Hiện tượng gỗ bị nấm mốc hoặc côn trùng gây hại tấn công có thể làm cho các chi tiết gỗ bị biến dạng, cong vênh hoặc nứt nẻ. Trong đó, nấm mốc có thể khiến cho các sản phẩm gỗ bị phai màu, suy giảm độ bền, thậm chí dẫn đến tình trạng mục nát và không thể sửa chữa. Qua bài viết sau đây, hãy cùng Timber Phoenix khám phá sâu hơn về lý do tại sao gỗ bị nấm mốc, bao gồm khái niệm, nguyên nhân và cách xử lý hiệu quả hiện tượng nấm mốc ở gỗ.
Tại sao gỗ bị nấm mốc? Nguyên nhân và cách xử lý.
Giới thiệu về nấm mốc ở gỗ.
Tìm hiểu khái niệm tình trạng gỗ bị nấm mốc là gì? Gỗ bị nấm mốc theo thuật ngữ Tiếng Anh là Mold on Wood, nhằm chỉ một số loại nấm gây hại bám trên bề mặt, khiến cho các sản phẩm gỗ bị phai màu, mất đường nét vân gỗ, biến dạng và dễ bị mục nát. Ngoài ra, sự phát triển của chúng còn có thể làm cho các công trình xây dựng, đồ ngoại thất, đồ nội thất, đồ trang trí và nhiều sản phẩm bằng gỗ khác bị suy giảm độ bền, hiệu suất sử dụng và tuổi thọ bị rút ngắn.
Có thể thấy, nấm mốc thường được phát hiện trên những thanh gỗ hoặc tấm gỗ ẩm ướt. Điều này đòi hỏi chúng ta nên kiểm soát tốt lượng hơi nước và độ thoáng không khí trong môi trường sử dụng các sản phẩm gỗ. Đồng thời, việc ngâm tẩm hoặc sơn phủ lớp bảo vệ không chỉ giúp gỗ chống chịu trước sự gây hại của nấm mốc, mà còn góp phần bảo vệ sản phẩm trước ảnh hưởng của nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng hoặc côn trùng…
Ngoài ra, hiện nay nhiều doanh nghiệp trong nước đang có xu hướng sử dụng gỗ nhập khẩu, do nguồn cung ổn định, hoạt động khai thác gỗ hợp pháp. Đồng thời, kết hợp việc cải tiến quy trình sản xuất, nhằm tạo ra nhiều sản phẩm không chỉ đáp ứng về chức năng mà còn sở hữu vẻ đẹp thẩm mỹ, tăng cường khả năng chống nấm mốc và nhiều yếu tố gây hại khác. Tuy nhiên, điều quan trọng là chúng ta phải tìm được những nhà cung cấp gỗ uy tín trên thị trường, và đảm bảo nguồn gốc gỗ thông qua kiểm tra các chứng chỉ rừng cần thiết.
Xem thêm: Nấm mốc gây hại cho gỗ là gì? Khái niệm, tác hại và biện pháp khắc phục.
Nguyên nhân khiến gỗ bị nấm mốc.
Những nguyên nhân nào làm gỗ bị nấm mốc? Gỗ bị nấm nấm mốc thường xuất hiện trong những môi trường có độ ẩm cao và nhiệt độ thấp. Nếu không được phát hiện sớm, chúng sẽ dần lan rộng rồi ăn mòn sâu hơn vào sâu bên trong cấu trúc gỗ và phát triển mạnh hơn theo thời gian.
Dưới đây là một số nguyên nhân khiến cho gỗ bị nấm mốc phổ biến, bao gồm:
- Độ ẩm: Nếu như chúng ta sử dụng gỗ trong môi có độ ẩm tương đối từ 70% trở lên, nấm mốc sẽ dễ dàng bám trên bề mặt gỗ và tấn công vào sâu bên trong cấu trúc. Bởi vì đây là điều kiện lý tưởng để loài sinh vật này phát triển và gây hại. (Tìm hiểu độ ẩm của gỗ là gì?).
- Nhiệt độ: Khi nhiệt độ trong môi trường nằm trong khoảng 21 đến 32 độ C, nấm mốc có thể dễ dàng tấn công và khiến cho các chi tiết gỗ dễ bị biến dạng, phai màu, cong vênh hoặc nứt nẻ… Nếu như chúng ta không kịp thời phát hiện các dấu hiệu hư hại của gỗ thì nấm mốc có thể lan rộng và gây ra mục nát. (Tìm hiểu nhiệt độ gây hại cho gỗ là gì?).
