Gỗ công nghiệp là gì? Đặc điểm và ứng dụng

Trong bối cảnh của cuộc cách mạng công nghiệp và sự phát triển không ngừng của nền kinh tế thế giới, nguồn gỗ tự nhiên đang dần bị cạn kiệt ở mức báo động. Để đáp ứng nhu cầu sử dụng ngày càng cao mà không gây ảnh hưởng lớn đến tài nguyên, gỗ công nghiệp đã nhanh chóng nổi lên như một giải pháp tương thích với tình hình hiện tại. Hãy cùng Timber Phoenix khám phá gỗ công nghiệp là gì, các đặc điểm và ứng dụng của chúng trong đời sống con người.

Gỗ công nghiệp là gì? Đặc điểm và ứng dụng.

Giới thiệu về gỗ công nghiệp.

Định nghĩa gỗ công nghiệp là gì? Gỗ công nghiệp hay thuật ngữ Tiếng Anh còn gọi là (Engineered Wood), là một thuật ngữ được dùng để phân biệt với gỗ tự nhiên (Wood). Gỗ công nghiệp là loại gỗ được sản xuất và chế tạo trong quy trình công nghiệp, thường thông qua việc sử dụng các kỹ thuật ghép và ép gỗ. Khác với việc đốn hạ cây cảnh quan hoặc phá hủy môi trường rừng tự nhiên, gỗ công nghiệp được tạo ra thông qua việc trồng cây với mục tiêu khai thác trong tương lai. Quá trình sản xuất gỗ công nghiệp đòi hỏi sự canh tác và quản lý chặt chẽ của các khu vực trồng cây, nhằm đảm bảo cây trưởng thành tối ưu và đạt chất lượng gỗ mong muốn.

Sản xuất gỗ công nghiệp thường sử dụng các kỹ thuật tiên tiến để tối ưu hóa chất lượng và hiệu suất, đồng thời giảm thiểu tác động tiêu cực đối với môi trường. Phương pháp ghép cây và ép gỗ được áp dụng để tạo ra gỗ có chất lượng và tính đồng nhất cao, giảm lãng phí và tối ưu hóa tài nguyên. Việc sử dụng kỹ thuật tiên tiến không chỉ tăng cường cạnh tranh của ngành mà còn bảo vệ tài nguyên rừng và môi trường.

Gỗ công nghiệp có thể được chế tạo với đặc tính và vẻ ngoại hình tương tự gỗ tự nhiên, tùy thuộc vào mục đích sử dụng. Thông qua việc điều chỉnh quá trình sản xuất và xử lý, gỗ công nghiệp có thể được thiết kế đáp ứng yêu cầu cụ thể của các ngành công nghiệp. Kể từ xây dựng cho đến sản xuất đồ nội thất, gỗ công nghiệp đáp ứng đa dạng thị trường và mang đến khả năng linh hoạt cho các dự án. Thậm chí, gỗ công nghiệp có thể được sử dụng trong ngành công nghiệp sản xuất, làm nguyên liệu cho sản phẩm từ giày dép cho đến đồ điện tử.

Xem thêm: Gỗ là gì? Tổng quan từ A-Z mọi điều cần biết về gỗ.

Cách phân loại gỗ công nghiệp.

Gỗ công nghiệp có bao nhiêu loại? Khi nói về các loại gỗ công nghiệp, chúng cần làm rõ về 02 nhóm cụ thể, bao gồm nhóm các cây gỗ trồng để phục vụ cho sản xuất công nghiệp, và nhóm các sản phẩm gỗ được chế biến và xử lý theo quy trình công nghiệp.

Nhóm cây gỗ trồng để sản xuất công nghiệp, bao gồm:

