Hong gió, cưa xẻ, ngâm tẩm, gia công hoàn thiện và gia công bán thành phẩm là những công đoạn quan trọng trong quy trình chế biến và gia công gỗ. Trong đó, hong gió gỗ có thể được xem là phương pháp sấy khô gỗ tự nhiên. Giúp kiểm soát độ ẩm của các chi tiết gỗ bằng cách tận dụng nhiệt độ và mức độ thông gió từ môi trường. Qua bài viết sau đây, chúng ta hãy cùng Timber Phoenix khám phá sâu hơn về các phương pháp hong gió gỗ, kể từ khái niệm, đặc điểm, vai trò và xu hướng phát triển.
Các phương pháp hong gió gỗ, đặc điểm và xu hướng phát triển.
Giới thiệu hong gió gỗ.
Tìm hiểu về khái niệm hong gió gỗ là gì? Hong gió gỗ theo thuật ngữ Tiếng Anh gọi là Air-drying Lumber, nhằm chỉ quá trình hong khô gỗ bằng cách tận dụng lực gió và nhiệt độ trong ánh nắng mặt trời. Quá trình này sẽ giúp làm giảm và duy trì độ ẩm bên trong gỗ, hoặc làm khô lớp bảo vệ sau khi được ngâm tẩm và sơn phủ. Nhờ đó góp phần tăng cường tính thẩm mỹ, nâng cao hiệu suất sử dụng và tăng khả năng tự bảo vệ của các công trình xây dựng, đồ nội thất, đồ ngoại thất, đồ gia dụng và trang trí.
Có thể nói đối với ngành gỗ, hong gió hoặc sấy gỗ là một khâu quan trọng thuộc quy trình sản xuất và chế biến gỗ, cùng với thu thập gỗ, chế biến gỗ thô, gia công gỗ, tẩm bảo vệ, sơn phủ gỗ và bảo quản gỗ… Tất cả những công đoạn này đều đòi hỏi kỹ thuật, kinh nghiệm và sự tỉ mỉ của người thợ, nhằm đảm bảo sản phẩm cuối cùng luôn có chất lượng tốt nhất.
Muốn cho gỗ đạt được độ ẩm phù hợp, chúng ta cần quan tâm đến nhiều yếu tố có thể gây ra những tác động xấu như là nhiệt độ, lượng nước bên ngoài môi trường, côn trùng hoặc nấm mốc… Và điều quan trọng là chúng ta cần lựa chọn được một phương pháp hong gió gỗ hiệu quả phù hợp trong khả năng và ngân sách.
Xem thêm: Tổng quan về quy trình sản xuất và chế biến gỗ.
Vai trò của hong gió gỗ.
Công đoạn hong gió cho gỗ có vai trò gì? Có thể nói phương pháp sấy gỗ truyền thống, phụ thuộc vào nhiều yếu tố bên ngoài môi trường, như ánh nắng, mưa, gió hoặc nhiệt độ… Tuy nhiên, nhờ vào sự phát triển của công nghệ hiện đại, các phương pháp hong gió gỗ bằng máy móc đã được triển khai giúp mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho các nhà sản xuất lẫn người sử dụng.
Một số vai trò quan trọng của các phương pháp hong gió cho gỗ cụ thể như sau:
- Ổn định độ ẩm của gỗ: Gỗ có tính chất hút ẩm, do đó, nên nếu các chi tiết không được điều chỉnh độ ẩm đúng cách, chúng sẽ dễ bị co ngót, nứt nẻ và mục nát. Vì vậy, các phương pháp hong gió được áp dụng như cách hiệu quả giúp ổn định lượng nước bên trong cấu trúc gỗ và cải thiện độ bền của sản phẩm.
- Tăng cường chất lượng gỗ: Quá trình hong gió giúp cải thiện chất lượng của gỗ bằng cách làm giảm độ ẩm và cải thiện cấu trúc tế bào của. Điều này góp phần nâng cao độ bền và duy trì vẻ đẹp tự nhiên cho các chi tiết gỗ.
- Ngăn chặn sinh vật tấn công: Gỗ có độ ẩm thấp hơn nhờ quá trình hong gió giúp tạo ra môi trường ít thuận lợi hơn cho sự phát triển của mối mọt và nấm mốc. Điều này giúp bảo vệ gỗ tránh khỏi sự tấn công và giảm thiểu rủi ro bị hư hại. (Tìm hiểu chất chống nấm mốc cho gỗ là gì?).
