Tìm hiểu về cách phân loại nhóm gỗ theo Tiêu Chuẩn Việt Nam

Có thể nói, việc phân loại các nhóm gỗ đối với ngành công nghiệp chế biến gỗ và môi trường đóng vai trò quan trọng. Bởi thông qua quá trình này, chúng ta có cơ hội hiểu hơn về đặc điểm của từng loại gỗ, từ đó chọn được loại gỗ có chất lượng phù hợp với nhu cầu, tận dụng tối đa các giá trị của gỗ và giảm thiểu lãng phí tài nguyên. Hãy cùng Timber Phoenix tìm hiểu về cách phân loại nhóm gỗ theo Tiêu Chuẩn Việt Nam mới nhất hiện nay.

Tìm hiểu về cách phân loại nhóm gỗ theo Tiêu Chuẩn Việt Nam.

Tìm hiểu phân loại nhóm gỗ là gì?

Khái niệm phân loại nhóm gỗ nghĩa là gì? Phân loại nhóm gỗ hay thuật ngữ Tiếng Anh gọi là Wood Classification, là quá trình phân chia các loại gỗ theo từng nhóm riêng biệt dựa theo các đặc điểm và tính chất chung như: bề mặt gỗ, màu sắc, cấu trúc, độ cứng, độ bền, tính chất vật lý – hóa học, độ ẩm và mục đích sử dụng. Khi áp dụng theo phương pháp này thì mỗi nhóm gỗ thường bao gồm các loại cây gỗ có tính chất tương tự như nhau.

Xem thêm: Gỗ quý là gì? Khái niệm, đặc điểm và ứng dụng.

Vai trò của việc phân loại nhóm gỗ?

Mục đích phân loại nhóm gỗ để làm gì? Việc phân loại nhóm gỗ có ý nghĩa quan trọng, giúp chúng ta có cái nhìn tổng quan về các loại gỗ khác nhau, từ đó đưa ra cách thức sử dụng gỗ hiệu quả dựa theo nhu cầu cá nhân và gia đình, hoặc ứng dụng trong ngành công nghiệp chế biến gỗ, xây dựng và các lĩnh vực liên quan. Ví dụ: Đối với gỗ có độ bền cao thì nên ưu tiên sử dụng trong các công trình xây dựng; Còn đối với gỗ có độ cứng cao thường được sử dụng trong các sản phẩm đồ nội thất. Ngoài ra, việc phân loại nhóm gỗ cũng giúp xác định được nguồn gốc, tính chất kỹ thuật của gỗ, nhờ đó mà tăng tính minh bạch và tin cậy trong giao dịch và xuất nhập khẩu gỗ. (Tìm hiểu nội thất là gì?).

Mặc dù vậy, hiện nay vẫn còn nhiều tranh cãi xung quanh việc sử dụng gỗ tự nhiên có phải là phá hoại môi trường hay không. Để trả lời vấn đề này một cách cụ thể thì còn phải đánh giá về quá trình khai thác, sản xuất và sử dụng của chúng ta. Ví dụ, khai thác gỗ một cách hợp pháp, an toàn, đảm bảo tái trồng rừng sau khi thu hoạch thì là không gây hại cho môi trường và ngược lại. Khai thác trái phép, bừa bãi, tận thu và thiếu an toàn, không quan tâm đến hoạt động tái trồng thì là phá hoại môi trường.

Xem thêm: Gỗ cứng là gì? Đặc điểm, vai trò và ứng dụng.

Phân loại nhóm gỗ bắt đầu từ khi nào?

Phân loại nhóm gỗ có từ bao giờ? Nguồn gốc của việc phân loại nhóm gỗ vốn đã tồn tại lâu đời kể từ thời cổ đại, khi đó người ta phân loại gỗ dựa trên các đặc điểm như màu sắc, độ cứng, độ bền… nhằm chọn ra loại gỗ phù hợp với mục đích sử dụng. Cho đến thế kỷ 19, việc phân loại nhóm gỗ trở nên khoa học hơn bằng cách áp dụng các phương pháp đo lường, phân tích nhằm xác định đặc tính của gỗ. Các phương pháp phân tích bao gồm: khối lượng riêng, độ bền uốn tĩnh, độ bền nén dọc, độ bền kéo dọc, tính ổn định và tính thẩm mỹ của gỗ.

