Hiện tượng gỗ bị nứt nẻ, biến dạng, co ngót, trương nở, mục nát, cong vênh, sần sùi… là những khuyết điểm ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ và chất lượng của sản phẩm gỗ. Trong đó, hiện tượng nứt nẻ là dấu hiệu cho biết cấu trúc gỗ đã bắt đầu bị đứt gãy. Điều này không chỉ làm suy giảm độ bền và khả năng chịu lực của sản phẩm, mà còn tạo điều kiện cho các loại nấm mốc và côn trùng như mối mọt, ong, kiến hại gỗ tấn công. Qua bài viết sau đây, chúng ta hãy cùng Timber Phoenix khám phá sâu hơn về lý do tại sao gỗ bị nứt nẻ, kể từ khái niệm cho đến nguyên nhân, hậu quả và cách xử lý hiệu quả hiện tượng nứt nẻ ở gỗ.
Tại sao gỗ bị nứt nẻ? Nguyên nhân và cách xử lý.
Khái niệm gỗ bị nứt nẻ?
Tìm hiểu khái niệm gỗ bị nứt nẻ là gì? Gỗ bị nứt nẻ theo thuật ngữ Tiếng Anh là Spliting and Cracking Timber, nhằm chỉ hiện tượng trên bề mặt gỗ xuất hiện những đường nứt nẻ, dấu hiệu rằng cấu trúc gỗ đã bị hư hại. Điều này không chỉ làm cho sản phẩm gỗ bị mất đi tính thẩm mỹ, mà còn bị suy giảm độ bền, khả năng chịu lực và dễ bị tấn công bởi côn trùng hoặc nấm mốc. Đây là một trong những khuyết điểm khó được khôi phục và có thể trở nên nghiêm trọng hơn nếu như chúng ta không kịp thời xử lý. Vì vậy, việc thường xuyên vệ sinh và bảo trì định kỳ sản phẩm gỗ là điều cần thiết, nhằm sớm phát hiện các dấu hiệu hư hại để đưa ra những biện pháp khắc phục kịp thời, bao gồm cắt bỏ, trám hoặc dán…
Ngoài ra, hiện nay nhiều doanh nghiệp trong nước đang có xu hướng sử dụng gỗ nhập khẩu, do nguồn cung ổn định, hoạt động khai thác gỗ hợp pháp. Đồng thời, kết hợp việc cải tiến quy trình sản xuất, nhằm tạo ra nhiều sản phẩm không chỉ đáp ứng về chức năng và thẩm mỹ, mà còn hạn chế tình trạng nứt nẻ và tăng cường khả năng chống chịu trước nhiều yếu tố gây hại khác. Tuy nhiên, điều quan trọng là chúng ta phải tìm được những nhà cung cấp gỗ uy tín trên thị trường, và đảm bảo nguồn gốc gỗ thông qua kiểm tra các chứng chỉ rừng cần thiết.
Xem thêm: Nứt nẻ gỗ là gì? Nhận biết, nguyên nhân và cách khắc phục.
Nguyên nhân khiến gỗ bị nứt nẻ.
Đâu là những nguyên nhân khiến gỗ bị nứt nẻ? Gỗ bị nứt nẻ là hiện tượng do nhiều nguyên nhân tác động lên bề mặt và cấu trúc gỗ, chẳng hạn như độ ẩm, nhiệt độ, dùng lực quá mạnh, bị va đập hoặc do nấm mốc và côn trùng gây hại tấn công.
Cụ thể, một số nguyên nhân gây ra tình trạng nứt nẻ ở gỗ phổ biến bao gồm:
- Độ ẩm thay đổi: Độ ẩm trong môi trường thay đổi liên tục có thể khiến lượng nước lý tưởng bên trong sản phẩm gỗ bị thay đổi, gây ra các hiện tượng trương nở và co ngót nhiều lần. Điều này làm cho cấu trúc tế bào dễ bị gãy vỡ và nứt nẻ. (Tìm hiểu độ ẩm của gỗ là gì?).
- Nhiệt độ thay đổi: Tương tự như độ ẩm, nhiệt độ thay đổi liên tục sẽ khiến cho cấu trúc gỗ bị biến động và dễ bị nứt nẻ. (Tìm hiểu nhiệt độ gây hại cho gỗ là gì?).
