Hong gió, cưa xẻ, ngâm tẩm, gia công hoàn thiện và gia công bán thành phẩm là những công đoạn quan trọng trong quy trình chế biến và gia công gỗ. Trong đó, hong gió gỗ hay Air-drying Lumber, được xem là công đoạn quan trọng, giúp gỗ đạt được độ ẩm lý tưởng và làm khô lớp phủ bảo vệ nhờ nhiệt độ và gió bên ngoài môi trường. Để thực hiện quy trình này một cách hiệu quả, chúng ta nên tuân thủ theo từng bước cần thiết. Kể từ bước chuẩn bị, cho đến xác định điều kiện môi trường, thời tiết, sắp xếp gỗ, canh thời gian và kiểm tra. Qua bài viết sau đây, chúng ta hãy cùng Timber Phoenix khám phá sâu hơn về các bước trong quy trình hong gió gỗ.
Tìm hiểu các bước trong quy trình hong gió gỗ.
Bước 1 – Chuẩn bị gỗ.
Công đoạn chuẩn bị gỗ được thực hiện như thế nào? Gỗ được sử dụng trong sản xuất cần đảm bảo được tính thẩm mỹ, độ bền và không bị nứt gãy hay mục nát. Điều này yêu cầu chúng ta cần quan sát, đánh giá và lựa chọn nguồn nguyên liệu một cách cẩn thận.
Cụ thể, một số bước quan trọng mà chúng ta cần chú ý khi chuẩn bị nguyên liệu gỗ, bao gồm:
- Kiểm tra chất lượng gỗ: Trước khi tiến hành hong gió, chúng ta cần kiểm tra chất lượng của nguyên liệu gỗ xem đã đủ tiêu chuẩn về độ ẩm hay chưa, cũng như mức độ hư hại, kích thước và khối lượng có phù hợp không. Điều này giúp đảm bảo các chi tiết gỗ đáp ứng được yêu cầu về thẩm mỹ và chất lượng.
- Cưa xẻ gỗ: Gỗ cần được cắt xẻ thành các kích thước và hình dạng phù hợp theo yêu cầu của từng loại sản phẩm. Nên lưu ý rằng, độ dày và kích thước của các chi tiết gỗ cũng ảnh hưởng đến quá trình kiểm soát độ ẩm bên trong cấu trúc. (Tìm hiểu cưa xẻ gỗ là gì?).
- Loại bỏ tạp chất: Các tạp chất như bụi bẩn, vỏ cây và nhựa cây… cần được loại bỏ khỏi bề mặt gỗ trước khi mang đi hong gió. Các khuyết điểm này có thể ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ của sản phẩm và dễ gây ra các vết trầy xước, nứt nẻ trong quá trình làm khô gỗ. (Tìm hiểu thêm khuyết điểm gỗ là gì?).
- Phân loại gỗ: Nguồn nguyên liệu cần được tiến hành phân loại dựa trên loại gỗ, kích thước, độ ẩm, đã trải qua công đoạn phủ các chất bảo vệ hoặc sơn màu hay chưa… nhằm đảm bảo từng chi tiết được hong gió một cách đồng đều.
Như vậy, bên cạnh công tác lựa chọn nguồn nguyên liệu chất lượng, công đoạn chuẩn bị gỗ cho quy trình hong gió còn bao gồm việc phân loại các chi tiết gỗ. Việc này nhằm đảm bảo sự đồng nhất về tính thẩm mỹ và chất lượng sản phẩm sau khi xử lý độ ẩm.
Xem thêm: Hong gió gỗ là gì? Vai trò và ứng dụng của hong gió gỗ.
Bước 2 – Xác định điều kiện môi trường.
Công đoạn xác định điều kiện môi trường được thực hiện như thế nào? Bởi vì quy trình hong gió gỗ phụ thuộc vào nhiều yếu tố trong môi trường, như ánh nắng, độ ẩm, gió hoặc mưa… Nên chúng ta cần phải xem xét và đánh giá những điều kiện này một cách kỹ lưỡng trước khi thực hiện.
Dưới đây là một số yếu tố tự nhiên quan trọng mà chúng ta cần xem xét trước khi thực hiện quy trình hong gió cho gỗ, bao gồm:
- Độ ẩm: Độ ẩm của gỗ là yếu tố quan trọng nhất cần được xác định khi hong gió. Bởi vì nếu yếu tố này quá cao, sẽ khiến cho gỗ dễ bị trương nở, cong vênh, nứt nẻ và tạo điều kiện cho các loài nấm mốc gây hại tấn công. Ngược lại, nếu độ ẩm quá thấp, sẽ làm gỗ co ngót, lồi lõm và mất khả năng chịu lực. (Tìm hiểu độ ẩm của gỗ là gì?).