- Giảm khả năng biến dạng: Bằng cách kiểm soát tốt độ ẩm thông qua quá trình hong gió, chúng ta có thể giảm thiểu nguy cơ xuất hiện các biến dạng như nứt nẻ, co ngót bên trong các sản phẩm gỗ. Nhờ đó mà tăng cường tính thẩm mỹ và chất lượng của sản phẩm. (Tìm hiểu co ngót gỗ là gì?).
Tóm lại, việc duy trì độ ẩm của gỗ thông qua các phương pháp hong gió được thực hiện một cách hiệu quả có thể giúp cho các sản phẩm sở hữu nhiều đặc điểm tích cực. Bao gồm khả năng giúp màu sắc có sự đồng đều, tăng cường độ bền và ngăn chặn sự tấn công của côn trùng hoặc nấm mốc.
Xem thêm: Hong gió gỗ là gì? Vai trò và ứng dụng của hong gió gỗ.
Quy trình hong gió gỗ.
Hong gió gỗ được thực hiện theo quy trình như thế nào? Các phương pháp hong gió cho gỗ đều khuyến khích người thực hiện áp dụng đầy đủ các bước cần thiết. Kể từ khâu chuẩn bị, thu thập gỗ cho đến xác định điều kiện môi trường, sắp xếp, canh thời gian và kiểm tra độ ẩm của thành phẩm.
Cụ thể, 05 bước cơ bản trong quy trình hong gió gỗ được thực hiện như sau:
- Bước 1 – Chuẩn bị gỗ: Gỗ cần được cưa xẻ thành các kích thước và hình dạng phù hợp trước khi hong gió. Đồng thời, chúng ta cần làm sạch, loại bỏ tạp chất, vỏ cây hoặc mắt gỗ… (Tìm hiểu cưa xẻ gỗ là gì?).
- Bước 2 – Xác định điều kiện môi trường: Thời tiết thích hợp nhất để hong gió gỗ là vào mùa khô, khi trời nắng nhiều, gió lộng. Bởi vì độ ẩm không khí thấp và nhiệt độ cao sẽ giúp gỗ có thể khô nhanh và đều hơn.
- Bước 3 – Sắp xếp gỗ đều đặn: Gỗ cần được xếp thành các lớp cách đều nhau để đảm bảo mức độ thông gió phù hợp cho toàn bộ nguyên liệu.
- Bước 4 – Canh thời gian hong gió: Thời gian hong gió của gỗ phụ thuộc vào nhiều yếu tố, như đặc tính của gỗ, độ dày nguyên liệu và điều kiện thời tiết. Chúng ta cần xác định yếu tố này từ ban đầu, nhằm đảm bảo các chi tiết gỗ đạt được độ ẩm lý tưởng.
- Bước 5 – Kiểm tra độ ẩm của gỗ: Độ ẩm của gỗ cần được kiểm tra định kỳ để đảm bảo các chi tiết gỗ có thể đạt tính thẩm mỹ và chất lượng phù hợp theo yêu cầu của từng dự án. (Tìm hiểu độ ẩm của gỗ là gì?).
Tóm lại, bên cạnh việc áp dụng đúng phương pháp hong gió, quá trình thực hiện từng bước đã được trình bày trên đây sẽ giúp đảm bảo gỗ đạt được độ ẩm phù hợp. Nhờ đó, cấu trúc gỗ được vững chắc và có khả năng chống chịu tốt trước nhiều tác nhân gây hại từ môi trường, như nắng, mưa, gió, nấm mốc hoặc côn trùng.
Xem thêm: Tìm hiểu các bước trong quy trình hong gió gỗ.
Các phương pháp hong gió gỗ.
Có những phương pháp hong gió gỗ nào phổ biến? Bên cạnh việc tận dụng gió trời và ánh nắng tự nhiên, hiện nay có nhiều phương pháp hong gió ưu tiên sử dụng công nghệ hiện đại. Các thiết bị này giúp chúng ta chủ động điều chỉnh nhiệt độ và độ ẩm của không gian thực hiện, giúp gỗ được phơi khô một cách nhanh chóng.