- Lực tác động mạnh: Lực tác động do va đập, chống đỡ vật hoặc người có trọng lượng quá cỡ sẽ khiến cho cấu trúc gỗ bị tổn thương và xuất hiện những vết nứt.
- Bị va đập thường xuyên: Cho dù va đập chỉ tác động một mức độ lực nhẹ nhưng nếu việc này xảy ra thường xuyên có thể làm cấu trúc gỗ dần bị suy yếu và bắt đầu nứt gãy.
- Sinh vật gây hại tấn công: Gỗ là thức ăn của nhiều loại sinh vật gây hại, như mối, mọt hoặc nấm mốc… Khi bị chúng tấn công, gỗ sẽ bị nứt gãy và có thể dẫn đến mục nát nếu không được xử lý kịp thời. (Tìm hiểu nấm mốc gây hại cho gỗ là gì?).
Nhìn chung, gỗ là một nguyên liệu tự nhiên vì thế có nhiều nguyên nhân khiến cho sản phẩm gỗ bị nứt nẻ. Những nguyên nhân này bao gồm: sự thiếu sót trong giai đoạn gia công gỗ, do ảnh hưởng tiêu cực từ môi trường, sử dụng loại gỗ kém chất lượng, hoặc do điều kiện sử dụng không đảm bảo, cũng như sản phẩm không được quan tâm chăm sóc thường xuyên. Tuy nhiên, nếu trong quá trình mua sắm và sử dụng sản phẩm, chúng ta hiểu và chú ý đến việc lựa chọn loại gỗ phù hợp, thực hiện gia công cẩn thận và bảo trì định kỳ, thì có thể kịp thời phát hiện khi sản phẩm có dấu hiệu bị nứt nẻ, từ đó giảm thiểu những thiệt hại không đáng có về sau.
Xem thêm: Gia công gỗ là gì? Khái niệm, vai trò và ứng dụng.
Tác hại khi gỗ bị nứt nẻ.
Gỗ bị nứt nẻ gây ra những tác hại gì? Gỗ bị nứt nẻ sẽ thể hiện ở nhiều mức độ, từ các dấu vết nhỏ tưởng như bị trầy xước, cho đến những đường nứt lớn, làm các sợi gỗ tách biệt với nhau hoàn toàn. Điều này không chỉ làm cho sản phẩm gỗ bị mất tính thẩm mỹ, mà còn suy giảm hiệu suất sử dụng và dễ gây ra những tai nạn không đáng có cho người sử dụng.
Cụ thể, một số tác hại của tình trạng gỗ bị nứt nẻ phổ biến, bao gồm:
- Mất thẩm mỹ: Gỗ bị nứt nẻ sẽ làm mất đi vẻ đẹp tự nhiên của gỗ, khiến cho sản phẩm trở nên xấu xí, kém thẩm mỹ. (Tìm hiểu tính thẩm mỹ của gỗ là gì?).
- Mối mọt tấn công: Những khe rãnh của các vết nứt sẽ tạo điều kiện cho mối mọt gây hại tấn công và làm hư hại gỗ, khiến cho sản phẩm gỗ bị suy giảm tuổi thọ. (Tìm hiểu mối mọt gây hại cho gỗ là gì?).
- Mất độ bền: Gỗ bị nứt nẻ sẽ bị mất đi độ bền, giảm khả năng chịu lực và, dễ bị gãy, vỡ… (Tìm hiểu độ bền của gỗ là gì?).
- Ảnh hưởng sức khỏe: Các khe hở được tạo ra bởi những vết nứt nẻ là nơi trú ngụ của các loại vi khuẩn, nấm mốc hoặc côn trùng… chúng có thể gây dị ứng, nổi mẩn ngứa, ho hoặc hen suyễn và nhiều triệu chứng khác. Ngoài ra, việc gỗ bị mất đi độ bền có thể gây ra chấn thương cho người sử dụng. Ví dụ, xích đu gỗ bị nứt nẻ có thể gãy trong lúc sử dụng; sàn gỗ bị nứt nẻ có thể làm trầy xước, thậm chí là chảy máu ở chân.
- Hao tốn chi phí: Gỗ bị nứt nẻ sẽ phải được sửa chữa hoặc thay thế mới. Điều này yêu cầu chúng ta phải chi tiêu một mức ngân sách phù hợp để khôi phục lại sản phẩm gỗ.