- Ánh sáng: Bên cạnh độ ẩm và nhiệt độ, cường độ ánh sáng yếu cũng là một tác nhân khiến cho gỗ bị nấm mốc. Tuy nhiên, tia UV và nhiệt độ quá cao cũng có thể khiến cấu gỗ bị hư hại, co ngót hoặc nứt gãy. Do đó, chúng ta cần điều chỉnh cường độ ánh nắng tiếp xúc với sản phẩm sao cho phù hợp, giúp kéo dài tuổi thọ sử dụng. (Tìm hiểu ánh sáng gây hại cho gỗ là gì?).
- Không được vệ sinh thường xuyên: Có nhiều tác nhân từ môi trường có thể gây hại cho gỗ như bụi bẩn, côn trùng, tia UV hoặc va đập… Nếu như chúng ta không thường xuyên vệ sinh để loại bỏ chúng, cấu trúc gỗ sẽ dần bị hư hại, tạo điều kiện cho nấm mốc bám vào bề mặt và tiếp tục tấn công sản phẩm.
Nhìn chung, gỗ là một nguyên liệu tự nhiên vì thế có nhiều nguyên nhân khiến cho sản phẩm gỗ bị nấm mốc. Những nguyên nhân này bao gồm: sự thiếu sót trong giai đoạn gia công gỗ, do ảnh hưởng tiêu cực từ môi trường như nhiệt độ, độ ẩm không ổn định, sử dụng loại gỗ kém chất lượng, cũng như sản phẩm không được quan tâm chăm sóc thường xuyên. Tuy nhiên, nếu trong quá trình mua sắm và sử dụng sản phẩm, chúng ta hiểu và chú ý đến việc lựa chọn loại gỗ phù hợp, thực hiện gia công cẩn thận và bảo trì định kỳ, thì có thể kịp thời phát hiện khi sản phẩm có dấu hiệu bị nấm mốc, từ đó giảm thiểu những thiệt hại không đáng có về sau.
Xem thêm: Gia công gỗ là gì? Khái niệm, vai trò và ứng dụng.
Tác hại khi gỗ bị nấm mốc.
Nấm mốc trên gỗ có thể gây ra những vấn đề gì? Gỗ bị nấm mốc không chỉ gây ra biến dạng, làm mất tính thẩm mỹ của các sản phẩm, mà còn có thể ảnh hưởng đến chức năng, hiệu suất sử dụng và đe dọa đến sự an toàn của mọi người.
Cụ thể, một số tác hại xảy ra khi gỗ bị nấm mốc, bao gồm:
- Mất tính thẩm mỹ: Nấm mốc là một trong những tác nhân chính khiến cho gỗ bị biến dạng, phai màu hoặc mục nát. Điều này làm cho các sản phẩm gỗ bị mất đi vẻ đẹp tự nhiên, đồng thời khiến cho các không gian sinh hoạt và làm việc trở nên mất vệ sinh và người sử dụng có cảm giác khó chịu. (Tìm hiểu tính thẩm mỹ của gỗ là gì?).
- Gây hư hỏng bề mặt gỗ: Có thể thấy, khi gỗ bị nấm mốc có nghĩa là lớp phủ bề mặt của sản phẩm đã bị tấn công và thực hiện đúng chức năng bảo vệ vốn có. Do đó mà khả năng chống chịu của gỗ trước các tác nhân gây hại như độ ẩm, nhiệt độ, ánh sáng và côn trùng cũng bị suy giảm đi. (Tìm hiểu tác nhân gây hại là gì?).
- Phá hủy cấu trúc gỗ: Nấm mốc sẽ phân hủy sự liên kết bên trong cấu trúc gỗ. Vì thế, các sản phẩm gỗ có thể dễ bị biến dạng, suy giảm độ bền và hiệu suất sử dụng. Ngoài ra, loài sinh vật này còn có thể khiến cho gỗ bị mục nát đến nỗi không thể sửa chữa, đòi hỏi người tiêu dùng phải thay mới, gây lãng phí nguồn nguyên liệu tự nhiên. (Tìm hiểu cấu trúc gỗ là gì?).
- Tạo mùi hôi khó chịu: Nấm mốc thường thải ra ngoài không khí mùi hôi rất khó chịu, có thể gây choáng váng cho một số người nhạy. Điều này khiến chất lượng sống của chúng ta bị suy giảm đi, không thể thực hiện các hoạt động làm việc hoặc thư giãn một cách thoải mái.
