là gì? Các khuyết điểm phổ biến của gỗ và cách khắc phục.
Cách nhận biết gỗ bị thâm đen.
Đâu là những cách nhận biết gỗ bị thâm đen? Hiện tượng thâm đen thường làm cho bề mặt sản phẩm gỗ không còn giữ được màu sắc đồng đều. Gây ra ấn tượng xấu cho người sử dụng vì thiếu thẩm mỹ và mất vệ sinh. Việc phát hiện sớm những dấu hiệu gỗ bị hư hại sẽ giúp chúng ta kịp thời khắc phục và sửa chữa.
Cụ thể, một số dấu hiệu nhận biết gỗ bị thâm đen phổ biến bao gồm:
- Màu sắc bị thay đổi: Những vị trí bị thâm của gỗ thường có màu đen hoặc nâu đen. Hiện tượng này có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên bề mặt gỗ. (Tìm hiểu màu sắc của gỗ là gì?).
- Mất đi độ bóng: Bên cạnh màu sắc, gỗ bị thâm đen thường bị mất đi độ bóng, gây ảnh hưởng tiêu cực đến tính thẩm mỹ của sản phẩm. (Tìm hiểu độ bóng của gỗ là gì?).
- Có mùi ẩm mốc: Nếu những vết thâm đen là do nấm mốc gây ra, gỗ sẽ có mùi ẩm mốc khó chịu, thậm chí có thể gây dị ứng và các triệu chứng ảnh hưởng xấu đến đường hô hấp của người sử dụng. (Tìm hiểu nấm mốc gây hại cho gỗ là gì?).
- Phát hiện lỗ thủng: Nếu những vết thâm đen là do côn trùng gây ra, gỗ sẽ xuất hiện lỗ thủng do bị đục phá. Các lỗ thủng này thường có kích thước nhỏ, có thể nhìn thấy bằng mắt thường nếu chúng ta chú ý quan sát. (Tìm hiểu côn trùng gây hại cho gỗ là gì?).
- Gỗ bị biến dạng: Thâm đen gỗ có thể xuất hiện kèm theo các khuyết điểm của gỗ, như bị biến dạng, cong vênh, lồi lõm, co ngót, trương nở hoặc nứt gãy. (Tìm hiểu biến dạng gỗ là gì?).
- Gỗ bị mục nát: Nếu những vết thâm đen gỗ không được sửa chữa kịp thời có thể dẫn đến tình trạng nghiêm trọng, khiến cho sản phẩm bị mục nát, không còn sử dụng được. (Tìm hiểu mục nát gỗ là gì?).
Như vậy, nếu như được quan tâm đúng mực, các sản phẩm gỗ bị thâm đen không chỉ được phát hiện bằng cách quan sát màu sắc mà còn thể hiện thông qua mùi hương, độ bóng hoặc hình dạng bị thay đổi.
Xem thêm: Trương nở gỗ là gì? Nhận biết, nguyên nhân và cách khắc phục.
Nguyên nhân gây thâm đen gỗ.
Những nguyên nhân gây ra tình trạng thâm đen gỗ là gì? Có nhiều tác nhân gây hại làm ảnh hưởng tiêu cực đến màu sắc gỗ, như ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm, nấm mốc hoặc côn trùng… Chúng làm mất đi độ đồng đều của bề mặt gỗ, khiến nhiều sản phẩm đồ ngoại thất hoặc nội thất bị mất đi tính thẩm mỹ, gây ảnh hưởng tiêu cực đến các không gian sống và làm việc.
Một số nguyên nhân gây ra tình trạng thâm đen gỗ cụ thể như sau:
Nguyên nhân do nhiễm màu:
- Bụi bẩn: Bụi bẩn lâu ngày bám trên bề mặt gỗ có thể gây thâm đen gỗ.
- Nấm mốc: Nấm mốc có thể tiết ra các chất có màu đen, khiến các khoáng chất bên trong gỗ bị đổi màu..
- Côn trùng: Một số loại côn trùng như mối mọt, bọ, kiến hoặc ong… có thể tấn công gỗ và tiết ra các chất có màu độc hại, làm thâm đen gỗ.
- Các chất hóa học: Một số loại hóa chất có thể làm thâm đen gỗ, chẳng hạn như các chất tẩy rửa mạnh, thuốc nhuộm, các loại thuốc bảo vệ thực vật…
Nguyên nhân do cấu trúc gỗ biến đổi:
- Ánh nắng: Ánh sáng mặt trời trực tiếp có thể làm cho gỗ bị oxy hóa, dẫn đến tình trạng thâm đen gỗ.