Như vậy, một khi gỗ bị nứt nẻ sẽ kéo theo nhiều tác động tiêu cực như là mất thẩm mỹ, mối mọt, suy giảm độ bền, độ cứng, cũng như thu hút thêm nhiều tác nhân gây hại khác tìm đến. Từ đó gây ảnh hưởng đến chức năng và làm cho tuổi thọ của sản phẩm bị rút ngắn. Điều này không chỉ làm giảm giá trị của các công trình mà còn khiến cho sinh hoạt hàng ngày của chúng ta trở nên bất tiện, thậm chí đe dọa đến sự an toàn của người dùng. Và cũng cần phải lưu ý rằng, đối với các loại gỗ tốt thì vẫn có thể bị nứt nẻ nếu như chúng ta không biết cách lựa chọn loại gỗ và áp dụng các biện pháp phòng tránh phù hợp.
Xem thêm: Những kinh nghiệm giúp lựa chọn sản phẩm gỗ chất lượng.
Tại sao dùng gỗ tốt vẫn bị nứt nẻ?
Lý giải tại sao dùng sản phẩm bằng gỗ tốt vẫn bị nứt nẻ? Nhìn chung, gỗ tốt là những nhóm nguyên liệu có thể giúp cho các công trình xây dựng, đồ ngoại thất, đồ nội thất, đồ trang trí và nhiều sản phẩm bằng gỗ khác thực hiện tốt hiệu suất sử dụng trong thời gian dài. Điều này có nghĩa là gỗ tốt không chỉ đáp ứng các yêu cầu về thẩm mỹ, mà còn giúp đảm bảo độ bền, độ cứng và khả năng chống chịu trước nhiều yếu tố gây hại. Ví dụ, nhóm gỗ quý như gỗ Lim, Hương, Cẩm Lai hoặc Gõ Đỏ…
Tuy nhiên, do một số nguyên nhân như sử dụng trong thời gian dài, điều kiện thời tiết khắc nghiệt, nhiều loại sinh vật tấn công và không được vệ sinh, bảo trì thường xuyên… Do đó mà gỗ tốt vẫn có thể bị nứt nẻ, cụ thể như sau:
- Tuổi thọ sử dụng quá cao: Khi sản phẩm gỗ được sử dụng quá lâu có thể dẫn đến tình trạng oxy hóa, làm các sợi gỗ bị xơ, cứng, mất đi tính dẻo dai và dễ bị gãy nứt.
- Vệ sinh không thường xuyên: Nếu như chúng ta không vệ sinh sản phẩm thường xuyên, bề mặt gỗ sẽ dễ bị bám bẩn và tạo điều kiện cho các loài nấm mốc hoặc côn trùng gây hại.
- Bảo trì không định kỳ: Nếu không được bảo trì định kỳ, các chi tiết của gỗ sẽ không được chuyên gia kiểm tra kỹ lưỡng và không thể phát hiện các vết nứt kịp thời. Điều này làm cho các khuyết điểm có thể lan rộng, gây hư hại sản phẩm một cách nghiêm trọng.
- Điều kiện môi trường khắc nghiệt: Gỗ tốt khi đối diện với cường độ ánh nắng, nhiệt độ hoặc độ ẩm trong môi trường quá cao và liên tục vẫn có thể bị biến dạng và nứt gãy.
- Sinh vật gây hại tấn công liên tục: Mối mọt hoặc một số loại côn trùng khác phá hoại rất dai dẳng, chúng sẽ tấn công gỗ cho đến khi xuất hiện vết nứt và ăn mòn sản phẩm. (Tìm hiểu côn trùng gây hại cho gỗ là gì?).
Có thể thấy rằng, dù cho sản phẩm được làm bằng gỗ tốt hay các loại gỗ quý hiếm như thế nào thì khâu xử lý trong quá trình gia công, cũng như hoạt động chăm sóc và bảo quản gỗ trong quá trình sử dụng mới là quan trọng hơn cả. Điều này đòi hỏi chúng ta phải thường xuyên vệ sinh và quan sát sản phẩm, nhờ đó kịp thời phát hiện những dấu hiệu chứng tỏ gỗ đang bị nứt nẻ hoặc các tác nhân gây hại khác tấn công, để rồi áp dụng biện pháp khắc phục và sửa chữa hiệu quả.