Còn tại Việt Nam, bảng phân loại gỗ do Viện Nghiên Cứu Công Nghiệp Rừng (RIFI) biên soạn, dựa trên tính chất vật lý và cơ học theo Tiêu Chuẩn Việt Nam TCVN 12619 được ban hành vào năm 2019. Theo đó, bảng phân loại gỗ năm 2019 căn bản được dựa trên quyết định số 2198-CNR ngày 26 tháng 11 năm 1977 của Bộ Lâm Nghiệp, đồng thời có sự cập nhật, bổ sung vì thực tế hiện nay có nhiều loại là cây thân gỗ nhưng không chỉ trồng để lấy gỗ, mà còn với các mục đích khác như: làm cảnh, lấy bóng mát, ăn trái, làm thuốc và dược liệu…

Các tiêu chuẩn phân loại nhóm gỗ?

Phân loại nhóm gỗ cần dựa vào những tiêu chuẩn nào? Mặc dù tiêu chuẩn phân loại nhóm gỗ có thể khác nhau tùy thuộc vào quy định của từng quốc gia và ngành công nghiệp chế biến gỗ. Nhưng nhìn chung, việc phân loại nhóm gỗ thường sử dụng những tiêu chuẩn sau đây:

• Chủng loại gỗ: Phân loại dựa trên tên gọi khoa học và thông thường của cây gỗ, với các đặc tính riêng biệt về màu sắc, cấu trúc, độ cứng, và ứng dụng.
• Tính chất vật lý: Phân loại dựa trên đặc tính vật lý của gỗ bao gồm mật độ, độ ẩm, độ cứng, độ bền, co ngót, và khả năng chống cháy.
• Tính chất cơ học: Phân loại dựa trên đặc tính cơ học bao gồm độ dẻo dai, độ bền, độ cứng, và tính chất chống va đập của gỗ.
• Màu sắc và vẻ bề ngoài: Phân loại dựa trên màu sắc, đường vân, vết nứt, và các đặc điểm khác của gỗ.
• Mục đích sử dụng: Phân loại dựa trên mục đích sử dụng, chẳng hạn như xây dựng, nội thất, công nghiệp, nhiên liệu, hoặc trang trí.
• Tiêu chuẩn quốc tế: Ngoài tiêu chuẩn riêng của từng quốc gia, còn có các tiêu chuẩn quốc tế do các tổ chức như Liên minh Châu Âu về Tiêu chuẩn (CEN) và Tổ chức Tiêu chuẩn Quốc tế (ISO) xây dựng.

Cách phân loại nhóm gỗ theo TCVN?

Các tiêu chí phân loại nhóm gỗ theo TCVN? Tiêu chuẩn Quốc gia TCVN 12619:2019 áp dụng phân loại nhóm gỗ dựa theo: (1) Mục đích sử dụng; và (2) Tính chất vật lý và cơ học, tham khảo đầy đủ tại dulieuphaply.vn. Qua đó, căn cứ trên tính chất vật lý và cơ học thì gỗ được phân loại thành 5 nhóm, từ nhóm I đến nhóm V. Nếu như nhóm I là nhóm gỗ có chất lượng cao nhất, thì nhóm V là nhóm gỗ có chất lượng thấp nhất. Cụ thể các tiêu chí giúp phân loại nhóm gỗ theo TCVN 12619:2019 như sau:

• Khối lượng riêng của gỗ: Khối lượng riêng là một trong những yếu tố quan trọng nhất để xác định độ bền và khả năng chịu lực.
• Độ bền của gỗ: Độ bền là khả năng của gỗ chống lại các tác động của lực bên ngoài, chẳng hạn như lực nén, lực kéo và lực uốn.
• Tính ổn định của gỗ: Tính ổn định là khả năng của giữ được hình dạng và kích thước trong điều kiện môi trường thay đổi.
• Tính thẩm mỹ của gỗ: Tính thẩm mỹ là yếu tố quan trọng đối với một số ứng dụng, chẳng hạn như đồ nội thất và đồ trang trí.

