Cưa xẻ, sấy gỗ, ngâm tẩm, gia công bán thành phẩm và gia công hoàn thiện được xem là những công đoạn quan trọng trong quy trình chế biến và gia công gỗ. Trong đó, gia công bán thành phẩm là quá trình biến đổi những nguyên liệu thô trở thành các chi tiết gỗ sẵn sàng dùng để lắp ghép hoàn thiện và cung cấp cho khách hàng. Qua bài viết sau đây, chúng ta hãy cùng Timber Phoenix khám phá sâu hơn về gia công bán thành phẩm gỗ là gì, bao gồm khái niệm, vai trò và ứng dụng của gia công bán thành phẩm trong ngành gỗ.
Gia công bán thành phẩm gỗ là gì? Vai trò và ứng dụng của gia công bán thành phẩm gỗ.
Giới thiệu về gia công bán thành phẩm.
Tìm hiểu khái niệm bán thành phẩm là gì? Bán thành phẩm theo thuật ngữ Tiếng Anh là Semi-finished Product hoặc Semi-finished Goods, nhằm chỉ những sản phẩm đã được hoàn thành một số công đoạn nhất định trong quy trình sản xuất. Tuy nhiên, chúng chưa được hoàn thiện vì thế không thể đảm bảo các tính năng của sản phẩm gỗ cuối cùng. Do đó, sản phẩm bán thành phẩm thường được sản xuất và lưu kho để tiếp tục thực hiện công đoạn sau đó, chẳng hạn như lắp ráp thành sản phẩm gỗ cuối cùng, hoặc chúng có thể được dùng để thay thế các chi tiết gỗ bị hư hại. Chẳng hạn, khi một cái chân bàn bị gãy có thể được thay thế bằng một cái chân bàn khác mà không cần phải sản xuất một bộ bàn mới.
Tìm hiểu khái niệm gia công bán thành phẩm gỗ là gì? Gia công bán thành phẩm gỗ là một khái niệm khá rộng, nhằm chỉ quá trình chuyển đổi từ nguyên liệu thô thành các chi tiết gỗ như mặt bàn, chân ghế, khung tủ… hoặc những sản phẩm thô khác. Do đó, gia công bán thành phẩm được xem là một công đoạn quan trọng trong quy trình sản xuất và chế biến gỗ, giúp cung cấp những sản phẩm thô đáp ứng các tiêu chí về kích thước, hình dạng và chất lượng. Ví dụ, các bộ chân bàn được sản xuất sẵn để dễ dàng gắn vào mặt bàn khi cần thiết, hoặc các mảnh ván sàn được sản xuất sẵn để dễ dàng lắp ghép thành sàn gỗ… Từ đó giúp các doanh nghiệp tiết kiệm được thời gian và chi phí sản xuất.
Có thể nói, quá trình gia công bán thành phẩm đã giúp hình thành một chuỗi liên kết chặt chẽ giữa các doanh nghiệp trong ngành gỗ, kể từ sản xuất, chế biến, kinh doanh cho đến thiết kế nội thất, thi công, xây dựng. Chúng ta có thể hình dung về chuỗi liên kết này như sau: Bắt đầu từ nguồn nguyên liệu gỗ thô, doanh nghiệp sản xuất có thể tạo ra các loại ván sàn, sau đó ván sàn được phân phối qua các cửa hàng, cơ sở kinh doanh vật liệu xây dựng. Và từ đây các đơn vị thi công đồ nội thất, hay xây dựng có thể sử dụng ván sàn để lắp ghép hoàn thiện một căn nhà cho khách hàng.
Ví dụ, một số sản phẩm gỗ đã trải qua quá trình gia công và chế biến cơ bản, nhưng vẫn chưa được hoàn thiện, như sau:
- Tấm gỗ: Là sản phẩm được xẻ từ thân cây gỗ, có hình dạng phẳng, mỏng. Từ tấm gỗ, người ta có thể tiếp tục gia công thành các sản phẩm hoàn chỉnh như bàn ghế, giường ngủ, tủ quần áo…
- Thanh gỗ: Là sản phẩm được xẻ từ thân cây gỗ, có hình dạng trụ dài. Từ thanh gỗ, người ta có thể tiếp tục gia công thành các sản phẩm hoàn chỉnh như khung cửa, cầu thang…
- Ván ghép: Là sản phẩm được ghép từ nhiều tấm gỗ nhỏ, có hình dạng và kích thước đồng nhất. Từ ván ghép, người ta có thể tiếp tục gia công thành các sản phẩm hoàn chỉnh như sàn nhà, vách ngăn…
Và ngược lại, các sản phẩm gỗ được gia công hoàn thiện là những sản phẩm đã trải qua quá trình gia công thành phẩm, có thể sử dụng trực tiếp, bao gồm các món đồ nội thất như bàn ghế, giường ngủ, tủ quần áo, kệ… cho đến các món đồ gia dụng như khay, kệ, thớt, đũa, muỗng… Trên đây chỉ là một số ví dụ điển hình về sản phẩm gỗ đã trải qua gia công bán thành phẩm và gia công hoàn thiện, trong thực tế thì có rất nhiều sản phẩm gỗ khác nhau được gia công theo hai hình thức này.