• Gỗ Thông (Pine Wood): Gỗ Thông là nguồn gỗ trồng quan trọng trong công nghiệp gỗ, được lấy từ cây Thông. Với tốc độ phát triển nhanh và cấu trúc sợi gỗ đồng đều, gỗ Thông được sử dụng rộng rãi để sản xuất ván ép, tấm gỗ dán và đồ nội thất. Màu sáng và khả năng hoàn thiện bề mặt dễ dàng bằng sơn hoặc vật liệu khác đã giúp cho gỗ Thông trở nên phổ biến trong nhiều ứng dụng khác nhau. (Tìm hiểu nội thất là gì?).
• Gỗ Cao Su (Rubber Wood): Gỗ Cao Su là nguồn gỗ trồng quan trọng trong công nghiệp gỗ, được lấy từ từ cây Cao Su. Với sự kết hợp giữa độ bền và tính linh hoạt, gỗ Cao Su phù hợp cho sản xuất đồ nội thất, ván ép và các sản phẩm chịu tải trọng. Khi cây Cao Su ngừng cho mủ, gỗ Cao Su trở thành một nguồn tài nguyên tái tạo có giá trị cao.
• Gỗ Bạch Đàn (Eucalyptus Wood): Gỗ Bạch Đàn là nguồn gỗ trồng phổ biến trong công nghiệp gỗ, được lấy từ cây Bạch Đàn. Với vẻ đẹp hấp dẫn và vân gỗ tuyệt vời, gỗ Bạch Đàn thường được áp dụng trong sản xuất đồ nội thất, trang trí và nhiều ứng dụng khác. Tính năng hoàn thiện bề mặt gỗ mịn màng và khả năng bám dính tốt tạo điều kiện cho sản xuất sản phẩm chất lượng cao. (Tìm hiểu vân gỗ là gì?).
• Gỗ Keo (Acacia Wood): Gỗ Keo là nguồn gỗ trồng phổ biến trong công nghiệp gỗ, được lấy từ cây Keo. Với đặc tính cơ học và khả năng chống mục nát tốt, gỗ Keo phù hợp cho các ứng dụng xây dựng và sản xuất đồ nội thất. Gỗ Keo thường được dùng để tạo ván ép, tấm gỗ dán và các sản phẩm đòi hỏi khả năng chịu lực cao.
• Gỗ Tràm (Melaleuca Wood): Gỗ Tràm là nguồn gỗ trồng có tính cơ đặc và khả năng chống mục nát cao, được lấy từ cây tràm. Với gam màu ấm áp và vân gỗ hấp dẫn, gỗ Tràm thường được sử dụng trong sản xuất đồ nội thất, trang trí và ứng dụng ngoài trời. Khả năng chống nước xuất sắc của gỗ Tràm làm cho nó phù hợp trong môi trường ẩm ướt.

Nhóm gỗ qua xử lý kỹ thuật công nghiệp, bao gồm:

• Ván ép (Plywood): Ván ép được làm từ việc kết nối nhiều lớp Veneer (ván lạng hay các mảng mỏng của gỗ) lại với nhau bằng keo ép. Các loại gỗ thường được sử dụng để sản xuất ván ép là gỗ Thông và gỗ Keo.
• Ván dăm (Particle Board): Ván dăm được tạo ra bằng cách ép nhồi các mảnh gỗ phế thải, băm nhỏ và kết nối chúng bằng keo. Các loại gỗ thường được sử dụng để sản xuất ván dăm là gỗ phế thải hoặc gỗ rừng tự nhiên như Thông, Keo.
• Ván sợi (Fibreboard): Ván sợi được sản xuất từ việc kết nối các sợi gỗ băm nhỏ bằng keo. Các loại gỗ thường được sử dụng để sản xuất ván sợi là gỗ Thông, Keo, hay phế thải của các loại gỗ cứng khác.
• Gỗ công nghiệp (Wood-based Panels): Thuật ngữ này áp dụng cho tất cả các loại tấm gỗ ép hoặc kết hợp từ các mảnh gỗ Thông qua quá trình công nghiệp. Nguồn gỗ có thể là Thông, Keo, gỗ cứng, và nhiều loại gỗ khác.
• Gỗ MDF (Medium Density Fiberboard): Gỗ MDF là một loại ván sợi có mật độ trung bình, được tạo ra bằng cách kết nối sợi gỗ băm nhỏ và ép chúng với keo. Các loại gỗ thường được sử dụng để sản xuất MDF là gỗ Thông, Keo và phế thải của gỗ cứng.
• Gỗ Pallet (Pallet Wood): Gỗ pallet là tấm gỗ được đóng lại với nhau bằng thanh gỗ, chúng có sự liên kết chặt chẽ và tạo nên kết cấu bền vững, bề mặt phẳng thuận lợi cho việc thực hiện di chuyển, vận chuyển hàng hóa. Các loại gỗ thường được sử dụng để sản xuất Pallet là gỗ Thông, Cao Su, Tràm, Keo.
• Gỗ Melamine (Melamine-Coated Wood): Gỗ Melamine là có cốt gỗ bên trong là gỗ MDF và bề mặt phủ Melamine, để tăng cường độ bền và dễ dàng hơn khi lau chùi, vệ sinh.
• Gỗ OSB hay ván dăm định hướng (Oriented Strand Board): Gỗ OSB là loại ván dăm được tạo ra bằng cách sắp xếp các sợi gỗ theo hướng cố định và ép chúng lại với keo. Các loại gỗ thường được sử dụng để sản xuất gỗ OSB là gỗ Thông và gỗ Keo.
• Nhựa gỗ (Structural Composite Lumber): Nhựa gỗ là sự kết hợp giữa gỗ/hạt gỗ với nhựa để tạo ra vật liệu có độ bền và khả năng chống nước cao hơn.
• Gỗ ván ép đồng hướng (Laminated Veneer): Gỗ ván ép đồng hướng thường được làm từ các lớp Veneer được kết nối bằng keo. 
• Gỗ xẻ sợi song song (Parallel Strand): Gỗ xẻ sợi song song được tạo từ các sợi gỗ dài và mỏng, kết hợp bằng keo để tạo ra cấu trúc cơ học mạnh mẽ và đa dạng ứng dụng.
• Gỗ xẻ nhiều lớp (Laminated Strand): Gỗ xẻ nhiều lớp cũng tạo từ các sợi gỗ dài và mỏng, kết hợp bằng keo.
• Gỗ ép chéo (Cross-Laminated Timber): Gỗ ép chéo là kết quả của việc kết hợp các lớp gỗ dài và mỏng theo hướng chéo nhau, tạo ra một vật liệu có tính chất cơ học ổn định và khả năng chống lại sự nứt nẻ. 
• Gỗ ván ghép thanh (Glue-Laminated Timber): Gỗ dán ghép thanh là kết quả của quá trình ghép và ép các mảnh gỗ thành các thanh dài.