- Nhiệt độ: Tương tự như độ ẩm, nhiệt độ cũng có ảnh hưởng nghiêm trọng đến kết quả hong khô gỗ. Nếu yếu tố này trong môi trường quá cao sẽ làm cho gỗ bị biến tính, giảm chất lượng. Ngược lại, nhiệt độ quá thấp sẽ khiến thời gian hong gió kéo dài.
- Độ thông gió: Mức độ thông gió phụ thuộc vào quy mô không gian, cách sắp xếp gỗ và điều kiện lưu thông không khí trong khu vực thực hiện hong gió. Nếu yếu tố này đủ tốt sẽ giúp quy trình làm khô đạt được kết quả tốt trong thời gian ngắn.
- Ánh sáng: Mặc dù có nhiệt độ tỏa ra có thể giúp rút ngắn thời gian phơi khô, nhưng ánh sáng mặt trời lại chứa tia UV có thể làm gỗ bị biến màu. Do đó chúng ta nên che chắn ánh sáng mặt trời khi hong gió. (Tìm hiểu ánh sáng gây hại cho gỗ là gì?).
- Khả năng mưa: Mưa to có thể làm cho môi trường bị ẩm ướt, làm gỗ dễ bị hư hại, biến dạng và mục nát bởi mối mọt hoặc côn trùng tấn công. Do đó, chúng ta cần che chắn, thậm chí nên hạn chế thực hiện quy trình hong gió cho gỗ dưới điều kiện mưa nắng thất thường. (Tìm hiểu côn trùng gây hại cho gỗ là gì?)..
- Sinh vật gây hại: Mối mọt hoặc côn trùng có thể tấn công gỗ, làm sản phẩm bị biến dạng, giảm độ bền và khả năng chịu lực. Điều này yêu cầu chúng ta cần kiểm tra gỗ một cách thường xuyên để phát hiện và xử lý kịp thời các khuyết điểm nguy hiểm. (Tìm hiểu mối mọt gây hại cho gỗ là gì?).
Tóm lại, trước khi thực hiện quy trình hong gió cho gỗ, chúng ta nên xác định độ ẩm, nhiệt độ, mức độ lưu thông không khí và khả năng tiếp xúc với ánh nắng mặt trời của khu vực thực hiện. Ngoài ra, khả năng mưa, nắng hoặc gió bão xảy ra là các điều kiện thời tiết cần được theo dõi trên điện thoại, báo đài hoặc một số thiết bị điện tử khác.
Xem thêm: Độ ẩm của gỗ là gì? Khái niệm, ảnh hưởng và biện kháp khắc phục.
Bước 3 – Sắp xếp gỗ đều đặn.
Công đoạn sắp xếp gỗ được thực hiện như thế nào? Nhằm đảm bảo quy trình hong gió cho gỗ đạt được hiệu quả tốt, giúp các chi tiết gỗ có sự đồng nhất về màu sắc và độ bền. Chúng ta nên phân loại và sắp xếp các nguyên liệu gỗ một cách hợp lý và khoa học.
Cụ thể, nhằm giúp cho quy trình hong gió đạt hiệu quả cao thì trong lúc sắp xếp gỗ chúng ta cần chú ý đến các yếu tố sau đây:
- Gọn gàng, ngăn nắp: Gỗ cần được sắp xếp gọn gàng, ngăn nắp và cách nhau một khoảng cách phù hợp để đảm bảo khả năng thông gió tốt.
- Sử dụng giá đỡ hoặc giàn phơi: Chúng ta có thể sử dụng giá đỡ hoặc giàn phơi để gỗ không bị rơi hoặc chạm đất, hạn chế nguy cơ khiến chúng bị ẩm ướt và hư hại.
- Kiểm tra thường xuyên: Nguyên liệu cần được kiểm tra định kỳ trong suốt quá trình hong gió để phát hiện và xử lý kịp thời các vấn đề như co ngót, nứt nẻ và mối mọt tấn công. (Tìm hiểu co ngót gỗ là gì?).
Xem thêm: Độ bền của gỗ là gì? Đặc điểm, vai trò và cách bảo quản.
Bước 4 – Canh thời gian hong gió.
Công đoạn xác định thời gian hong gió được thực hiện như thế nào? Bên cạnh việc chú trọng đến cách sắp xếp các thanh gỗ, thời gian thực hiện quy trình hong gió cần được quan tâm đặc biệt. Bởi vì có thể nói đây là yếu tố quyết định đến chất lượng của thành phẩm. Nếu sản phẩm được phơi trong thời gian ngắn sẽ bị ẩm ướt, ngược lại nếu hong quá lâu sẽ khiến cho gỗ bị co ngót, nứt nẻ.
