Thiết kế sản phẩm, chuẩn bị gỗ, cắt gỗ, khoan lỗ, xử lý bề mặt, nối gỗ và kiểm tra chất lượng được xem là những công đoạn quan trọng trong quy trình gia công gỗ. Trong đó, cắt gỗ là bước ảnh hưởng đến sự hoàn thiện của các chi tiết gỗ. Đặc biệt, nếu chúng ta thực hiện phương pháp phù hợp sẽ giúp sản phẩm đảm bảo đáp ứng được đúng chức năng, độ bền, tính thẩm mỹ cùng với hiệu suất sử dụng. Qua bài viết sau đây, hãy cùng Timber Phoenix khám phá sâu hơn về các phương pháp cắt gỗ, đặc điểm và những xu hướng cũng như công nghệ đang phát triển hiện nay.
Các phương pháp cắt gỗ, đặc điểm và xu hướng phát triển.
Giới thiệu về cắt gỗ.
Tìm hiểu khái niệm cắt gỗ là gì? Cắt gỗ theo thuật ngữ Tiếng Anh gọi là Wood Cutting, nhằm chỉ một kỹ thuật cưa xẻ gỗ, được thực hiện sau khi nguyên liệu gỗ đã ngâm tẩm cũng như sấy khô. Nhằm biến những phôi gỗ, dưới dạng tấm gỗ, thanh gỗ hoặc khối gỗ thành nhiều bộ phận sở hữu hình dạng và kích thước phù hợp với bản vẽ thiết kế.
Mặc dù cắt gỗ và cưa xẻ gỗ là hai công đoạn thường bị nhầm lẫn với nhau, bởi vì đều cần đến các loại máy cưa, máy cắt, máy xẻ hoặc máy CNC… Tuy nhiên, đây lại là những thuật ngữ riêng, áp dụng trong từng giai đoạn khác nhau của quy trình chế biến và gia công gỗ. Cụ thể, chúng ta sẽ tiến hành cưa xẻ gỗ tại hai thời điểm, bao gồm lúc gỗ vừa mới khai thác hoặc đã được xử lý về độ ẩm. Trong khi cắt gỗ cũng được xem là một hình thức cưa xẻ, nhưng chỉ thực hiện khi nguyên liệu đã ngâm tẩm và sấy khô.
Hiện nay, trên thế giới xuất hiện 03 phương pháp cắt gỗ phổ biến, bao gồm: phương pháp cắt gỗ thủ công, phương pháp cắt gỗ hiện đại, và phương pháp cắt gỗ áp dụng công nghệ… Mỗi phương pháp đều có kỹ thuật và công cụ phù hợp. Kết quả là tạo ra những chi tiết gỗ đáp ứng với yêu cầu về chức năng, độ bền cũng như tính thẩm mỹ. Từ đó, giúp nâng cao tuổi thọ của nhiều công trình xây dựng, đồ ngoại thất, đồ nội thất, đồ gia dụng và đồ trang trí.
Có thể nói đối với ngành gỗ, cắt gỗ là một khâu quan trọng thuộc quy trình sản xuất và chế biến gỗ, cùng bước thu thập gỗ, chế biến gỗ thô, sấy gỗ, gia công gỗ, tẩm bảo vệ, sơn phủ gỗ và bảo quản gỗ… Tất cả những công đoạn này đều đòi hỏi kỹ thuật, kinh nghiệm cũng như sự tỉ mỉ của người thợ, nhằm đảm bảo sản phẩm gỗ cuối cùng luôn có chất lượng tốt nhất.
Xem thêm: Tổng quan về quy trình sản xuất và chế biến gỗ.
Vai trò của cắt gỗ.
Công đoạn cắt gỗ có vai trò gì? Tùy thuộc vào việc doanh nghiệp lựa chọn và áp dụng phương pháp cắt gỗ mà các chi tiết gỗ sẽ có chất lượng khác nhau. Chẳng hạn như có kích thước, hình dạng phù hợp, bề mặt mịn màng, màu sắc đồng đều… Ngoài ra, quá trình cắt gỗ hiệu quả còn tác động tích cực đến năng suất, giúp tiết kiệm nguyên liệu và chi phí sản xuất.