Xem thêm: Gia công gỗ là gì? Khái niệm, vai trò và ứng dụng.
Quy trình gia công bán thành phẩm.
Các bước thực hiện quy trình gia công bán thành phẩm là gì? Quá trình gia công bán thành phẩm giúp tạo ra các nguyên liệu và chi tiết gỗ sẵn sàng phục vụ cho hoạt động sản xuất. Một khi các sản phẩm đã trải qua giai đoạn cưa, xẻ, tẩm, sấy… sẽ giúp đảm bảo nguồn cung sản phẩm khi nhu cầu của khách hàng đột ngột tăng cao.
Để tạo ra những sản phẩm gỗ chất lượng, thì quá trình gia công bán thành phẩm cần tuân thủ theo những bước cơ bản như sau:
- Bước 1 – Thiết kế sản phẩm: Chúng ta cần đảm bảo bản vẽ thiết kế của sản phẩm phải đáp ứng các tiêu chí về kỹ thuật, thẩm mỹ và nhu cầu của khách hàng. Bản vẽ càng chi tiết sẽ giúp các công đoạn về sau được thực hiện một cách chính xác và dễ dàng hơn. Ví dụ, trong việc sản xuất ván sàn, người ta cần phải thiết kế, tính toán các mối nối và cách để chúng dễ dàng nối ghép với nhau.
- Bước 2 – Chuẩn bị gỗ: Sau khi có bản vẽ thiết kế của sản phẩm, chúng ta cần tiến hành tìm kiếm nguồn nguyên liệu gỗ phù hợp bằng các cách như thu hoạch trực tiếp hoặc thu mua từ các nhà cung cấp gỗ uy tín trên thị trường. Việc lựa chọn loại gỗ một cách kỹ lưỡng sẽ giúp đảm bảo gỗ có chất lượng tốt, đáp ứng các tiêu chí về kích thước, hình dạng… phù hợp với công đoạn cưa xẻ sau đó.
- Bước 3 – Cưa xẻ gỗ: Cưa xẻ gỗ là công đoạn đơn giản nhưng rất quan trọng, bởi vì cưa xẻ giúp tạo ra các phôi gỗ có kích thước và hình dạng phù hợp với mẫu thiết kế ở Bước 1. Chúng ta có thể thực hiện cưa xẻ bằng phương pháp thủ công hoặc sử dụng máy móc hiện đại. (Tìm hiểu cưa xẻ gỗ là gì?).
- Bước 4 – Khoan lỗ: Khoan lỗ là quá trình tạo ra các mối nối trên từng chi tiết gỗ để phục vụ cho việc lắp ghép hoặc trang trí trên sản phẩm về sau. Tương tự như cưa xẻ, công đoạn khoan lỗ có thể được thực hiện bằng phương pháp thủ công hoặc ứng dụng máy móc hiện đại.
- Bước 5 – Xử lý bề mặt: Quá trình xử lý bề mặt có thể giúp tạo ra độ nhẵn mịn, độ bóng và màu sắc đẹp mắt cho bề mặt của sản phẩm gỗ. Đồng thời, trong quá trình xử lý còn được bổ sung thêm các hợp chất hoá học, từ đó nâng cao khả năng tự bảo vệ và giúp gỗ tránh khỏi các tác nhân gây hại, như nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng, côn trùng và mối mọt tấn công… (Tìm hiểu tác nhân gây hại cho gỗ là gì?).
- Bước 6 – Kiểm tra chất lượng: Sau khi hoàn thành các bước theo quy trình ở trên, chúng ta cần kiểm tra và đánh giá chất lượng của sản phẩm dựa trên một số tiêu chí quan trọng. Các tiêu chí này bao gồm: tính thẩm mỹ, độ bóng, kích thước, hình dạng và tình trạng của lớp bảo vệ được áp dụng lên sản phẩm.
Như vậy, quy trình gia công bán thành phẩm thường được thực hiện theo 06 bước cơ bản, bao gồm: thiết kế sản phẩm, chuẩn bị nguyên liệu, cưa xẻ, khoan lỗ, xử lý bề mặt và cuối cùng là kiểm tra chất lượng. Có thể nói, việc chúng ta tuân thủ theo từng bước một cách kỹ lưỡng sẽ giúp tạo ra các chi tiết gỗ có chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu sản xuất và sử dụng.
Xem thêm: Tìm hiểu các bước trong quy trình gia công bán thành phẩm gỗ.