Cụ thể, 03 nhóm phương pháp hong gió cho gỗ phổ biến hiện nay, bao gồm:
- Hong gió ngoài trời: Đây là phương pháp hong gió truyền thống, sử dụng các yếu tố tự nhiên như ánh nắng mặt trời, gió và nhiệt độ để làm khô gỗ. Phương pháp này có ưu điểm là đơn giản, dễ thực hiện và không tốn chi phí. Tuy nhiên, chúng ta phải thực hiện trong thời gian dài, khiến cho gỗ dễ bị ảnh hưởng bởi các tác nhân bên ngoài như côn trùng hoặc nấm mốc. (Tìm hiểu nấm mốc gây hại cho gỗ là gì?)..
- Hong gió nhân tạo: Phương pháp này sử dụng các thiết bị như giàn giáo, quạt gió, máy điều hoà hoặc đèn điện… giúp chủ động điều chỉnh các yếu tố như nhiệt độ, độ ẩm và mức độ thông gió. Biện pháp hong gió nhân tạo có ưu điểm là thời gian thực hiện ngắn, chất lượng gỗ ổn định hơn và ít bị ảnh hưởng bởi các tác nhân bên ngoài. Tuy nhiên, chúng ta cần phải tiêu tốn chi phí đầu tư và vận hành nhiều hơn cách thực hiện còn đã trình bày trước đó. (Tìm hiểu nhiệt độ gây hại cho gỗ là gì?).
Bên cạnh khả năng xác định được ưu điểm và nhược điểm của từng phương pháp hong gió cho gỗ đã trình bày trên đây. Chúng ta cần phải xác định thêm những yếu tố quy mô dự án, yêu cầu về chất lượng gỗ và chi phí thực hiện, để chọn được kỹ thuật thực hiện phù hợp.
Xem thêm: Các phương pháp gia công gỗ phổ biến? Đặc điểm và xu hướng phát triển.
Xu hướng hong gió gỗ mới.
Đâu là những xu hướng hong gió cho gỗ mới? Hiện nay, cùng với sự phát triển của ngành công nghiệp gỗ, có nhiều phương pháp hong gió đã được giới thiệu, bao gồm cả những xu hướng mới, ứng dụng công nghệ cao. Điều này đã góp phần rút ngắn thời gian sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm và từ đó đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường.
Cụ thể, một số xu hướng phát triển của các phương pháp hong gió cho gỗ mới nhất, bao gồm:
- Ứng dụng công nghệ cao: Các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo (AI), máy học (ML) hoặc máy công nghệ cao (máy CNC)… đang được ứng dụng trong quy trình chế biến và gia công gỗ, bao gồm cả sấy gỗ và hong gió. Điều này giúp nâng cao hiệu quả và chất lượng của quá trình kiểm soát độ ẩm cho các chi tiết gỗ.
- Tăng cường tính bền vững: Hiện nay, các doanh nghiệp đang tìm kiếm các giải pháp hong gió gỗ không chỉ giúp nâng cao chất lượng của gỗ sấy, mà còn phải có tính thân thiện với môi trường. Việc này nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và đảm bảo sự phát triển bền vững của ngành gỗ.
- Đáp ứng nhu cầu cao của thị trường: Thị trường gỗ đang xuất hiện ngày càng nhiều nhu cầu mới của khách hàng khi sử dụng gỗ. Điều này đòi hỏi các sản phẩm được hong gió phải vừa đáp ứng về tính thẩm mỹ, vừa có độ bền cao và khả năng chống chịu tốt. (Tìm hiểu độ bền của gỗ là gì?).
Kết luận.
Thông qua sự tìm hiểu các phương pháp hong gió gỗ, bao gồm khái niệm, đặc điểm, vai trò và xu hướng phát triển, mà Timber Phoenix đã trình bày ở trên. Hy vọng bạn đã nhận ra hiện nay có nhiều phương pháp hong gió được áp dụng không chỉ giúp gỗ luôn duy trì được độ ẩm lý tưởng. Mà còn giúp tăng cường khả năng bảo vệ và duy trì hiệu suất sử dụng của vật liệu xây dựng, các sản phẩm đồ ngoại thất và nội thất. Bên cạnh đó, điều quan trọng là chúng ta cần xem xét một cách kỹ lưỡng về quy mô sản xuất, loại gỗ, tính năng và ngân sách để lựa chọn được phương pháp phù hợp nhất.