Cụ thể, một số vai trò quan trọng của việc thực hiện phương pháp cắt gỗ đúng kỹ thuật, bao gồm:
- Tạo ra chi tiết gỗ phù hợp: Cắt gỗ cho phép tạo ra các chi tiết gỗ có kích thước cũng như hình dạng khác nhau, tương ứng với những bộ phận cần thiết, từ đó quá trình ghép nối được thực hiện một cách dễ dàng. Công đoạn cắt gỗ giúp tạo nên nhiều sản phẩm đồ ngoại thất, nội thất, trang trí và vật liệu xây dựng đầy tính sáng tạo, đáp ứng nhu cầu đa dạng của người tiêu dùng.
- Giúp tiết kiệm nguyên liệu gỗ: Bên cạnh yêu cầu phải đáp ứng đúng kỹ thuật, quá trình cắt còn tập trung vào việc tối ưu hóa nguồn nguyên liệu đầu vào. Nghĩa là chúng ta có thể tạo ra nhiều chi tiết gỗ khác nhau trên cùng một phôi gỗ, góp phần tiết kiệm chi phí và nâng cao hiệu quả sản xuất.
- Tiết kiệm chi phí sản xuất: Như đã trình bày bên trên, nếu chúng ta lựa chọn đúng phương pháp cắt gỗ có thể giúp gỗ được dùng hiệu quả và tiết kiệm nguyên liệu đầu vào. Đồng thời, việc thực hiện cắt đúng kỹ thuật còn giúp hạn chế tình trạng nứt nẻ hoặc mục nát của gỗ. (Tìm hiểu tại sao gỗ bị nứt nẻ?).
- Đảm bảo bề mặt gỗ chất lượng: Các phương pháp cắt hiện đại có thể giúp đảm bảo các chi tiết gỗ sở hữu bề mặt mịn màng cũng như màu sắc đồng đều. Điều này giúp việc vệ sinh trở nên dễ dàng và thuận lợi cho những bước gia công tiếp theo, như khoan lỗ, nối gỗ, xử lý bề mặt… (Tìm hiểu bề mặt gỗ là gì?).
- Tăng hiệu suất gia công gỗ: Khi áp dụng hệ thống máy móc tự động sẽ giúp nâng cao năng suất của quá trình cắt, từ đó rút ngắn thời gian gia công hoàn thiện của một sản phẩm. Vì thế mà doanh nghiệp có thể tăng cường năng lực sản xuất và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng. (Tìm hiểu gia công gỗ là gì?).
Tóm lại, nếu biết cách lựa chọn phương pháp cắt gỗ phù hợp, chúng ta có thể tạo ra những chi tiết gỗ chất lượng, đáp ứng được các yêu cầu cụ thể từ bản vẽ thiết kế. Nhờ đó, giúp tiết kiệm nguyên liệu đầu vào cũng như chi phí sản xuất. Đồng thời, việc này còn tạo điều kiện để doanh nghiệp điều chỉnh giá thành, góp phần nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường ngành gỗ.
Xem thêm: Cắt gỗ là gì? Khái niệm, vai trò và ứng dụng.
Quy trình cắt gỗ.
Quy trình cắt gỗ được thực hiện như thế nào? Không chỉ áp dụng đúng phương pháp cắt gỗ, chúng ta cần tuân thủ đầy đủ từng bước theo quy trình, nhằm đảm bảo vết cắt được mịn màng. Nhờ đó mà các chi tiết gỗ có thể thực hiện đầy đủ chức năng, phù hợp với nhiều loại sản phẩm, bao gồm xây dựng, đồ ngoại thất, nội thất và trang trí…
Cụ thể, các bước cơ bản trong quy trình cắt gỗ được tiến hành như sau:
- Bước 1 – Chuẩn bị gỗ: Tại bước đầu tiên, gỗ cần được lựa chọn kỹ lưỡng, đảm bảo chất lượng tốt, không bị trầy xước, nứt gãy hoặc mục nát. Đồng thời, nguyên liệu đầu vào lúc này đã sấy khô hoặc ngâm tẩm hóa chất… nên có độ bền và khả năng chống mối mọt tốt. (Tìm hiểu sấy gỗ là gì?).