- Ảnh hưởng đến sức khỏe: Không chỉ mùi hôi, nấm mốc còn có thể tạo ra các hạt bào tử chứa nhiều chất độc hại ảnh hưởng trực tiếp đến sức khoẻ con người, gây ra các triệu chứng kích ứng da liễu, viêm mũi, ho, sổ mũi, và các căn bệnh liên quan đường hô hấp.
Như vậy, một khi gỗ bị nấm mốc tấn công sẽ kéo theo nhiều tác động tiêu cực như là mất thẩm mỹ, hư hại cấu trúc, suy giảm độ bền, độ cứng, cũng như thu hút thêm nhiều tác nhân gây hại khác tìm đến. Từ đó gây ảnh hưởng đến chức năng và làm cho tuổi thọ của sản phẩm bị rút ngắn. Điều này không chỉ làm giảm giá trị của các công trình mà còn khiến cho sinh hoạt hàng ngày của chúng ta trở nên bất tiện, thậm chí đe dọa đến sự an toàn của người dùng. Và cũng cần phải lưu ý rằng, đối với các loại gỗ tốt thì vẫn có thể bị nấm mốc tấn công nếu như chúng ta không biết cách lựa chọn loại gỗ và áp dụng các biện pháp phòng tránh phù hợp.
Xem thêm: Những kinh nghiệm giúp lựa chọn sản phẩm gỗ chất lượng.
Vì sao dùng gỗ tốt vẫn bị nấm mốc.
Lý giải vì sao dùng gỗ tốt vẫn xuất hiện nấm mốc? Nhìn chung, gỗ tốt là những nhóm nguyên liệu có thể giúp cho các công trình xây dựng, đồ ngoại thất, đồ nội thất, đồ trang trí và nhiều sản phẩm bằng gỗ khác đạt được hiệu suất sử dụng tối đa. Điều này có nghĩa là gỗ không chỉ đáp ứng các yêu cầu về thẩm mỹ, mà còn giúp đảm bảo độ bền, độ cứng và khả năng chống chịu trước nhiều yếu tố gây hại. Ví dụ, nhóm gỗ quý như gỗ Lim, Hương, Cẩm Lai hoặc Gõ Đỏ…
Tuy nhiên, do một số nguyên nhân như sử dụng trong thời gian dài, điều kiện thời tiết khắc nghiệt, nhiều loại sinh vật tấn công và không được vệ sinh, bảo trì thường xuyên… Do đó mà gỗ tốt vẫn có thể bị nấm mốc gây hại, cụ thể như sau:
- Thời gian sử dụng quá lâu: Gỗ dù cho có chất lượng cao như thế nào thì cũng sẽ bị oxy hóa theo thời gian, khiến cho cấu trúc gỗ bị suy yếu và tạo điều kiện cho nấm mốc dễ dàng phá hoại. (Tìm hiểu tuổi thọ của gỗ là gì?).
- Môi trường quá khắc nghiệt: Nấm mốc vẫn có thể tấn công vào các sản phẩm gỗ có chất lượng tốt nếu như chúng được đặt ở môi trường có các điều kiện lý tưởng như nhiệt độ thấp, độ ẩm cao và cường độ chiếu sáng từ ánh nắng quá yếu.
- Gỗ bị trầy xước, nứt nẻ: Các vết trầy xước, nứt nẻ trên bề mặt gỗ do va đập hoặc tiếp xúc với những đồ vật sắc nhọn cúng có thể tạo điều kiện thuận lợi nấm mốc xâm nhập.
- Tiếp xúc với chất hoá học: Việc để sản phẩm gỗ tiếp xúc với các chất hoá học không an toàn (tính kiềm và axit quá cao) có thể làm lớp phủ bảo vệ bị hư hại. Đây là điều kiện thích hợp để nấm mốc bám vào và phá hoại cấu trúc của sản phẩm.
Có thể thấy rằng, dù cho sản phẩm được làm bằng gỗ tốt hay các loại gỗ quý hiếm như thế nào thì khâu xử lý trong quá trình gia công, cũng như hoạt động chăm sóc và bảo quản gỗ trong quá trình sử dụng mới là quan trọng hơn cả. Điều này đòi hỏi chúng ta phải thường xuyên vệ sinh và quan sát sản phẩm, nhờ đó kịp thời phát hiện những dấu hiệu chứng tỏ gỗ đang bị nấm mốc hoặc các tác nhân gây hại khác tấn công, để rồi áp dụng biện pháp khắc phục và sửa chữa hiệu quả.
Xem thêm: Gỗ quý là gì? Khái niệm, đặc điểm và ứng dụng.