Xem thêm: Cách phân biệt giữa gỗ mềm, gỗ cứng và tính năng.

Đặc điểm của gỗ công nghiệp.

Gỗ công nghiệp có những đặc điểm gì? Gỗ công nghiệp đã tạo nên vị thế quan trọng của mình thông qua một loạt đặc điểm ưu việt, đồng thời cung cấp khả năng ứng dụng đa dạng trong ngành công nghiệp, xây dựng, nội thất và những lĩnh vực khác. Dưới đây, chúng ta sẽ khám phá một cách cụ thể và sâu sắc hơn những đặc điểm quan trọng của gỗ công nghiệp:

• Đa dạng nguồn gỗ: Gỗ công nghiệp không bị giới hạn bởi một loại cây duy nhất. Thay vào đó, nó được sản xuất từ những loài cây khác nhau như gỗ Thông, gỗ Cao Su, gỗ Bạch Đàn, gỗ Cẩm Lai và nhiều loại cây khác nữa. Giúp duy trì sự linh hoạt trong việc lựa chọn nguyên liệu, kể từ các công trình xây dựng quy mô lớn cho đến đồ nội thất tinh tế.
• Tính đồng nhất: Quá trình sản xuất gỗ công nghiệp thường sử dụng kỹ thuật ghép và ép gỗ để tạo ra những tấm gỗ có tính đồng nhất. Đảm bảo gỗ công nghiệp có cấu trúc và đặc tính thống nhất, giúp cho việc gia công và sử dụng trở nên thuận tiện hơn. Điểm này cũng đồng nghĩa với khả năng duy trì hình dáng và chức năng của sản phẩm theo thời gian.
• Tùy chỉnh tính chất: Một trong những điểm mạnh của gỗ công nghiệp là khả năng tùy chỉnh để đáp ứng các yêu cầu cụ thể của từng ứng dụng. Bằng cách điều chỉnh quá trình sản xuất và xử lý, gỗ công nghiệp có thể được thiết kế với độ cứng, độ bền, màu sắc và vẻ ngoại hình tương tự như gỗ tự nhiên. Điều này cho phép tạo ra các sản phẩm với đặc tính và mẫu mã phù hợp theo yêu cầu và mục đích cụ thể.
• Tính chống nước và chống mối mọt: Một số loại gỗ công nghiệp được xử lý bằng các chất giúp chống nước và chống mối mọt, tăng cường khả năng chống ẩm và bảo vệ khỏi tác động của các tác nhân gây hại. Giúp cải thiện độ bền và tăng cường tuổi thọ của sản phẩm, đặc biệt trong môi trường ẩm ướt hoặc có nguy cơ bị tấn công bởi côn trùng và mối mọt.
• Sản xuất hiệu suất cao: Quá trình sản xuất gỗ công nghiệp thường được thực hiện bằng máy móc và kỹ thuật tiên tiến, giúp tối ưu hóa hiệu suất và giảm thiểu lãng phí. Hệ thống tự động hóa và áp dụng công nghệ tiên tiến trong quá trình sản xuất giúp nâng cao năng suất và chất lượng của sản phẩm gỗ công nghiệp.
• Bảo vệ nguồn tài nguyên tự nhiên: Mục tiêu quan trọng của gỗ công nghiệp là giảm thiểu tác động tiêu cực đối với rừng tự nhiên. Thay vì khai thác từ rừng hoặc phá hủy môi trường tự nhiên, thì ngành gỗ công nghiệp thúc đẩy việc trồng rừng để khai thác trong tương lai. Điều này đồng nghĩa với việc duy trì sự cân bằng giữa việc sử dụng tài nguyên và bảo vệ môi trường.