- Bước 2 – Đo và đánh dấu: Sau khi đã có những thanh gỗ chất lượng, chúng ta cần tiến hành đo đạc cùng với đánh dấu vị trí cần cắt. Việc này nên được thực hiện dựa trên bản vẽ thiết kế ban đầu, đảm bảo các chi tiết gỗ có kích thước và hình dạng chính xác.
- Bước 3 – Thực hiện cắt: Sau khi đã đánh dấu, người thợ mộc sẽ dùng các công cụ chuyên dụng để cắt gỗ. Việc này cần được thực hiện đúng kỹ thuật và cẩn thận, tránh làm nứt gãy hoặc hư hỏng gỗ. (Tìm hiểu cắt gỗ là gì?).
- Bước 4 – Kiểm tra vết cắt: Các chi tiết gỗ sau khi được cắt cần có kích thước và hình dạng chính xác, phù hợp với bản vẽ thiết kế, không bị nứt nẻ, trầy xước hay gồ ghề… Nếu có bất kỳ sai sót nào, chúng ta cần tiến hành sửa chữa ngay lập tức.
- Bước 5 – Làm sạch bề mặt: Tại giai đoạn cuối cùng, bề mặt gỗ cần được làm sạch nhằm loại bỏ bụi bẩn, dầu nhớt hoặc các dấu hiệu gây mất thẩm mỹ khác. Nhờ đó, giúp chi tiết gỗ sở hữu vết cắt đẹp mắt, trơn láng và mịn màng.
Như vậy, chúng ta nên thực hiện đúng theo từng bước của quy trình cắt, kể từ khâu chuẩn bị gỗ, đo đạc, đánh dấu, tiến hành cắt, kiểm tra cho đến làm sạch bề mặt. Bởi vì việc này góp phần tạo ra những chi tiết gỗ có bề mặt mịn màng, đáp ứng yêu cầu về hình dạng và kích thước trong bản vẽ thiết kế. Ngoài ra, điều quan trọng là chúng ta cần lựa chọn được phương pháp cắt gỗ sao cho phù hợp với loại gỗ, quy mô sản xuất cũng như khả năng tài chính.
Xem thêm: Tìm hiểu các bước trong quy trình cắt gỗ.
Các phương pháp cắt gỗ.
Đâu là những phương pháp cắt gỗ phổ biến? Hiện nay, trên thế giới xuất hiện nhiều phương pháp cắt gỗ khác nhau, bao gồm: phương pháp cắt gỗ thủ công, phương pháp cắt gỗ hiện đại, và phương pháp cắt gỗ áp dụng công nghệ… Mỗi phương pháp đều sở hữu những ưu điểm và nhược điểm riêng, cụ thể sẽ được trình bày tiếp theo sau đây.
Phương pháp cắt gỗ thủ công.
Ưu nhược điểm của phương pháp cắt gỗ thủ công là gì? Phương pháp cắt gỗ thủ công yêu cầu người thợ sử dụng các dụng cụ đơn giản như cưa tay, đục, bào và chà nhám. Mặc dù những dụng cụ này đã xuất hiện từ rất lâu đời, nhưng cho đến nay vẫn còn nhiều doanh nghiệp dùng để cắt nhiều chi tiết phức tạp, yêu cầu sự tỉ mỉ cao.
Cụ thể, ưu và nhược điểm của phương pháp cắt gỗ thủ công bao gồm:
Ưu điểm của phương pháp cắt gỗ thủ công:
- Đơn giản, dễ thực hiện: Phương pháp này sử dụng các công cụ thủ công đơn giản, không đòi hỏi kỹ thuật cao nên người thợ dễ dàng cắt gỗ.
- Tiết kiệm chi phí sản xuất: Phương pháp này tập trung vào tay nghề của người lao động, không yêu cầu quá nhiều máy móc hiện đại, không đòi hỏi chi phí đầu tư cao.
