Trám gỗ, chà nhám, đánh bóng hoặc sơn phủ… là một số biện pháp phổ biến giúp khắc phục các khuyết điểm trên sản phẩm gỗ, bao gồm biến dạng, cong vênh, trương nở, co ngót, lồi lõm, sần sùi, phai màu hoặc nứt nẻ… Trong đó, đánh bóng là kỹ thuật được thực hiện trong quá trình gia công hoặc bảo trì sản phẩm, giúp cho chi tiết gỗ đạt được độ mịn, độ bóng và màu sắc như mong muốn. Qua bài viết sau đây, chúng ta hãy cùng Timber Phoenix khám phá sâu hơn về các phương pháp đánh bóng gỗ, kể từ khái niệm, đặc điểm cho đến những xu hướng phát triển của ngành gỗ hiện nay.
Các phương pháp đánh bóng gỗ? Đặc điểm và xu hướng phát triển.
Giới thiệu khái niệm đánh bóng gỗ.
Tìm hiểu khái niệm đánh bóng gỗ là gì? Đánh bóng gỗ theo thuật ngữ tiếng Anh là Wood Polishing, nhằm chỉ một kỹ thuật được ứng dụng xuyên suốt quá trình sản xuất, sửa chữa hoặc bảo trì gỗ. Việc này giúp cho những chi tiết gỗ đã được chà nhám hoặc sơn phủ có màu sắc đồng đều, độ mịn và độ bóng đáp ứng nhu cầu của thị trường. Nhờ đó, góp phần gia tăng độ bền, hiệu suất sử dụng, tuổi thọ và cả tính thẩm mỹ của sản phẩm. Ngoài ra, công đoạn đánh bóng còn giúp gỗ chống chịu tốt hơn trước nhiều tác nhân gây hại bên ngoài môi trường, như là nhiệt độ, ánh sáng, độ ẩm, nấm mốc hoặc côn trùng…
Hiện nay, có 03 phương pháp đánh bóng gỗ phổ biến, bao gồm đánh bóng thủ công, đánh bóng hiện đại và đánh bóng ứng dụng công nghệ. Mỗi phương pháp đều yêu cầu chúng ta chuẩn bị những công cụ cần thiết, cũng như ứng dụng các kỹ thuật phù hợp để đạt được kết quả tốt nhất.
Có thể nói đối với ngành gỗ, đánh bóng gỗ là một khâu quan trọng được thực hiện khi gia công hoặc bảo trì gỗ, cùng với vệ sinh, trám gỗ, chà nhám, sơn phủ và bảo quản gỗ… Tất cả những công đoạn này đều đòi hỏi kỹ thuật, kinh nghiệm cũng như sự tỉ mỉ của người thợ, nhằm đảm bảo sản phẩm cuối cùng luôn có chất lượng tốt nhất.
Xem thêm: Đánh bóng gỗ là gì? Khái niệm, vai trò và ứng dụng.
Vai trò của đánh bóng gỗ.
Việc thực hiện đánh bóng gỗ mang lại những lợi ích gì? Việc áp dụng đúng phương pháp đánh bóng gỗ không chỉ giúp cho sản phẩm tăng tính thẩm mỹ, mà còn góp phần làm cho lớp phủ bảo vệ được mài mịn và không còn vết xước. Nhờ đó, giúp cho những sản phẩm bằng gỗ mà chúng ta sử dụng hàng ngày có thể chống chịu tốt trước nhiều tác nhân gây hại bên ngoài môi trường.
Cụ thể, việc thực hiện đúng phương pháp đánh bóng gỗ mang lại những lợi ích như sau:
- Loại bỏ các khuyết điểm: Chúng ta có thể thực hiện đánh bóng để loại bỏ những khuyết điểm trên bề mặt gỗ như tạp chất, bụi bẩn, trầy xước hoặc lớp sơn bị bong tróc… Nhờ đó, giúp cho sản phẩm gỗ trở nên nhẵn mịn, sáng bóng và đẹp mắt hơn. (Tìm hiểu khuyết điểm của gỗ gì?).