Xem thêm: Đặc tính của gỗ là gì? Gỗ có những đặc tính nào?

Ứng dụng của gỗ công nghiệp.

Gỗ công nghiệp có thể ứng dụng vào những việc gì? Gỗ công nghiệp đã xác lập vị trí quan trọng của nó bằng khả năng ứng dụng đa dạng trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Dưới đây là một số ví dụ cụ thể để làm rõ hơn về các ứng dụng của gỗ công nghiệp:

• Xây dựng: Gỗ công nghiệp được sử dụng rộng rãi trong ngành xây dựng để tạo ra các sản phẩm như cửa, cửa sổ, sàn, vách ngăn, tấm trần và tường gỗ. Khả năng hoạt động ổn định và kháng thời tiết của các loại gỗ công nghiệp làm cho chúng trở thành vật liệu lý tưởng cho việc xây dựng nên cấu trúc và bề mặt của những công trình nội thất, ngoại thất.
• Nội thất: Gỗ công nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất đồ nội thất như bàn, ghế, tủ, giường, kệ và đồ trang trí khác. Sở hữu tính thẩm mỹ cao cùng với độ bền và đa dạng về mẫu mã cho phép gỗ công nghiệp đáp ứng cả yêu cầu về vẻ ngoại hình và chức năng của các sản phẩm đồ nội thất.
• Chế biến gỗ và thủ công mỹ nghệ: Gỗ công nghiệp cung cấp nguyên liệu cho ngành sản xuất đồ gỗ và các sản phẩm thủ công mỹ nghệ. Từ đồ nội thất đến trang sức và đồ trang trí, gỗ công nghiệp đóng góp vào sự đa dạng của ngành này.
• Sản xuất gia dụng: Gỗ công nghiệp cung cấp nguyên liệu cho việc sản xuất đồ nấu nướng, đồ nhà bếp, đồ gia dụng và các sản phẩm hữu ích trong cuộc sống hàng ngày.
• Công nghiệp: Gỗ công nghiệp cũng được sử dụng trong nhiều ngành công nghiệp khác nhau. Ví dụ, trong lĩnh vực y tế, nó có thể được sử dụng để sản xuất giường bệnh và dụng cụ y tế. Trong lĩnh vực sản xuất thực phẩm, gỗ có thể được sử dụng để tạo ra kệ để trưng bày sản phẩm. Thậm chí, trong ngành công nghiệp điện tử, gỗ có thể được sử dụng để sản xuất vỏ ngoài cho một số sản phẩm.
• Kiến trúc độc đáo: Gỗ công nghiệp có thể được sử dụng trong việc xây dựng các công trình kiến trúc độc đáo như cây cầu gỗ, khu vực tiền sảnh, lối vào hoặc các khu vực trưng bày.
• Đóng tàu và công trình thủy: Gỗ công nghiệp có ứng dụng trong ngành đóng tàu, kể từ khung kết cấu cho đến sàn và bề mặt trang trí. Chúng cũng có thể được sử dụng trong các công trình dưới nước, như bồn tắm ngoài trời hay vùng bể bơi.
• Thùng và đóng gói: Gỗ công nghiệp cung cấp nguyên liệu cho việc sản xuất thùng và đóng gói sản phẩm, đặc biệt quan trọng trong ngành logistics và vận chuyển hàng hóa.
• Năng lượng tái tạo: Gỗ công nghiệp cũng có thể được sử dụng làm nguyên liệu cho năng lượng tái tạo như nhiệt điện và sinh khối, giúp tối ưu hóa sử dụng tài nguyên và giảm khí nhà kính.