Nhược điểm của phương pháp cắt gỗ thủ công:
- Yêu cầu tay nghề cao: Khi áp dụng phương pháp cắt gỗ thủ công, đòi hỏi người thợ phải có kỹ thuật tốt và nhiều kinh nghiệm. Đây có thể là sự hạn chế trong việc tuyển dụng và đào tạo nhân sự.
- Năng suất sản xuất thấp: Phương pháp này sẽ khiến cho người thợ tốn nhiều thời gian hơn so với sử dụng máy móc hay công nghệ hiện đại. Có nghĩa là năng suất thấp nên không phù hợp để sản xuất hàng loạt.
- Dễ gây ra biến dạng gỗ: Khi người thợ thực hiện phương pháp này không cẩn thận, sẽ dễ gây ra những vết trầy xước, nứt nẻ hoặc gồ ghề trên bề mặt gỗ… Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sản phẩm.
Phương pháp cắt gỗ hiện đại.
Ưu nhược điểm của phương pháp cắt gỗ hiện đại là gì? Phương pháp cắt gỗ hiện đại cần sử dụng các loại máy móc như máy cưa vòng, máy cưa bàn trượt, máy phay hoặc máy bào… Giúp tăng hiệu quả của quá trình sản xuất, cũng như tiết kiệm thời gian và nguồn lực lao động.
Dưới đây là một số ưu và nhược điểm của phương pháp cắt gỗ hiện đại, bao gồm:
Ưu điểm của phương pháp cắt gỗ hiện đại:
- Năng suất cao: Máy móc hiện đại có thể giúp người thợ mộc thực hiện cắt gỗ với tốc độ cao và chính xác, góp phần tăng năng suất sản xuất.
- Độ chính xác cao: Máy móc hiện đại giúp tạo ra những vết cắt mịn màng một cách dễ dàng, hạn chế tối đa những vết trầy xước hoặc nứt nẻ không đáng có trên bề mặt sản phẩm.
- Dễ thực hiện: Những loại máy móc hiện đại được thiết kế sao cho người thợ dễ dàng sử dụng, tiết kiệm thời gian và công sức.
- Chi phí vừa phải: So với phương pháp thủ công thì khi áp dụng phương pháp cắt gỗ hiện đại, doanh nghiệp không cần đầu tư quá nhiều chi phí, nhưng vẫn có thể nâng cao năng lực sản xuất.
Nhược điểm của phương pháp cắt gỗ hiện đại:
- Cần bảo trì máy định kỳ: Phương pháp này cần sử dụng nhiều máy móc khác nhau, đòi hỏi chúng ta phải bảo trì thường xuyên, nhằm hạn chế gây tai nạn cho người lao động.
- Khó xử lý chi tiết phức tạp: Máy móc hiện đại thường chỉ có thể xử lý những chi tiết lớn, điều này dễ làm các thành phần nhỏ bị sai lệch, gây lãng phí nguyên liệu.
- Đòi hỏi an toàn lao động: Việc vận hành và sử dụng máy móc hiện đại đòi hỏi người lao động cần trang bị đầy đủ công cụ bảo hộ như mũ, kính, bao tay…
Phương pháp cắt gỗ áp dụng công nghệ.
Ưu nhược điểm của phương pháp cắt gỗ áp dụng công nghệ hiện đại là gì? Phương pháp cắt gỗ ứng dụng công nghệ hiện đại như cắt laser, cắt CNC và cắt plasma… giúp tạo ra những chi tiết gỗ có độ chính xác cao và phức tạp. Bên cạnh đó, phương pháp này vẫn tồn tại một số hạn chế mà doanh nghiệp phải đối mặt, bao gồm chi phí đầu tư máy móc cao và người lao động cần được đào tạo, nâng cấp tay nghề thường xuyên.
Cụ thể, những ưu điểm và hạn chế của phương pháp cắt gỗ ứng dụng công nghệ hiện đại bao gồm:
Ưu điểm của phương pháp cắt gỗ áp dụng công nghệ hiện đại:
- Độ chính xác cao: Công nghệ hiện đại vận hành bằng các chương trình phần mềm tân tiến, giúp dễ dàng tạo ra những chi tiết gỗ có hình dáng, kích thước đa dạng và tính thẩm mỹ cao…
- Năng suất cao: Các công nghệ hiện đại có thể cắt gỗ với tốc độ nhanh chóng, giúp tiết kiệm thời gian, cũng như tăng năng suất sản xuất.