- Làm nhẵn mịn bề mặt: Nếu chúng ta ứng dùng đúng phương phương pháp đánh bóng gỗ, thì có thể làm cho bề mặt gỗ có độ mịn và độ bóng phù hợp với nhu cầu sử dụng. Việc này giúp quá trình vệ sinh hay lau chùi sản phẩm được thực hiện một cách dễ dàng hơn. (Tìm hiểu bề mặt gỗ là gì?).
- Tạo độ bóng cho sản phẩm: Bên cạnh việc làm mịn bề mặt gỗ, đánh bóng còn giúp tăng độ sáng, bóng, đồng thời tạo nên màu sắc đồng đều. Điều này vừa giúp gia tăng tính thẩm mỹ của sản phẩm, vừa giúp người sử dụng dễ dàng vệ sinh và lau chùi.
- Tăng khả năng tự bảo vệ: Có thể thấy đánh bóng gỗ không chỉ làm tăng độ sáng bóng, mà còn giúp tăng chất lượng của lớp phủ bảo vệ. Việc này góp phần làm tăng khả năng tự bảo vệ của sản phẩm trước các tác nhân gây hại từ môi trường.
- Tăng giá trị thương mại của gỗ: Như đã nhắc đến ở bên trên, công đoạn đánh bóng có thể giúp cải thiện độ bền, hiệu suất sử dụng, tuổi thọ và cả tính thẩm mỹ của gỗ. Việc này giúp giá trị thương mại của sản phẩm được tăng lên, góp phần nâng cao uy tín của nhà sản xuất.
Nhìn chung, việc đánh bóng mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho ngành gỗ, giúp nâng cao chất lượng, chức năng, độ bền cùng với tính thẩm mỹ của các sản phẩm mà chúng ta sử dụng hằng ngày.
Xem thêm: Ngành chế biến gỗ là gì? Vai trò của ngành chế biến gỗ?
Quy trình đánh bóng gỗ.
Quy trình đánh bóng gỗ được thực hiện như thế nào? Có thể thấy, việc lựa chọn đúng phương pháp đánh bóng gỗ sẽ giúp chúng ta xác định được công cụ cùng với kỹ thuật xử lý gỗ phù hợp. Tuy nhiên, để quá trình này đạt được hiệu quả tốt nhất, chúng ta nên tuân thủ theo 05 bước cơ bản như sau:
- Bước 1 – Kiểm tra bề mặt gỗ: Đầu tiên, chúng ta cần xác định và đánh dấu những khuyết điểm trên bề mặt gỗ cần được xử lý, bao gồm tạp chất, bụi bẩn, trầy xước hoặc lớp sơn bị bong tróc…
- Bước 2 – Xử lý khuyết điểm trên gỗ: Dựa trên những vị trí đã đánh dấu, chúng ta tiến hành xử lý từng loại khuyết điểm bằng cách chà nhám hoặc sơn phủ lại bề mặt gỗ.
- Bước 3 – Làm sạch bề mặt gỗ: Tiếp theo, tiến hành vệ sinh bề mặt gỗ, nhằm loại bỏ hoàn toàn bụi bẩn hoặc tạp chất còn sót lại.
- Bước 4 – Tiến hành đánh bóng gỗ: Sau khi đảm bảo bề mặt gỗ đã được làm sạch, chúng ta tiến hành đánh bóng bằng các công cụ chuyên dụng, như giấy nhám, bông gòn, máy đánh bóng, cọ quét với dầu bóng…
- Bước 5 – Kiểm tra bề mặt của gỗ: Cuối cùng, chúng ta cần kiểm tra lại từng chi tiết gỗ đã được đánh bóng, nhằm đảm bảo bề mặt nhẵn mịn, sáng bóng, đều màu và không còn bất cứ khuyết điểm nào.