Xem thêm: Ngành chế biến gỗ là gì? Vai trò của ngành chế biến gỗ?

Gỗ công nghiệp và sự phát triển bền vững.

Biện pháp nào giúp phát triển gỗ công nghiệp bền vững? Để phát triển gỗ công nghiệp bền vững, cần thực hiện một loạt biện pháp để đảm bảo sự cân nhắc giữa khả năng sản xuất và bảo vệ môi trường. Dưới đây là một số biện pháp quan trọng:

• Quản lý rừng bền vững: Áp dụng các phương pháp quản lý rừng bền vững như tái trồng cây, giữ lại vùng rừng nguyên vẹn, và quản lý chu kỳ tái sinh để đảm bảo khả năng tái tạo cho cây gỗ trồng.
• Đa dạng hóa cây trồng: Không chỉ tập trung vào một loại cây gỗ duy nhất, mà cần đa dạng hóa cây trồng để giảm nguy cơ về sâu bệnh và tăng khả năng thích nghi với biến đổi khí hậu.
• Sử dụng phân loại gen: Sử dụng kỹ thuật biến đổi gen để tạo ra các loại cây gỗ có khả năng sinh trưởng nhanh hơn, chống sâu bệnh hoặc chịu được điều kiện môi trường khắc nghiệt.
• Bảo vệ đa dạng sinh học: Bảo vệ các loài thực vật và động vật địa phương trong rừng, đảm bảo rằng việc phát triển gỗ công nghiệp không gây thiệt hại đến hệ sinh thái tự nhiên.
• Quản lý hợp lý dự án: Xây dựng và thực hiện các dự án gỗ công nghiệp với sự cân nhắc về tác động đến môi trường, kinh tế và xã hội. Đảm bảo rằng việc khai thác không làm suy thoái đất đai, gây thoái hóa đất, hay tác động tiêu cực đến cộng đồng.
• Tái chế và tận dụng chất thải: Tận dụng chất thải từ quá trình sản xuất gỗ để giảm lượng chất thải ra môi trường và tăng hiệu suất sử dụng nguồn tài nguyên.
• Chứng nhận bền vững: Tham gia các chương trình chứng nhận bền vững như FSC (Forest Stewardship Council) để đảm bảo rằng gỗ được sản xuất và khai thác theo các tiêu chuẩn bền vững. (Tìm hiểu chứng chỉ FSC là gì?).
• Hợp tác đa phương: Hợp tác giữa chính phủ, ngành công nghiệp, các tổ chức môi trường và cộng đồng địa phương để đảm bảo quản lý và phát triển gỗ công nghiệp bền vững.
• Nghiên cứu và đổi mới: Đầu tư vào nghiên cứu khoa học và công nghệ để cải tiến quá trình trồng cây, quản lý rừng và sản xuất gỗ, nhằm tăng hiệu suất và giảm tác động đến môi trường.
• Giáo dục và tạo nhận thức: Tạo nhận thức cho người tiêu dùng về ý nghĩa của gỗ công nghiệp bền vững và khuyến khích sự lựa chọn sản phẩm gỗ có nguồn gốc bền vững.

Xem thêm: Phát triển bền vững là gì? Các ví dụ về phát triển bền vững.

Kết luận.

Thông qua việc tìm hiểu gỗ công nghiệp là gì, các đặc điểm và ứng dụng, mà Timber Phoenix đã trình bày ở trên. Bạn có thể nhận ra, trong một tương lai không xa, khi những thách thức về môi trường và tài nguyên trở nên ngày càng nghiêm trọng, thì vai trò của gỗ công nghiệp sẽ càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Việc phát triển bền vững dựa trên các giải pháp thông minh sẽ chính là chìa khóa giúp duy trì nguồn tài nguyên gỗ một cách hiệu quả và đảm bảo sự phát triển cho cả xã hội và môi trường.