- Cắt số lượng lớn: Phương pháp này phù hợp với những dự án yêu cầu sản xuất hàng loạt, giúp tạo ra nhiều sản phẩm đồng đều về tính năng và chất lượng.
Nhược điểm của phương pháp cắt gỗ áp dụng công nghệ hiện đại:
- Chi phí đầu tư cao: Các máy móc và thiết bị sử dụng trong phương pháp này có chi phí đầu tư cao, đòi hỏi doanh nghiệp phải có nguồn vốn lớn.
- Chi phí đào tạo người lao động: Việc vận hành và sử dụng trang thiết bị trong phương pháp này đòi hỏi người lao động phải được đào tạo, nâng cấp tay nghề thường xuyên.
Xem thêm: Các phương pháp gia công gỗ phổ biến? Đặc điểm và xu hướng phát triển.
Các xu hướng cắt gỗ mới.
Đâu là những xu hướng cắt gỗ mới phổ biến hiện nay? Các xu hướng cắt gỗ mới hiện nay tập trung vào yêu cầu đa dạng của người tiêu dùng. Chẳng hạn như rút ngắn thời gian hoàn thiện quy trình bằng cách sử dụng máy móc hiện đại, dây chuyền tự động hoặc công nghệ cảm biến…
Cụ thể, một số xu hướng mới về phương pháp cắt gỗ, bao gồm:
- Xu hướng hiện đại hóa: Xu hướng hiện đại hóa yêu cầu doanh nghiệp sản xuất đầu tư vào máy móc cùng với thiết bị hiện đại nhằm nâng cao năng suất và chất lượng của sản phẩm. Cụ thể như các loại máy cưa hiện đại bao gồm máy cưa vòng, máy cưa đĩa, máy cưa bào, máy CNC… được ứng dụng ngày càng rộng rãi trong quá trình cắt.
- Xu hướng tự động hóa: Xu hướng này đòi hỏi các doanh nghiệp đầu tư cho hệ thống tự động hóa, như công nghệ cảm biến, tự động và AI… Nhờ đó giảm bớt số lượng lao động thủ công, tiết kiệm chi phí khi có sai sót nhưng vẫn tạo ra những thành phẩm chất lượng cao.
- Xu hướng thân thiện với môi trường: Hiện nay, quá trình sản xuất thường hướng tới sự thân thiện với môi trường, thông qua việc giảm thiểu các tác động tiêu cực lên hệ sinh thái và nguồn tài nguyên tự nhiên. Việc này được thực hiện bằng cách sử dụng nguồn năng lượng tái tạo, giảm thiểu tác động ô nhiễm của khói bụi, tiếng ồn, hóa chất…
Như vậy, dựa trên sự phát triển của khoa học và công nghệ, các phương pháp cắt gỗ đang dần trở nên đa dạng hơn, giúp đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường. Có thể nói những xu hướng này mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp, như giúp nâng cao năng suất, tăng chất lượng của sản phẩm, giảm thiểu sức lao động thủ công, đồng thời hạn chế tác động tiêu cực đối với môi trường.
Kết luận.
Thông qua sự tìm hiểu các phương pháp cắt gỗ, đặc điểm và những xu hướng phát triển trong quy trình cắt gỗ, mà Timber Phoenix đã trình bày ở trên. Hy vọng bạn đã nhận ra hiện nay có nhiều phương pháp cắt gỗ được ứng dụng, kể từ phương pháp thủ công cho đến hiện đại yêu cầu dùng đến công nghệ thông minh. Trong đó, việc hiện đại hóa và tự động hóa các thiết bị cắt gỗ là mục tiêu quan trọng được nhiều doanh nghiệp đầu tư phát triển. Bởi vì đây là điều kiện để quá trình sản xuất ngày càng tối ưu và có thể tạo ra số lượng lớn sản phẩm đồng đều về chất lượng. Đồng thời, nhờ đó mà sự phát triển bền vững vẫn được đảm bảo, cũng như không gây ô nhiễm môi trường.