Tóm lại, sau khi lựa chọn được phương pháp đánh bóng gỗ phù hợp, cũng như thực hiện đúng từng bước như đã trình bày ở trên, sẽ giúp chi tiết gỗ sẽ có độ bóng, mịn phù hợp với nhu cầu của người tiêu dùng. Nhờ đó, giúp nâng cao độ bền, hiệu suất sử dụng, tuổi thọ và tính thẩm mỹ của sản phẩm gỗ.
Xem thêm: Tìm hiểu các bước trong quy trình đánh bóng gỗ.
Các phương pháp đánh bóng gỗ.
Có những phương pháp đánh bóng gỗ nào phổ biến? Hiện nay, trên thế giới xuất hiện nhiều phương pháp đánh bóng gỗ khác nhau, bao gồm: phương pháp đánh bóng gỗ thủ công, phương pháp đánh bóng gỗ hiện đại, và phương pháp đánh bóng gỗ áp dụng công nghệ… Mỗi phương pháp đều sở hữu những ưu điểm và nhược điểm riêng, cụ thể sẽ được trình bày tiếp theo sau đây.
Phương pháp đánh bóng gỗ thủ công.
Ưu nhược điểm của phương pháp đánh bóng gỗ thủ công là gì? Phương pháp đánh bóng gỗ thủ công yêu cầu người thợ sử dụng một số dụng cụ thô sơ, đơn giản như giấy nhám, bàn chà, sáp hoặc dầu đánh bóng… Mặc dù những dụng cụ này đã xuất hiện từ rất lâu đời, nhưng cho đến nay vẫn còn nhiều doanh nghiệp dùng để đánh bóng các chi tiết phức tạp, yêu cầu sự tỉ mỉ cao.
Cụ thể, ưu và nhược điểm của phương pháp đánh bóng gỗ thủ công bao gồm:
Ưu điểm của phương pháp đánh bóng gỗ thủ công:
- Đơn giản, dễ thực hiện: Phương pháp này sử dụng các công cụ thủ công đơn giản, không đòi hỏi kỹ thuật cao nên người thợ dễ dàng đánh bóng gỗ.
- Tiết kiệm chi phí sản xuất: Phương pháp này chủ yếu phụ thuộc vào tay nghề của người lao động, nên không yêu cầu quá nhiều máy móc hiện đại hay đòi hỏi chi phí đầu tư cao.
Nhược điểm của phương pháp đánh bóng gỗ thủ công:
- Yêu cầu tay nghề cao: Khi áp dụng phương pháp đánh bóng gỗ thủ công, đòi hỏi người thợ phải có kỹ thuật tốt và nhiều kinh nghiệm. Điều này có thể là gây khó khăn cho doanh nghiệp trong việc tuyển dụng và đào tạo nhân sự.
- Năng suất sản xuất thấp: Phương pháp này sẽ khiến cho người thợ tốn nhiều thời gian và công sức hơn so với sử dụng máy móc hay công nghệ hiện đại. Vì vậy, tạo ra năng suất thấp nên không phù hợp để sản xuất hàng loạt.
- Dễ gây ra biến dạng gỗ: Khi người thợ thực hiện phương pháp thủ công không cẩn thận, sẽ dễ gây ra những vết trầy xước, nứt nẻ hoặc gồ ghề trên bề mặt gỗ… Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cũng như tính thẩm mỹ của sản phẩm.
Phương pháp đánh bóng gỗ hiện đại.
Ưu nhược điểm của phương pháp đánh bóng gỗ hiện đại là gì? Phương pháp đánh bóng gỗ hiện đại cần sử dụng các loại máy móc như máy chà nhám, máy đánh bóng… kết hợp với một số loại vật liệu, bao gồm kem, sáp hoặc dầu đánh bóng phù hợp với đặc tính của gỗ. Phương pháp này giúp tăng hiệu quả của quá trình sản xuất, cũng như tiết kiệm thời gian và nguồn lực lao động.