Các phương pháp gia công bán thành phẩm.
Đâu là những phương pháp gia công bán thành phẩm phổ biến? Bên cạnh việc tuân thủ quy trình, chúng ta cũng cần chú ý và chọn lựa phương pháp gia công sao cho phù hợp, nhằm đáp ứng yêu cầu về ngân sách và số lượng theo mong muốn của nhà sản xuất.
Cụ thể, một số phương pháp gia công hiệu quả mà chúng ta có thể chọn lựa, bao gồm:
- Phương pháp thủ công: Đây là phương pháp sử dụng các dụng cụ thủ công như cưa, bào, khoan, đục hoặc dùng giấy chà nhám… Phương pháp thủ công có ưu điểm là đơn giản, dễ thực hiện và không yêu cầu phải có máy móc phức tạp. Tuy nhiên, chỉ phù hợp với các dự án có quy mô nhỏ và năng suất thấp.
- Phương pháp sử dụng máy móc: Đây là phương pháp sử dụng các loại máy móc như máy cưa, máy bào, mài, khoan hoặc tiện… Phương pháp sử dụng máy móc có ưu điểm là năng suất cao, chính xác và đảm bảo chất lượng của sản phẩm đồng đều. Tuy nhiên, phương pháp này đòi hỏi người thợ mộc phải nắm vững cách sử dụng các loại máy móc phức tạp và doanh nghiệp cần có chi phí để đầu tư.
- Phương pháp sử dụng công nghệ: Đây là phương pháp sử dụng các công nghệ hiện đại như máy CNC, ứng dụng AI, Big Data, IoT hoặc công nghệ viễn thám… trong quá trình sản xuất. Phương pháp này có ưu điểm là độ chính xác cao, tạo ra sản phẩm chất lượng tốt và đáp ứng nhu cầu sản xuất hàng loạt. Hiện nay, người ta vẫn đang tiếp tục phát triển những công nghệ mới, nhằm nâng cao năng lực sản xuất, tiết kiệm thời gian và chi phí. Phương pháp này chỉ phù hợp với những doanh nghiệp mang tầm vóc lớn và có mục tiêu chinh phục cao, vì đòi hỏi nguồn vốn đầu tư lớn.
Tóm lại, dù chúng ta áp dụng phương pháp gia công thủ công hay ứng dụng công nghệ hiện đại, thì phải lưu ý rằng phương pháp nào cũng đều sở hữu những ưu nhược điểm riêng. Do đó, điều quan trọng là chúng ta cần phải đánh giá về quy mô sản xuất và ngân sách đầu tư trước khi quyết định chọn hình thức gia công phù hợp.
Xem thêm: Các phương pháp gia công bán thành phẩm gỗ, đặc điểm và xu hướng phát triển.
Vai trò của gia công bán thành phẩm.
Gia công bán thành phẩm mang lại những lợi ích gì? Mặc dù sản phẩm của quá trình gia công bán thành phẩm chưa thể đưa vào sử dụng ngay. Tuy nhiên, chúng lại có vai trò quan trọng trong việc đáp ứng một cách nhanh chóng nhu cầu về nguyên liệu và rất thuận tiện trong việc lưu trữ, đồng thời giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian và chi phí.
Cụ thể, hoạt động gia công bán thành phẩm có thể mang đến những lợi ích như sau:
- Nâng cao chất lượng lưu trữ: Như đã được trình bày ở trên, các chi tiết gia công bán thành phẩm như tấm gỗ, thanh gỗ, ván gỗ… mang đến lợi ích quan trọng trong việc lưu trữ và rất thuận tiện, vì luôn sẵn sàng phục vụ khi cần thiết. Bên cạnh đó, nếu như quá trình gia công bán thành phẩm được bổ sung thêm các hợp chất hóa học sẽ giúp gỗ chống chịu trước nhiều tác nhân gây hại, gia tăng tuổi thọ của sản phẩm và có thể lưu trữ được lâu dài mà không phải lo lắng sẽ bị hư hại.
- Đáp ứng nhu cầu nhanh chóng: Đối với các chi tiết gỗ đã được gia công sẵn như mặt bàn, chân bàn, cánh cửa… mang đến cơ hội cung cấp dịch vụ một cách nhanh chóng và dễ dàng cho các doanh nghiệp. Điều này giúp giữ chân được những vị khách hàng thân thiết, tránh tình trạng họ phải đi tìm kiếm sản phẩm ở cửa hàng khác, như vậy giúp tăng sự uy tín cho thương hiệu.
- Đảm bảo tính đồng bộ: Các chi tiết gỗ sau khi được gia công và xử lý bằng những phương pháp hiện đại sẽ có sự đồng bộ về kích thước, hình dạng, chất lượng… Đồng thời, chúng cũng có khả năng chống chịu tốt trước các điều kiện khắc nghiệt từ môi trường.