- Nhiệt độ: Nhiệt độ cao có thể làm cho gỗ bị biến tính và bị thâm đen. (Tìm hiểu nhiệt độ gây hại cho gỗ là gì?).
- Lực cơ học: Lực cơ học mạnh có thể làm cho gỗ bị biến dạng, khiến mật độ tế bào gỗ bị thay đổi và gây ảnh hưởng tiêu cực đến màu sắc của bề mặt gỗ.
Như vậy, chúng ta hiểu rằng có nhiều tác nhân gây ra tình trạng phai màu gỗ, và điều này có thể xảy ra xuyên suốt kể từ giai đoạn sản xuất cho đến quá trình sử dụng các sản phẩm gỗ. Do đó, nếu như chúng ta hiểu rõ về nguyên nhân và đặc tính của từng loại gỗ, kết hợp với việc thường xuyên kiểm tra và chăm sóc, sẽ giúp phát hiện một cách kịp thời và dễ dàng đưa ra biện pháp khắc phục hiệu quả.
Xem thêm: Tác nhân gây hại cho gỗ là gì? Các tác nhân gây hại phổ biến.
Tác hại của việc thâm đen gỗ.
Hiện tượng thâm đen gỗ gây ra tác hại gì? Bên cạnh những tác hại liên quan đến tính thẩm mỹ, tình trạng thâm đen còn là dấu hiệu của những khuyết điểm khác của gỗ, như cong vênh, lồi lõm, nứt gãy hoặc mục nát…
Cụ thể, các tác hại mà hiện tượng thâm đen ở gỗ gây ra bao gồm:
- Mất đi vẻ đẹp ban đầu: Gỗ bị thâm đen thường có màu đen hoặc nâu đen, làm mất đi vẻ đẹp tự nhiên của sản phẩm. Điều này làm cho các không gian sống trở nên mất thẩm mỹ và khiến người sử dụng không được thoải mái. (Tìm hiểu tính thẩm mỹ của gỗ là gì?).
- Giảm giá trị thương mại: Gỗ bị thâm đen thường có giá trị thương mại thấp hơn gỗ còn giữ nguyên vẻ đẹp tự nhiên, đặc biệt là trong ngành thiết kế nội thất và trang trí. Điều này khiến các sản phẩm trở nên khó bán và kém thu hút khách hàng.
- Giảm độ bền của gỗ: Thâm đen gỗ có thể là dấu hiệu của các tình trạng hư hại như cong vênh, co ngót, trương nở, nứt nẻ, hoặc thậm chí là mục nát. Điều này có thể làm suy giảm tuổi thọ của sản phẩm và gia tăng các rủi ro về mức độ an toàn khi sử dụng. (Tìm hiểu độ bền của gỗ là gì?).
- Mất đi tính chất bảo vệ: Màu sắc của gỗ bị thay đổi có thể là dấu hiệu của lớp phủ bảo vệ gỗ đã bị hư hại. Điều này khiến khả năng chống lại các tác động tiêu cực của gỗ bị giảm đi, làm tăng nguy cơ hư hại bởi ánh sáng mặt trời, độ ẩm, nhiệt độ… (Tìm hiểu ánh sáng gây hại cho gỗ là gì?).
- Hư hỏng cấu trúc gỗ: Thâm đen gỗ có thể là biểu hiện của tình trạng gỗ bị biến dạng, cong vênh, nứt nẻ hay mục nát. Điều này có thể làm giảm khả năng chịu lực, hiệu suất sử dụng và gây nguy hiểm cho con người. (Tìm hiểu hiệu suất sử dụng của gỗ là gì?).
- Hao tổn chi phí sửa chữa: Quá trình sửa chữa hoặc tái tạo gỗ khi bị thâm đen trở nên khó khăn và tốn kém hơn do sự chênh lệch màu sắc của bề mặt gỗ.
Như vậy, nếu như chúng ta không sớm phát hiện và khắc phục tình trạng gỗ bị thâm đen thì sự hư hại sẽ ngày càng trầm trọng hơn. Điều này không chỉ làm suy giảm về vẻ đẹp và chức năng, khiến cho tuổi thọ của sản phẩm trở nên kém hơn mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe và sự an toàn của người sử dụng.
Xem thêm: Tuổi thọ của gỗ là gì? Lợi ích và cách giúp tăng cường tuổi thọ của gỗ.
Cách khắc phục gỗ bị thâm đen.