Dưới đây là một số ưu và nhược điểm của phương pháp đánh bóng gỗ hiện đại, bao gồm:
Ưu điểm của phương pháp đánh bóng gỗ hiện đại:
- Năng suất cao: Máy móc hiện đại có thể giúp người thợ mộc tiết kiệm thời gian và công sức khi đánh bóng. Ngoài ra, phương pháp này còn mang lại độ chính xác cao, góp phần tăng năng suất sản xuất.
- Độ chính xác cao: Máy móc hiện đại giúp tạo ra bề mặt mịn màng, sáng bóng một cách dễ dàng, hạn chế tối đa những vết trầy xước hoặc nứt nẻ không đáng có trên sản phẩm.
- Dễ thực hiện: Những loại máy đánh bóng hiện đại được thiết kế sao cho người thợ dễ dàng sử dụng, giúp tiết kiệm thời gian và công sức.
- Chi phí vừa phải: So với phương pháp thủ công thì khi áp dụng phương pháp đánh bóng gỗ hiện đại, doanh nghiệp không cần đầu tư quá nhiều chi phí, nhưng vẫn có thể nâng cao năng lực sản xuất.
Nhược điểm của phương pháp đánh bóng gỗ hiện đại:
- Cần bảo trì máy định kỳ: Phương pháp này cần sử dụng nhiều loại máy móc khác nhau, đòi hỏi chúng ta phải thường xuyên bảo trì, nhằm hạn chế gây tai nạn cho người lao động.
- Khó xử lý chi tiết phức tạp: Máy móc hiện đại thường chỉ có thể đánh bóng những bề mặt gỗ lớn. Ngược lại, đối với các chi tiết gỗ sở hữu kích thước nhỏ thì lại dễ gây ra sai sót, khiến chúng bị hư hỏng, gây lãng phí nguyên liệu và chi phí.
- Đòi hỏi an toàn lao động: Việc điều khiển và sử dụng máy móc hiện đại đòi hỏi người thực hiện cần trang bị đầy đủ công cụ bảo hộ như mũ, kính, bao tay…
Phương pháp đánh bóng gỗ áp dụng công nghệ.
Ưu nhược điểm của phương pháp đánh bóng gỗ áp dụng công nghệ hiện đại là gì? Phương pháp đánh bóng gỗ ứng dụng công nghệ hiện đại yêu cầu doanh nghiệp trang bị đầy đủ máy móc cùng với hệ thống điều khiển hiện đại như AI, Big Data, IoT hoặc công nghệ viễn thám… Việc này giúp tạo ra những chi tiết gỗ có độ chính xác cao và phức tạp. Bên cạnh đó, phương pháp này vẫn tồn tại một số hạn chế mà doanh nghiệp phải đối mặt, bao gồm chi phí đầu tư máy móc cao và người lao động cần được đào tạo, nâng cấp tay nghề thường xuyên.
Cụ thể, những ưu điểm và hạn chế của phương pháp đánh bóng gỗ ứng dụng công nghệ hiện đại bao gồm:
Ưu điểm của phương pháp đánh bóng gỗ áp dụng công nghệ hiện đại:
- Độ chính xác cao: Công nghệ hiện đại vận hành bằng các chương trình phần mềm tân tiến, giúp dễ dàng tạo ra những chi tiết gỗ có độ mịn, độ bóng và tính thẩm mỹ cao…
- Năng suất cao: Các công nghệ hiện đại có thể đánh bóng gỗ với tốc độ nhanh chóng, giúp tiết kiệm thời gian, cũng như tăng năng suất sản xuất.
- Đánh bóng số lượng lớn: Phương pháp này phù hợp với những dự án yêu cầu sản xuất hàng loạt, giúp tạo ra nhiều sản phẩm đồng đều về độ bóng, độ mịn cũng như tính thẩm mỹ.