Xem thêm: Gỗ quý là gì? Khái niệm, đặc điểm và ứng dụng.
Các cách xử lý khi gỗ bị nứt nẻ.
Có những cách xử lý gỗ bị nứt nẻ nào hiệu quả? Như đã trình bày trước đó, gỗ bị nứt nẻ là dấu hiệu cho biết tình trạng cấu trúc gỗ đã bị biến đổi một cách nghiêm trọng, có thể gây ra hiện tượng co ngót, cong vênh hoặc mục nát… Điều này đòi hỏi chúng ta cần biết cách đánh giá tình trạng của gỗ để có thể thực hiện những biện pháp xử lý kịp thời.
Cụ thể, một số biện pháp giúp khắc phục tình trạng nứt nẻ của gỗ bao gồm:
- Trám trét vết nứt: Nếu vết nứt nhỏ, chúng ta có thể sử dụng các loại sản phẩm chuyên dụng để trám trét, bao gồm dạng bột hoặc keo. Khi thực hiện, cần chú ý chọn loại hoá chất phù hợp với loại gỗ và làm sạch vết nứt trước bằng cách loại bỏ bụi bẩn, dầu mỡ… nhằm đảm bảo hiệu quả.
- Sử dụng vật liệu che phủ: Sau khi đã trám xong và sản phẩm gỗ đã khôi phục được hình dạng ban đầu, chúng ta nên phủ các lớp chất bảo vệ để tăng khả năng chống chịu của sản phẩm. Một số loại hóa chất thường được sử dụng như chất chống côn trùng, chất chống mối mọt, chống nấm mốc, chống nước, chống cháy, cách nhiệt… cũng như nhiều loại chất bảo vệ khác để giúp sản phẩm gỗ duy trì độ bền, hiệu suất sử dụng cũng như tính thẩm mỹ trong thời gian dài. (Tìm hiểu chất bảo vệ gỗ là gì?).
- Thay thế gỗ mới: Nếu vết nứt quá lớn, không thể khắc phục được bằng những biện pháp ở trên, chúng ta cần thay thế các chi tiết gỗ mới. Khi thực hiện, cần lựa chọn loại gỗ có độ cứng cao, khả năng chịu lực tốt, chống được mối mọt, ẩm mốc…
Tóm lại, gỗ là một vật liệu tự nhiên sở hữu nhiều ưu điểm nổi bật, kể từ màu sắc, vân gỗ, mùi hương cho đến độ cứng, độ bền… chúng giúp mang đến sự chắc chắn, vẻ đẹp thẩm mỹ cho công trình và các sản phẩm đồ nội thất, ngoại thất, trang trí và nhiều ứng dụng khác.
Bên cạnh đó, gỗ cũng tồn tại những khuyết điểm nhất định, đòi hỏi chúng ta cần phải chú ý như: sự biến dạng, co ngót, cong vênh, nứt nẻ, phai màu, mục nát… xảy do các tác động tiêu cực của yếu tố môi trường, nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng mặt trời, nấm mốc, mối mọt và các loại côn trùng gây hại khác, hoặc do va đập trong quá trình sử dụng. Mặc dù vậy, chúng ta có thể khắc phục tất cả dấu hiệu nguy hại kể trên thông qua quy trình chế biến, gia công, tẩm sấy, xử lý bề mặt và sơn phủ bảo vệ một cách tỉ mỉ, kết hợp với công tác vệ sinh, bảo trì định kỳ.
Xem thêm: Tổng quan về quy trình sản xuất và chế biến gỗ.
Kết luận.
Thông qua sự tìm hiểu lý do tại sao gỗ bị nứt nẻ, kể từ khái niệm cho đến nguyên nhân và cách xử lý mà Timber Phoenix đã trình bày ở trên. Hy vọng bạn đã nhận ra nứt nẻ là tình trạng các liên kết gỗ đã hoàn toàn bị tách rời, không còn giữ nguyên hình dạng, độ bền và độ cứng như ban đầu. Việc này không chỉ ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của người sử dụng. Tuy nhiên, chúng ta vẫn có thể khắc phục khuyết điểm này bằng cách trám trét, phủ chất bảo vệ hoặc lắp ghép chi tiết mới.