Có những biện pháp nào giúp khắc phục tình trạng thâm đen gỗ? Một số biện pháp khắc phục tình trạng thâm đen gỗ phổ biến hiện nay bao gồm sơn, mài hoặc nhuộm màu. Tuy nhiên, để bảo vệ được vẻ đẹp và chất lượng của gỗ trong một thời gian dài, chúng ta nên lưu ý sử dụng sản phẩm trong điều kiện thích hợp, thường xuyên chăm sóc và bảo trì định kỳ.
Cụ thể, một số biện pháp khắc phục sản phẩm gỗ bị thâm đen, bao gồm:
- Loại bỏ nguyên nhân: Nếu như thâm đen gỗ là do nấm mốc hoặc côn trùng gây ra, chúng ta cần loại bỏ nguyên nhân gây hại trước khi tiến hành khắc phục bằng cách mài, nhuộm màu hoặc sơn…
- Mài bề mặt: Quá trình màu bề mặt gỗ sẽ loại bỏ lớp gỗ bị thâm đen, nhưng có thể làm thay đổi màu sắc gốc của sản phẩm.
- Sử dụng thuốc nhuộm: Thuốc nhuộm gỗ có thể giúp làm mờ đi vết thâm đen và tạo màu sắc mới cho gỗ.
- Sử dụng sơn gỗ: Sơn gỗ có thể giúp loại bỏ hoàn toàn vết thâm đen, nhưng có thể làm thay đổi màu sắc gốc của gỗ.
Bên cạnh đó, một số phương pháp ngăn ngừa thâm đen gỗ phổ biến như sau:
- Duy trì độ ẩm: Chúng ta nên đảm bảo sản phẩm gỗ được sử dụng ở môi trường có độ ẩm thích hợp. Bởi vì đây là nguyên nhân chính gây ra các tình trạng biến dạng của gỗ. (Tìm hiểu độ ẩm của gỗ là gì?).
- Tránh tiếp xúc ánh nắng: Ánh sáng mặt trời trực tiếp có thể làm cho gỗ bị oxy hóa, dẫn đến tình trạng thâm đen gỗ.
- Sử dụng chất bảo vệ: Các loại hóa chất bảo quản gỗ có thể giúp ngăn ngừa nấm mốc, côn trùng và các tác nhân gây hại khác, từ đó giúp hạn chế thâm đen gỗ. (Tìm hiểu chất bảo vệ gỗ là gì?).
- Chăm sóc thường xuyên: Việc lau chùi và bảo trì sản phẩm gỗ định kỳ sẽ giúp loại bỏ các bụi bẩn, vết bẩn và các tác nhân gây hại khác, từ đó giúp hạn chế tình trạng thâm đen ở gỗ.
Tóm lại, gỗ là một vật liệu tự nhiên sở hữu nhiều ưu điểm nổi bật, kể từ màu sắc, vân gỗ, mùi hương cho đến độ cứng, độ bền… chúng giúp mang đến sự chắc chắn, vẻ đẹp thẩm mỹ cho công trình và các sản phẩm đồ nội thất, ngoại thất, trang trí và nhiều ứng dụng khác.
Bên cạnh đó, gỗ cũng tồn tại những khuyết điểm nhất định, đòi hỏi chúng ta cần phải chú ý như: sự biến dạng, co ngót, cong vênh, nứt nẻ, phai màu, thâm đen, mục nát… xảy do các tác động tiêu cực của yếu tố môi trường, nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng mặt trời, nấm mốc, mối mọt hoặc do va đập trong quá trình sử dụng. Mặc dù vậy, chúng ta có thể khắc phục tất cả dấu hiệu nguy hại kể trên thông qua quy trình chế biến, gia công, tẩm sấy, xử lý bề mặt và sơn phủ bảo vệ một cách tỉ mỉ, kết hợp với công tác vệ sinh, bảo trì sản phẩm gỗ định kỳ.
Xem thêm: Tổng quan về quy trình sản xuất và chế biến gỗ.
Kết luận.
Thông qua sự tìm hiểu thâm đen gỗ là gì, bao gồm khái niệm, cách nhận biết, nguyên nhân và biện pháp khắc phục, mà Timber Phoenix đã trình bày ở trên. Hy vọng bạn đã nhận ra những vết thâm đen trên gỗ không chỉ ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ, mà còn là dấu hiệu nhận biết sản phẩm gỗ có thể bị cong vênh, nứt nẻ hoặc mục nát. Vì vậy, chúng ta nên vệ sinh thường xuyên và sử dụng sản phẩm trong điều kiện nhiệt độ, độ ẩm thích hợp. Điều này giúp ngăn chặn khả năng bị hư hại của sản phẩm gỗ bởi nhiều tác nhân gây hại từ môi trường, như ánh nắng, mưa, côn trùng hoặc nấm mốc…