Dưới đây là một số tiêu chí ảnh hưởng đến thời gian thực hiện quy trình hong gió cho gỗ mà chúng ta cần lưu ý. Cụ thể như sau:
- Độ ẩm của gỗ: Gỗ có độ ẩm cao, với lượng nước bên trong cấu trúc quá nhiều cần thời gian hong gió lâu hơn những nguyên liệu có độ ẩm thấp. Đây là lý do tại sao chúng ta nên phân loại và sắp xếp chúng một cách khoa học, để giúp từng chi tiết gỗ được phơi khô hiệu quả và sở hữu chất lượng tốt nhất.
- Khối lượng gỗ: Thông thường, gỗ có kích thước và khối lượng lớn sẽ cần thời gian hong gió lâu hơn so với những chi tiết gỗ có kích thước và khối lượng nhỏ.
- Loại gỗ: Từng loại gỗ sẽ có mật độ tế bào, khả năng giữ nước và cấu trúc tế bào khác nhau. Điều này ảnh hưởng đến tốc độ thay đổi độ ẩm của các nguyên liệu.
- Điều kiện môi trường: Điều kiện môi trường như nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng và mức độ thông gió cũng ảnh hưởng đến thời gian hong khô gỗ. Vì vậy, chúng ta nên xác định những yếu tố này một cách chi tiết để xem xét thời gian sấy gỗ phù hợp. (Tìm hiểu nhiệt độ gây hại cho gỗ là gì?).
- Phương pháp hong gió: Việc lựa chọn phương pháp hong gió cũng sẽ ảnh hưởng đến thời gian thực hiện. Cụ thể, quá trình làm khô ở ngoài trời thường mất nhiều thời gian hơn khi áp dụng các thiết bị nhân tạo hiện đại. (Tìm hiểu các phương pháp hong gió gỗ).
Có thể nói nếu quy trình hong gió gỗ được thực hiện trong một khoảng thời gian phù hợp, những thành phẩm có thể đạt được độ ẩm lý tưởng, tránh khỏi những nguy cơ bị biến dạng, nứt gãy hoặc mục nát.
Xem thêm: Các phương pháp hong gió gỗ, đặc điểm và xu hướng phát triển.
Bước 5 – Kiểm tra độ ẩm của gỗ.
Công đoạn kiểm tra độ ẩm của gỗ được thực hiện như thế nào? Bước cuối cùng của quy trình hong gió gỗ là kiểm tra chất lượng của các chi tiết gỗ. Điều này đòi hỏi chúng ta phải đánh giá một cách chi tiết về màu sắc, độ ẩm của gỗ và khả năng tự bảo vệ của sản phẩm trước các tác nhân gây hại như mối mọt, nấm mốc hoặc vi khuẩn…
Cụ thể, các yếu tố cần được đánh giá sau khi thực hiện quy trình hong gió cho gỗ, bao gồm:
- Màu sắc: Gỗ được hong khô hiệu quả thường có màu sắc đồng đều và đẹp tự nhiên. Điều này giúp các sản phẩm nội thất, ngoại thất và xây dựng đáp ứng được nhu cầu thẩm mỹ của nhiều người sử dụng. (Tìm hiểu màu sắc của gỗ là gì?).
- Độ ẩm của gỗ: Quá trình hong gió gỗ được xem là thành công hay không phụ thuộc vào sự ổn định độ ẩm của thành phẩm. Chúng ta có thể sử dụng các thiết bị đo độ ẩm chuyên nghiệp, đảm bảo các chi tiết gỗ có lượng nước phù hợp, độ bền tốt và có tuổi thọ lâu dài.
- Khả năng tự bảo vệ: Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng phơi khô như gió, ánh sáng, nhiệt độ hoặc độ ẩm bên ngoài môi trường còn có thể tác động đến lớp phủ bảo vệ của gỗ. Vì vậy, chúng ta nên kiểm tra và đảm bảo bề mặt gỗ vẫn được nguyên vẹn, không bị trầy xước hoặc bong tróc. (Tìm hiểu chất bảo vệ gỗ là gì?).
Xem thêm: Những tiêu chuẩn giúp đánh giá chất lượng gỗ sau khi gia công.
Kết luận.
Thông qua sự tìm hiểu các bước thực hiện trong quy trình hong gió gỗ mà Timber Phoenix đã trình bày ở trên. Hy vọng bạn đã nhận ra quy trình hong gió cho gỗ cần được thực một cách kỹ lưỡng và tuân thủ đầy đủ 05 bước đã được trình bày cụ thể bên trên. Điều này giúp cho các chi tiết gỗ có sự ổn định và đồng nhất về tính thẩm mỹ, độ ẩm, cũng như khả năng ngăn chặn các tác nhân làm hư hỏng và suy giảm chất lượng của gỗ. Bao gồm nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng, côn trùng hoặc nấm mốc…