Các cách xử lý khi gỗ bị nấm mốc.
Những cách xử lý nào giúp khắc phục tình trạng gỗ bị nấm mốc? Chúng ta phải thực hiện khắc phục tình trạng gỗ bị mối mọt gây hại tấn công càng sớm càng tốt. Vì nếu không sớm xử lý dứt điểm, thì về lâu về dài sản phẩm gỗ sẽ bị hư hỏng nghiêm trọng và không thể sửa chữa được nữa.
Dưới đây là một số biện pháp bạn có thể thực hiện khắc phục tình trạng gỗ bị nấm mốc:
- Đảm bảo bề mặt gỗ luôn khô thoáng: Chúng ta nên đảm bảo cho bề mặt gỗ luôn được khô thoáng. Bởi vì đây là điều kiện không phù hợp cho nấm mốc phát triển và sinh trưởng.
- Vệ sinh và chăm sóc sản phẩm: Ngay khi phát hiện sản phẩm gỗ có dấu hiệu cho thấy nấm mốc đang phát triển và phá hoại, chúng ta cần lau sạch bề mặt gỗ ngay lập tức. Đồng thời, có thể sử dụng bàn chải chuyên dụng để loại bỏ những vết bẩn cứng đầu do sinh vật gây hại tạo ra.
- Sử dụng chất diệt khuẩn phù hợp: Ngay khi phát hiện gỗ bị nấm mốc, hoặc trong quy trình xử lý bề mặt gỗ, chúng ta có thể áp dụng các dung dịch phủ bảo vệ như chất chống côn trùng, chất chống mối mọt, chống nấm mốc, chống nước, chống cháy, cách nhiệt… cũng như nhiều loại chất bảo vệ khác để giúp sản phẩm gỗ duy trì độ bền, hiệu suất sử dụng cũng như tính thẩm mỹ trong thời gian dài. (Tìm hiểu xử lý bề mặt gỗ là gì?).
- Kiểm tra không gian sử dụng sản phẩm: Chúng ta nên đảm bảo rằng các vật dụng gỗ được đặt ở một vị trí thoáng đãng, khô ráo và có nhiều ánh sáng để hạn chế tối đa các tác nhân gây hại tấn công. Ngoài ra, bạn có thể sử dụng máy điều hoà, máy lạnh… để điều chỉnh môi trường sử dụng gỗ phù hợp.
Tóm lại, gỗ là một vật liệu tự nhiên sở hữu nhiều ưu điểm nổi bật, kể từ màu sắc, vân gỗ, mùi hương cho đến độ cứng, độ bền… chúng giúp mang đến sự chắc chắn, vẻ đẹp thẩm mỹ cho công trình và các sản phẩm đồ nội thất, ngoại thất, trang trí và nhiều ứng dụng khác.
Bên cạnh đó, gỗ cũng tồn tại những khuyết điểm nhất định, đòi hỏi chúng ta cần phải chú ý như: sự biến dạng, co ngót, cong vênh, nứt nẻ, phai màu, mục nát… xảy do các tác động tiêu cực của yếu tố môi trường, nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng mặt trời, nấm mốc, mối mọt và các loại côn trùng gây hại khác, hoặc do va đập trong quá trình sử dụng. Mặc dù vậy, chúng ta có thể khắc phục tất cả dấu hiệu nguy hại kể trên thông qua quy trình chế biến, gia công, tẩm sấy, xử lý bề mặt và sơn phủ bảo vệ một cách tỉ mỉ, kết hợp với công tác vệ sinh, bảo trì định kỳ.
Xem thêm: Tổng quan về quy trình sản xuất và chế biến gỗ.
Kết luận.
Thông qua sự tìm hiểu lý do tại sao gỗ bị nấm mốc, kể từ khái niệm, nguyên nhân và cách xử lý mà Timber Phoenix đã trình bày ở trên. Hy vọng bạn đã nhận ra những tác hại mà nấm mốc gây ra, như làm mất tính thẩm mỹ, suy giảm độ bền và chất lượng của các sản phẩm gỗ được sử dụng hằng ngày. Ngoài ra, đây còn là tác nhân gây ra mùi hôi khó chịu và độc hại, đe dọa đến sức khoẻ của con người. Vì vậy, chúng ta nên chú ý đảm bảo môi trường sử dụng gỗ luôn thông thoáng và thường xuyên vệ sinh, nhằm giúp sản phẩm có thể thực hiện đúng chức năng và bền bỉ theo thời gian.