Và để rõ hơn, Timber Phoenix mời bạn tham khảo bảng phân loại các nhóm gỗ theo TCVN bên dưới đây, ngoài ra ở phần cuối còn bổ sung thêm cách phân loại cũ do Bộ Lâm Nghiệp ban hành tạm thời từ năm 1977.

Bảng phân loại nhóm gỗ theo TCVN.

Bảng 1 – Nhóm quý, hiếm, đặc biệt.

Định nghĩa nhóm gỗ quý, hiếm, đặc biệt là gì? Nhóm các loại gỗ quý, hiếm là những cây gỗ có điểm đặc biệt trong màu sắc, vân gỗ, mùi hương, độ bóng, khả năng phản chiếu ánh sáng, và có giá trị cao trên thị trường. Các loại gỗ thuộc nhóm này thường được sử dụng làm sản phẩm mộc cao cấp, như: đồ gỗ mỹ nghệ, hàng mộc chạm khảm, trang sức, các loại ván sàn đặc biệt… Một số loại còn mang giá trị về lịch sử, văn hoá, khoa học và nghệ thuật. Do sở hữu nguồn gen quý hiếm và giá trị kinh tế cao nên phần lớn cây gỗ trong nhóm này đều đã bị khai thác đến mức cạn kiệt, và nằm trong Sách đỏ, bị cấm khai thác ở Việt Nam kể từ năm 1992. (Tìm hiểu ván sàn là gì?).

Bảng 2 – Nhóm I.

Định nghĩa gỗ nhóm I theo TCVN là gì? Gỗ nhóm I theo TCVN là những cây có thân to, gỗ nặng, cứng, độ bền cao. Mặc dù gỗ Bảng 2 – nhóm I không quý và hiếm như Bảng 1 ở trên, nhưng nếu xét về tính chất cơ lý thì không thua kém gì, với vân gỗ đẹp, mịn, độ bền cao và rất được ưa chuộng để làm đồ mỹ nghệ cao cấp. Do những cây gỗ trong nhóm I mang đến giá trị kinh tế cao nên cũng bị khai thác mạnh dẫn đến cạn kiệt, và phần lớn đều bị cấm khai thác với mục đích thương mại. Lưu ý rằng, một số trang mạng thường giới thiệu gỗ Nhóm I là Nhóm II, vì họ liệt kê các loại gỗ quý, hiếm, đặc biệt thành gỗ Nhóm I, còn bài viết của Timber Phoenix thì căn cứ theo TCVN 12619:2019.

Bảng 3 – Nhóm II.

Định nghĩa gỗ nhóm II theo TCVN là gì? Gỗ nhóm II theo TCVN là nhóm gồm các loại gỗ nhẹ hơn, mềm hơn, dẻo dai hơn và có độ bền cao. Với những đặc tính trên thì ưu điểm nổi bật của nhóm gỗ II là khả năng chịu lực rất tốt, thích hợp dùng làm các sản phẩm đòi hỏi về yêu cầu độ chịu lực và bền cao. Lưu ý rằng, một số trang mạng thường giới thiệu gỗ Nhóm II là Nhóm III, vì họ liệt kê các loại gỗ quý, hiếm, đặc biệt thành gỗ Nhóm I, còn bài viết của Timber Phoenix thì căn cứ theo TCVN 12619:2019.

Bảng 4 – Nhóm III.

Định nghĩa gỗ nhóm III theo TCVN là gì? Gỗ nhóm III theo TCVN là các loại gỗ có giá trị thẩm mỹ tương đối cao, với thớ mịn, vân đẹp và màu sắc tự nhiên. Nhờ vào sở hữu tính thẩm mỹ cao, khả năng chịu nhiệt chịu ẩm tốt cho nên thị trường đặc biệt ưa chuộng gỗ nhóm III để sản xuất đồ dùng, nội thất gia đình. Lưu ý rằng, một số trang mạng thường giới thiệu gỗ Nhóm III là Nhóm IV, vì họ liệt kê các loại gỗ quý, hiếm, đặc biệt thành gỗ Nhóm I, còn bài viết của Timber Phoenix thì căn cứ theo TCVN 12619:2019.

Bảng 5 – Nhóm IV.