- Tăng khả năng cạnh tranh: Thông thường, những chi tiết gỗ có sự đồng bộ về kích thước, hình dáng, chất lượng và tính thẩm mỹ sẽ được nhiều khách hàng tin tưởng và lựa chọn. Điều này giúp cho các doanh nghiệp có thể nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường.
Nhìn chung, với những vai trò quan trọng như trên thì quá trình gia công bán thành phẩm chính là một giải pháp hiệu quả giúp cho các doanh nghiệp nâng cao năng lực sản xuất, tăng cường chất lượng của sản phẩm và phát triển thương hiệu ngày càng uy tín hơn.
Xem thêm: Ngành công nghiệp gỗ là gì? Vai trò của ngành công nghiệp gỗ?
Ứng dụng của gia công bán thành phẩm.
Gia công bán thành phẩm được ứng dụng trong ngành gỗ như thế nào? Sản phẩm từ quá trình gia công bán thành phẩm được ứng dụng trong ngành gỗ một cách đa dạng. Cụ thể như sau:
- Nội thất: Sản phẩm được tạo ra từ quy trình gia công bán thành phẩm được ứng dụng rộng rãi trong lĩnh vực sản xuất đồ nội thất, kể từ bàn, ghế, kệ, tủ, giường… Có thể nói, quá trình gia công bán thành phẩm đã góp phần tạo ra những sản phẩm chất lượng, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng. (Tìm hiểu đồ nội thất là gì?).
- Ngoại thất: Sản phẩm được tạo ra từ quy trình gia công bán thành phẩm cũng được ứng dụng trong quá trình sản xuất đồ ngoại thất như sàn gỗ, cửa sổ, hàng rào và ban công… Góp phần tạo nên những không gian có tính thẩm mỹ cao, mang đến những trải nghiệm thú vị và thoải mái. (Tìm hiểu đồ ngoại thất là gì?).
- Đồ gia dụng: Sản phẩm được tạo ra từ quy trình gia công bán thành phẩm còn được ứng dụng trong lĩnh vực sản xuất đồ dùng gia đình như gương, kệ gỗ, công cụ nhà bếp hoặc móc treo… mang đến sự thuận tiện trong quá trình sinh hoạt. (Tìm hiểu đồ gia dụng là gì?).
- Trang trí: Ngoài ra, quá trình gia công bán thành phẩm giúp tạo ra những khối gỗ đều màu và vân gỗ đẹp mắt. Nhờ đó mà các nghệ nhân dễ dàng trang trí và sáng tạo ra những tác phẩm nghệ thuật độc đáo, mang nhiều giá trị về tinh thần. (Tìm hiểu đồ trang trí là gì?).
- Các ngành khác: Bên cạnh các ứng dụng trên, quá trình gia công bán thành phẩm còn tạo ra những sản phẩm đa dạng đáp ứng nhu cầu của nhiều ngành khác nhau, như trong lĩnh vực y tế thì sử dụng làm tủ thuốc, giường bệnh, bàn ghế…; lĩnh vực giao thông vận tải như đóng tàu thuyền, làm nội thất cho ô tô, hàng không…; lĩnh vực giáo dục trong việc bàn ghế, dụng cụ học tập…; hoặc lĩnh vực thể thao trong việc sản xuất vợt, ván trượt, dụng cụ thể thao… (Tìm hiểu ngành công nghiệp gỗ là gì?).
Tóm lại, chúng ta có thể thấy kết quả từ quá trình gia công bán thành phẩm có thể đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của con người về các sản phẩm gỗ. Và thông qua những ứng dụng kể trên đã góp phần mang đến nhiều tiện ích, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân, đồng thời hỗ trợ sự phát triển về kinh tế và xã hội của nhiều quốc gia.
Xem thêm: Các ứng dụng của gỗ tự nhiên trong đời sống con người.
Kết luận.
Thông qua sự tìm hiểu gia công bán thành phẩm gỗ là gì, kể từ khái niệm cho đến vai trò và ứng dụng trong ngành gỗ mà Timber Phoenix đã trình bày ở trên. Hy vọng bạn đã nhận ra gia công bán thành phẩm có vai trò quan trọng trong quá trình sản xuất đồ nội thất, đồ ngoại thất, đồ gia dụng, đồ trang trí… cũng như nhiều lĩnh vực khác. Nhờ vào sự đa dạng của các sản phẩm được tạo ra từ quy trình gia công bán thành phẩm mà chúng ta đã có nguồn vật liệu chất lượng, thuận tiện trong việc lưu trữ và luôn sẵn sàng đáp ứng nhu cầu sản xuất. Điều này góp phần tiết kiệm thời gian, chi phí và nâng cao uy tín của các thương hiệu trong ngành gỗ.