Nhược điểm của phương pháp đánh bóng gỗ áp dụng công nghệ hiện đại:
- Chi phí đầu tư cao: Các máy móc và thiết bị sử dụng trong phương pháp này có chi phí đầu tư cao, đòi hỏi doanh nghiệp phải có nguồn vốn lớn.
- Chi phí đào tạo người lao động: Việc vận hành và sử dụng hệ thống công nghệ tân tiến trong phương pháp này đòi hỏi người lao động phải được đào tạo, nâng cấp tay nghề thường xuyên.
Xu hướng mới của công đoạn đánh bóng gỗ.
Xu hướng mới trong hoạt động đánh bóng gỗ hiện nay là gì? Thị trường và ngành sản xuất đồ gỗ đang hướng tới xu hướng sử dụng các sản phẩm gỗ thông minh, quá trình sản xuất cần phải thân thiện với môi trường, tiết kiệm năng lượng nhằm đảo bảo sự phát triển bền vững. Tất cả những điều này đã khiến cho việc ứng dụng các phương pháp đánh bóng gỗ cũng có sự thay đổi nhất định.
Dưới đây là một số xu hướng ứng dụng phương pháp đánh bóng gỗ mới, cụ thể như sau:
- Xu hướng sử dụng công nghệ hiện đại: Công nghệ hiện đại kết hợp với AI, Big Data, IoT hoặc công nghệ viễn thám… đang ngày càng được ứng dụng rộng rãi trong quá trình sản xuất đồ gỗ, trong đó có công đoạn đánh bóng. Nhờ đó, giúp tự động hóa việc xử lý gỗ, giảm thiểu chi phí nhân công, đồng thời nâng cao năng suất.
- Xu hướng tái đánh bóng thường xuyên: Để duy trì độ bóng, độ mịn và tính thẩm mỹ của bề mặt gỗ, chúng ta cần bảo trì cũng như đánh bóng thường xuyên. Việc này cần được thực hiện định kỳ từ 1-2 lần/năm, nhằm giúp cho sản phẩm luôn duy trì được chức năng, độ bền, hiệu suất sử dụng và kéo dài tuổi thọ.
- Xu hướng đảm bảo an toàn cho người lao động: Công đoạn đánh bóng gỗ có thể đe dọa đến sự an toàn của người lao động như bụi gỗ, tiếng ồn hoặc máy móc bị hư hỏng… Do đó, doanh nghiệp cần ứng dụng những công nghệ hiện đại, an toàn, đồng thời trang bị đầy đủ thiết bị bảo hộ, bao gồm kính, găng tay, khẩu trang và máy hút bụi.
- Xu hướng dùng vật liệu thân thiện với môi trường: Chất đánh bóng tự nhiên như sáp, kem, dầu đánh bóng… đang ngày càng được ưa chuộng. Những vật liệu này không chứa các hóa chất độc hại, giúp bảo vệ sức khỏe người lao động, người sử dụng và cả môi trường. Ngoài ra, chúng ta cần phát triển dòng sản phẩm sơn bóng kết hợp với khả năng chống trầy xước, chống thấm nước, chống bám bẩn… giúp bảo vệ sản phẩm gỗ tránh khỏi các tác động tiêu cực của môi trường.
Kết luận.
Thông qua sự tìm hiểu các phương pháp đánh bóng gỗ, bao gồm khái niệm, đặc điểm và xu hướng phát triển mà Timber Phoenix đã trình bày ở trên. Hy vọng bạn đã nhận ra hiện nay có nhiều phương pháp đánh bóng gỗ, bao gồm phương pháp thủ công, phương pháp hiện đại và phương pháp ứng dụng công nghệ. Những phương pháp này đều có ưu điểm cùng với nhược điểm riêng, phù hợp với nhu cầu cùng với chi phí thực hiện khác nhau. Ngoài ra, trong quá trình sản xuất hoặc bảo trì sản phẩm, chúng ta nên chú ý đến sự an toàn của nhân công và ý thức bảo vệ môi trường.