Định nghĩa gỗ nhóm IV theo TCVN là gì? Gỗ nhóm IV theo TCVN là các loại gỗ có tỷ trọng trung bình nhưng độ bền cao, có khả năng chịu ẩm và chống mòn rất tốt. Những đồ nội thất được sản xuất từ gỗ nhóm IV thường ít bị ảnh hưởng đến chất lượng hay kết cấu hình dáng, rất thích hợp với nhu cầu bình dân. Lưu ý rằng, một số trang mạng thường giới thiệu gỗ Nhóm IV là Nhóm V, vì họ liệt kê các loại gỗ quý, hiếm, đặc biệt thành gỗ Nhóm I, còn bài viết của Timber Phoenix thì căn cứ theo TCVN 12619:2019.

Bảng 6 – Nhóm V.

Định nghĩa gỗ nhóm V theo TCVN là gì? Gỗ nhóm V theo TCVN là các loại gỗ có tỷ trọng thấp, khá nhẹ, sức chịu đựng kém và dễ bị mối mọt tấn công phá hoại. Bên cạnh đó, khả năng chịu nhiệt kém khiến cho gỗ hóm V rất dễ cong vênh, gây mất thẩm mỹ. Do đó, gỗ nhóm này thường được sử dụng để sản xuất những đồ nội thất nhỏ, giá rẻ với có thời hạn sử dụng nhất định, hoặc dùng làm những vật dụng trong gia đình như muỗng, đũa, thớt, và các đồ thủ công mỹ nghệ khác. Lưu ý rằng, một số trang mạng thường giới thiệu gỗ Nhóm V là Nhóm VI, vì họ liệt kê các loại gỗ quý, hiếm, đặc biệt thành gỗ Nhóm I, còn bài viết của Timber Phoenix thì căn cứ theo TCVN 12619:2019.

Nhóm VII – Theo Bảng phân loại cũ từ 1977.

Lưu ý rằng, gỗ nhóm VII và nhóm VIII chỉ có trong bảng phân loại gỗ tạm thời ban hành vào năm 1977, cho nên đây là dữ liệu cũ, không hề có trong TCVN 12619:2019. Tuy nhiên để tránh bị thiếu sót Timber Phoenix vẫn liệt kê sau đây để các bạn tham khảo thêm.

Nhóm VIII – Theo Bảng phân loại cũ từ 1977.

Tương tự gỗ Nhóm VII ở trên, thì gỗ Nhóm VIII cũng là cách phân loại cũ từ năm 1977, cho nên những thông tin sau đây chỉ mang tính tham khảo.

Kết luận.

Sau khi tìm hiểu về cách phân loại nhóm gỗ theo Tiêu Chuẩn Việt Nam ở trên, bạn có thể đồng ý với Timber Phoenix rằng việc phân loại gỗ là cần thiết, quan trọng và hữu ích. Phân loại gỗ không chỉ đáp ứng nhu cầu của thị trường, tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên mà còn góp phần bảo vệ môi trường, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp hoạt động trong ngành công nghiệp gỗ.

—

Ngoài ra, từ bài viết này bạn có thể xem xét thêm các chủ đề liên quan sau đây:

• Gỗ là gì? Tổng quan từ A-Z mọi điều cần biết về gỗ.
• Gỗ ngoài trời là gì? Đặc điểm, ứng dụng và giải pháp bền vững
• Đặc tính của gỗ là gì? Gỗ có những đặc tính nào?
• Ý nghĩa của việc hiểu các đặc tính của gỗ và ứng dụng.
• Tìm hiểu về cách phân loại nhóm gỗ theo Tiêu Chuẩn Việt Nam.
• Gỗ cứng là gì? Đặc điểm, vai trò và ứng dụng.
• Gỗ mềm là gì? Đặc điểm, vai trò và ứng dụng.
• Cách phân biệt giữa gỗ mềm, gỗ cứng và tính năng.
• Những điểm khác biệt của gỗ cứng và gỗ mềm.
• Gỗ tự nhiên là gì? Đặc điểm và ứng dụng.
• Tổng hợp các loại gỗ tự nhiên phổ biến nhất hiện nay.
• Gỗ nhân tạo là gì? Đặc điểm và ứng dụng.
• Các ưu điểm của gỗ tự nhiên và cách tối ưu.
• Các nhược điểm của gỗ tự nhiên và cách khắc phục.
• Các ứng dụng của gỗ tự nhiên trong đời sống con người.